Ενα βράδυ πριν από δέκα χρόνια, έγραψε η Corriere della Sera, ο Χάλιντ Χαλίφα έπαθε καρδιακή προσβολή σαν αυτήν που τον σκότωσε το περασμένο Σάββατο, στα 59 χρόνια του. Τότε, προ δεκαετίας, είχε νοσηλευτεί στη ΜΕΘ νοσοκομείου της Δαμασκού. Φαντάστηκε τι θα συνέβαινε αν πέθαινε εκείνη τη στιγμή, στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο Συρία. Συνέλαβε αμέσως το μυθιστόρημα. «Οι αγαπημένοι μου θα είχαν μεταφέρει το σώμα μου στον οικογενειακό τάφο, στο χωριό μας, βορείως του Χαλεπίου» είπε σε φίλους του Δυτικούς δημοσιογράφους.

«Ηταν τρομερές ημέρες, δεν μπορούσες να φτάσεις στο κέντρο της πόλης χωρίς να περάσεις από κάποιο σημείο ελέγχου. Ενιωθα ότι αυτό το μυθιστόρημα θα με σκότωνε αν δεν το έγραφα. Ετσι το έγραψα, για να μην πεθάνω». Πέθανε τις προάλλες, αφού η πραγματική ζωή και ο πραγματικός θάνατος δεν εμποδίζονται στο παραμικρό από τη λογοτεχνία (ούτε από τις Τέχνες).

Οι Ιταλοί του έπλεξαν αντικαθεστωτικό εγκώμιο: «Ο κόσμος θρηνεί την απώλεια ενός μεγάλου Σύρου και διεθνούς συγγραφέα, ο οποίος είχε αποφασίσει να μείνει στη χώρα του αρνούμενος να εγκαταλείψει την ευχαρίστηση, τη χαρά, τη φαντασία και την ελπίδα αυτά τα χρόνια της βίαιης καταστολής του πληθυσμού από το καθεστώς.

»Το 2012, κατά τη διάρκεια μιας πορείας για τον φίλο του μουσικό Ραμπί Γκάτζι, ο οποίος βρέθηκε νεκρός μέσα σε ένα αυτοκίνητο από χτύπημα στο κεφάλι, ο Χαλίφα έσπασε το αριστερό χέρι του. Εγραψε ότι ο λαός του είχε υποβληθεί σε γενοκτονία από το καθεστώς. Στις πιο σκοτεινές στιγμές, στις σφαγές, στις συλλήψεις, στους βομβαρδισμούς, στη χρήση χημικών όπλων στον πληθυσμό, τα λόγια του δεν ακούγονταν. Εγραψε για την τηλεόραση, για τον κινηματογράφο, αλλά και αριστουργηματικά μυθιστορήματα όπως το πρόσφατο έργο του ‘‘Ο θάνατος είναι ζόρικη δουλειά’’ [σ.σ.: το οποίο κυκλοφορεί και στα ελληνικά], ενώ τιμήθηκε με το βραβείο ‘‘Ναγκίμπ Μαχφούζ’’.

»Τα βράδια, ακόμη και κατά τη διάρκεια της καταστολής, συναντιόταν με φίλους σε μπαρ, σε καφετέριες ή σε κάποιο σπίτι και έπινε αράκ. Οταν η γειτονιά του ήταν υπό πολιορκία από το καθεστώς, έμεινε στο σπίτι πολλές ημέρες, μερικές φορές χωρίς ρεύμα και Ιnternet. Του άρεσε να μαγειρεύει για φίλους, φαγητά που θυμόταν από τα παιδικά χρόνια του, και έφτιαχνε τουρσιά». Στη λογική απορία του αναγνώστη, γιατί δεν τον έπιασαν οι δυνάμεις του Ασαντ αφού ήταν τόσο επικίνδυνος, η Corriere έδωσε την παρακάτω απάντηση.

«Το καθεστώς φοβόταν να τον συλλάβει, φοβόταν τον σάλο που θα προκαλούσε η σύλληψή του. Μερικές φορές η μυστική αστυνομία τού απαγόρεψε την έξοδο από τη χώρα. ‘‘Είναι ένα συριακό πρόβλημα’’ θα απαντούσε, αν τον ρωτούσατε αν μπορείτε να τον βοηθήσετε». Τελικά, όμως, έκανε τα ταξίδια του, προσκεκλημένος λογοτεχνικών φεστιβάλ, ξένων εκδοτών και φίλων του: «Πήγε σε Βηρυτό, Κάιρο, Λονδίνο, Βερολίνο, Ιταλία, ΗΠΑ. Και θυμόταν τα ταξίδια του με ευχαρίστηση. Πάντα όμως επέστρεφε στην πατρίδα του».

Η συντάκτρια της Corriere, Βιβιάνα Μάτσα, σήμερα ανταποκρίτρια στη Νέα Υόρκη, θυμήθηκε και ανέφερε ένα περιστατικό από το Φιουμιτσίνο, πολύ συνηθισμένο στους ανθρώπους που έχουν τη χαρά να ταξιδεύουν στην Ιταλία: «Κάποτε χάθηκαν οι αποσκευές του στο αεροδρόμιο της Ρώμης. ‘‘Το σημαντικό είναι το λάπτοπ, τα υπόλοιπα πράγματα δεν έχουν σημασία’’ μου έγραψε, ζητώντας μου να το ανακτήσω. Μέσα στο μηχάνημα ήταν το κείμενο ενός από τα αδημοσίευτα μυθιστορήματά του».

Το κείμενο της Corriere για τον θάνατο του Χαλίφα έκλεισε με την εξής φράση: «Τα τελευταία χρόνια είχε μετακομίσει στη Λαττάκεια, στις μεσογειακές ακτές. Ζωγράφιζε και έγραφε. Απέρριψε την ιδέα ότι το μίσος θα νικήσει. Είχε πειστεί ότι, αν υπάρξει δικαιοσύνη, οι Σύροι θα αφήσουν στην άκρη την εκδίκηση και θα ξαναχτίσουν τη χώρα για το καλό των παιδιών τους».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News