Ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς δημιουργεί νέες προκλήσεις για την ευρωπαϊκή οικονομία, από τη διαταραχή των ενεργειακών αγορών μέχρι την εισροή προσφύγων και τη μετατόπιση της ισορροπίας κατά οποιασδήποτε περαιτέρω σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, τονίζει σε συνέντευξή του στους Financial Times ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας,  μία εβδομάδα πριν από τη συνάντηση του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην Αθήνα, στη σκιά της νέας ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή. Γι’ αυτό λοιπόν, σημειώνει, καλό είναι να έχουμε διαθέσιμες όλες τις επιλογές.

Οπως όλα δείχνουν, για πρώτη φορά μετά από 15 μήνες, η συνεδρίαση της ΕΚΤ δεν θα οδηγήσει σε αλλαγές στα επιτόκια της ευρωζώνης

«Εφόσον έχουμε μια νέα πηγή αβεβαιότητας στη Μέση Ανατολή, όπου είναι εντελώς άγνωστο τι θα συμβεί – βρισκόμαστε στο σκοτάδι – είναι καλύτερο να κρατήσουμε όλες τις επιλογές μας ανοιχτές και να προσέχουμε ώστε να διατηρήσουμε την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς συνέβαλε σε μια μέτρια άνοδο των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και αυτό έχει οδηγήσει σε ανησυχία για ένα νέο κύμα πληθωρισμού, Σύμφωνα όμως με τον κ. Στουρνάρα, η ΕΚΤ θα πρέπει να αποφύγει οποιαδήποτε «σπασμωδική αντίδραση».

«Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η Ευρωζώνη συνεχίζει να είναι μεγάλος καθαρός εισαγωγέας ενέργειας, είναι πιθανό να έχει στασιμοπληθωριστικές επιπτώσεις αν γίνει πρόβλημα», σημείωσε, ενώ μία ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει αύξηση των προσφύγων που φτάνουν στην Ευρώπη.

Γι’ αυτό, τόνισε, «πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Εάν υπάρξει μια μετανάστευση ανθρώπων, γνωρίζουμε εξ ορισμού ότι η Ευρώπη και ο ευρωπαϊκός Νότος θα είναι η πρώτη στάση, επομένως αυτό θα αποτελέσει ένα σοβαρό οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα».

Η οικονομία της ευρωζώνης βρίσκεται ήδη σε «κρίσιμο σημείο και εάν συνεχίσουμε να αυξάνουμε τα επιτόκια, υπάρχει ο κίνδυνος να χαλάσει κάτι», προειδοποίησε. «Υπάρχει μεγάλη πρόοδος όσον αφορά τη μείωση της πληθωρισμού, είμαστε σχεδόν στάσιμοι όσον αφορά τη δραστηριότητα στην Ευρωζώνη και έχουμε βιώσει μείωση του δανεισμού από τις τράπεζες».

Η ΕΚΤ αύξησε το βασικό επιτόκιο κατάθεσης από το χαμηλότερο ρεκόρ του μείον 0,5% στο υψηλότερο ρεκόρ του 4% για να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη αύξηση του πληθωρισμού που έχει συμβεί σε μια γενιά.

Ερωτηθείς πότε νομίζει ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να αρχίσει τη μείωση των επιτοκίων, ο κ. Στουρνάρας εκτιμησε πως «αν ο πληθωρισμός στα μισά του επόμενου έτους πέσει κοντά στο 3%, τότε ίσως είναι η στιγμή να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε για μείωση των επιτοκίων».

Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη παραμένει πάνω από διπλάσιος από τον στόχο της ΕΚΤ του 2%, αλλά μια αναστροφή των τιμών της ενέργειας τον έφερε στο περίπου 4,3% τον Σεπτέμβριο. Ο πυρήνας της πληθωρισμού, που δεν συμπεριλαμβάνει την ενέργεια και τα τρόφιμα για να δώσει μια πιο σαφή εικόνα της υποκείμενης πίεσης των τιμών, είναι επίσης στο χαμηλότερο επίπεδο για περισσότερο από έναν χρόνο τώρα, στο 4,5%.

Ακόμη και ορισμένα από τα πιο «επιθετικά» μέλη του Συμβουλίου της ΕΚΤ έχουν αρχίσει να υπονοούν ότι τα επιτόκια είναι αρκετά υψηλά. Ο Κλάας Νοτ (Klaas Knot), επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ολλανδιας δήλωσε σε πρόσφατη διάσκεψη ότι ήταν σύμφωνος με την τρέχουσα πολιτική καθώς όπως ειπε,  «ανακτούμε σιγά σιγά ξανά τον έλεγχο στον πληθωρισμό».

