Τα γραφικά κανάλια της Βενετίας κινδυνεύουν να μετατραπούν σε βρωμερούς βάλτους, καθώς η άνοδος της στάθμης της θάλασσας προκαλεί υπερβολική χρήση των αντιπλημμυρικών φραγμάτων της πόλης με τα εκατομμύρια των τουριστών ετησίως.

Οι νέες κίτρινες πύλες, που εκτείνονται για σχεδόν ενάμισι χιλιόμετρο, είναι κρίσιμες για τη διατήρηση της στεγνότητας της επιρρεπούς στις πλημμύρες λιμνοθάλασσας κατά τη διάρκεια φαινομένων υψηλής παλίρροιας, όπως αυτά που εκδηλώθηκαν τα τελευταία χρόνια.

Αλλά αυτό που υποτίθεται ότι θα ήταν ένας μηχανισμός που θα χρησιμοποιείται με φειδώ σε περιόδους έκτακτης ανάγκης, το Modulo Sperimentale Elettromeccanico ή Mose, τώρα εργάζεται υπερωριακά και κινδυνεύει να αποκλείσει την πόλη από τη θάλασσα, από την οποία εξαρτάται η ύπαρξή της.

Η υπερβολική χρήση του Mose «θα μετέτρεπε τη λιμνοθάλασσα σε έναν νεκρό, βρωμερό βάλτο» λέει η Αννα Σόμερς Κοκς, συντάκτρια της εφημερίδας «Art» και ειδικός στο θέμα. Τη Δευτέρα, μια επιτροπή του ΟΗΕ συμπέρανε ότι η στάθμη της θάλασσας στη Βενετία θα μπορούσε να ανεβεί κατά 76 εκατοστά μέχρι το τέλος του αιώνα, σύμφωνα με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις, εν μέσω υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτό θα απαιτούσε τα θαλάσσια τείχη να ανεβαίνουν συχνότερα από ό,τι κατεβαίνουν, εμποδίζοντας το φρέσκο θαλασσινό νερό που κρατά τις λιμνοθάλασσες φυσικά ανανεωμένες. Οι αρχικές εκτιμήσεις προέβλεπαν ότι οι πύλες θα έκλειναν κατά μέσο όρο πέντε φορές τον χρόνο, ώστε να σταματήσουν παλίρροιες ύψους περίπου 110 εκατοστών.

Τα φράγματα έχουν ήδη υψωθεί 49 φορές τα τελευταία δύο χρόνια, σύμφωνα με τους New York Times. Η διατήρηση των φραγμάτων σε όρθια στάση θα εμποδίσει την παλίρροια να απομακρύνει συχνά τα απόβλητα από τη λιμνοθάλασσα, ελλείψει αποχετευτικού συστήματος, σημειώνει η Telegraph.

«Εάν φτάσουμε σε τέτοιο σημείο, θα πρέπει να αποφασίσω αν θα σώσω την πόλη ή τη λιμνοθάλασσα» λέει ο Αλβίσε Πάπα, διευθυντής του κέντρου διοίκησης που ελέγχει τις πύλες. Οι λασπότοποι και τα έλη της λιμνοθάλασσας, που είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση της πόλης, κινδυνεύουν επίσης να καταστραφούν εάν δεν επιτραπεί η κυκλοφορία του γλυκού νερού, δηλώνει ο ερευνητής Ντέιβιντ Τόγκνιν.

«Τα φράγματα μετριάζουν τις παράκτιες πλημμύρες ρυθμίζοντας τα κύματα και τις καταιγίδες, βελτιώνουν την ποιότητα του νερού, φιλτράρουν θρεπτικά συστατικά και ρύπους, προσλαμβάνουν ατμοσφαιρικό άνθρακα σε ρυθμούς πολύ μεγαλύτερους από τα χερσαία οικοσυστήματα και αποτελούν ιδιόρρυθμους οικοτόπους για είδη υπό εξαφάνιση» εξηγεί ο ερευνητής.

Η Σόμερς Κοκς λέει ότι ο χρόνος και τα χρήματα που δαπανήθηκαν για τον Mose –περίπου 5 δισ. ευρώ– έχουν κάνει πολλούς να αισθάνονται αμήχανα στη σκέψη μιας άλλης λύσης για την κρίση. Αλλά αν δεν γίνει κάτι, μια από τις ομορφότερες πόλεις του κόσμου θα βρεθεί σε σοβαρό κίνδυνο.

Τα φωτεινά κίτρινα χαλύβδινα φράγματα του Mose ορθώθηκαν για πρώτη φορά το 2020. Οταν η παλίρροια σταματά και τα νερά είναι χαμηλά, οι κοίλες πύλες τους γεμίζουν με νερό και απλώνονται στον πυθμένα της θάλασσας, επιτρέποντας στα σκάφη να περνούν από πάνω τους.

Κατά τη διάρκεια της υψηλής παλίρροιας οι μηχανικοί χρησιμοποιούν αεροσυμπιεστές για να γεμίσουν τις πύλες με αέρα και να σπρώξουν έξω το θαλασσινό νερό, προκαλώντας την ανύψωση του. Είναι σε θέση να αντέξουν παλίρροιες ύψους έως και τριών μέτρων. Το έργο ήταν για περίπου 50 χρόνια στα σκαριά και η απόφαση να λειτουργήσει το 2020 ελήφθη μετά τις μεγάλες πλημμύρες στην πόλη, το 2019.

Η παλίρροια ξεπέρασε τότε τα δύο μέτρα και πλημμύρισε περισσότερο από το 85% της πόλης, πνίγοντας δύο ανθρώπους και προκαλώντας ζημιές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Ο δήμαρχος της Βενετίας προειδοποίησε τότε ότι οι πλημμύρες έθεταν το μέλλον της πόλης σε κίνδυνο, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «η Βενετία έχει γονατίσει».

Οι πλημμύρες του 2019 ήταν από τα χειρότερες στην ιστορία της Βενετίας, με τα πλημμυρικά νερά να φθάνουν σε ύψος 1,87 μέτρων – μόνο μία φορά από τότε που κρατούνται αρχεία (1923) το νερό είχε ανεβεί ακόμη ψηλότερα, στα 1,94 μέτρα, το 1966.

Από το 2020 η Βενετία διατηρείται σχετικά στεγνή και, έχοντας χρειαστεί τόσα χρόνια για να αναπτυχθεί, το σύστημα είναι πλέον σχεδόν ξεπερασμένο. Το 2021, η Σόμερς Κοκς ενώθηκε με άλλους ηγέτες πολιτιστικών ιδρυμάτων, για να απαιτήσουν, με μια επιστολή τους προς τον τότε πρωθυπουργό Μάριο Ντράγκι, να προστατεύσει τη Βενετία από την κλιματική κρίση.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News