Για ομαλή προσγείωση, μίλησε από την πλευρά του ο κεντρικός τραπεζίτης της Κροατίας, Μπόρις Βούτσιτς (Boris Vujčić).

Ορισμένοι εκ των κεντρικών τραπεζιτών καλούν την ΕΚΤ να επιταχύνει τη συρρίκνωση του μεγάλου χαρτοφυλακίου ομολόγων της, σταματώντας τις επανεπενδύσεις στο πρόγραμμα Έκτακτης Αγοράς Ομολόγων των €1,7 τρισ. ευρώ, γνωστό ως PEPP, νωρίτερα από τον προγραμματισμένο χρόνο στο τέλος του επόμενου έτους.

Ο κ. Στουρνάρας είπε ότι υπάρχουν «πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα» στην ιδέα και αναμένεται να συζητηθεί την επόμενη εβδομάδα. Ωστόσο, επεσήμανε ότι το PEPP ήταν η «πρώτη γραμμή άμυνας» της ΕΚΤ κατά της απόκλισης του κόστους δανεισμού μεταξύ των κρατών της ευρωζώνης. «Σε αυτό το στάδιο, λαμβάνοντας υπόψη όλα όσα συμβαίνουν στον κόσμο, δεν είναι καλύτερο να διατηρήσουμε την ευελιξία μας;», διερωτήθηκε.

Εξέφρασε επίσης ανησυχία για το πρόσφατο «ξεπούλημα» στις αγορές ομολόγων που αύξησε το κόστος δανεισμού για τις κυβερνήσεις. «Ανησυχώ όταν βλέπω χώρες με έλλειμμα άνω του 6 ή 7% του ΑΕΠ – μου θυμίζει την ελληνική κρίση», παρατήρησε χαρακτηριστικά.

Η πρώτη συνάντηση του Συμβουλίου της ΕΚΤ στην Αθήνα από το 2008 αναδεικνύει και το πώς η Ελλάδα μετατράπηκε από «Αχίλλειος πτέρνα» της Ευρώπης, που χρειάστηκε να διασωθεί κατά τη διάρκεια της χρεοκοπίας πριν από δέκα χρόνια, σε μία από τις πλέον αποδοτικές οικονομίες της περιοχής, γράφουν οι FT.

Η Ελλάδα έχει ανακάμψει από την πανδημία πιο δυναμικά από άλλα κράτη. Φέτος ανέκτησε πιστοληπτικό βαθμό επενδυτικής κλίμακας. Ωστόσο, ο κ. Στουρνάρας, που υπηρέτησε ως υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, επιμένει  ότι η χώρα πρέπει να αυξήσει το πρωτογενές πλεόνασμά της – εξαιρουμένων των δαπανών για το χρέος – από 1,1% φέτος σε πάνω από 2% το επόμενο έτος, ένας στόχος που πιθανώς αποδειχθεί δύσκολος δεδομένης της κατάστασης της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Το χρέος της Ελλάδας είναι το μεγαλύτερο από όλες τις χώρες της ΕΕ, ανερχόταν στο 171% του ΑΕΠ το προηγούμενο έτος, αλλά αναμένεται να μειωθεί στο 152% το επόμενο έτος χάρη στο πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού και στην ώθηση από τον πληθωρισμό στη ονομαστική ανάπτυξη. Επίσης, η Αθήνα παραμένει ασφαλής από την αύξηση του κόστους δανεισμού επειδή οι χαμηλοί τόκοι έχουν ‘κλειδώσει’ μέχρι το 2032 υπό το πρόγραμμα διάσωσής της.

Η ανάπτυξη όμως απειλείται από τη συρρίκνωση του πληθυσμού:: «Πολλοί οργανισμοί όπως το ΔΝΤ, στο πολύ μακροπρόθεσμο χρονικό διάστημα, θεωρούν ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της Ελλάδας θα πέσει κατά 1 έως 1,5 ποσοστιαίες μονάδες λόγω της μείωσης του πληθυσμού», σημείωσε ο κ. Στουρνάρας και στο πλαίσιο αυτό κάλεσε την κυβέρνηση να αυξήσει την παραγωγικότητα με τη μείωση των δικαστικών καθυστερήσεων, την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης του δημόσιου τομέα και τη βελτίωση της ποιότητας των σχολείων, των μέσων μαζικής μεταφοράς και των νοσοκομείων.

Και καθώς η Ελλάδα υπολογίζει σε περισσότερα από 55 δισ. ευρώ από κονδύλια της ΕΕ τα επόμενα έξι χρόνια, για να στηριχθούν οι δημόσιες επενδύσεις, η Γιαννης Στουρνάρας υπογραμμίζει ότι «η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να συνεχίσει με το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και την δημοσιονομική εδραίωση».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News