«Το να μην χρειαζόταν να το κάνω αυτό θα ισοδυναμούσε με όνειρο», δήλωσε ο Γιάνης Βαρουφάκης, αναφερόμενος στο DiEM2025, το νέο Κίνημα για τη Δημοκρατία στην Ευρώπη, που έκανε το βράδυ της Τρίτης την πανευρωπαϊκή πρεμιέρα του στη σκηνή της Volksbühne, στην πλατεία Ρόζα Λούξεμπουργκ, στο Βερολίνο. Αλλά προφανώς αισθάνεται «αναγκασμένος» να αναλάβει αυτήν την αποστολή. Απαντώντας στη διάρκεια της πρωινής συνέντευξης Τύπου, σε δημοσιογράφο που αναρωτήθηκε γιατί είναι απαραίτητο ένα ακόμη κίνημα, τη στιγμή που υπάρχουν τα κόμματα της Αριστεράς, ο κ. Βαρουφάκης -ο οποίος κατά δήλωσή του παραμένει Αριστερός- άδειασε την ευρωπαϊκή Αριστερά με συνοπτικές διαδικασίες: «Θα ήταν υπέροχα αν τα υπάρχοντα κινήματα είχαν διαπράξει κάτι ανάλογο. Αλλά έτσι κι αλλιώς δεν νομίζω ότι μπορούν. Και δεν νομίζω πως ένα αριστερό κίνημα είναι επίσης σε θέση να το κάνει».
Τον ακούω να παραδέχεται, εμμέσως, πως «θυσιάζεται» και σκέφτομαι πότε ήταν η τελευταία φορά που ένας πολιτικός σήκωσε τέτοιο βάρος, αναλαμβάνοντας να σώσει την Ευρώπη από τον εαυτό της. Δεν μου έρχεται κανείς στο νου. Κατά τον πρώην υπουργό Οικονομικών, πάντως, μια πρώτη προσπάθεια έγινε στην Ελλάδα για ένα «σύντομο διάστημα», το οποίο εύλογα εικάζει κανείς ότι συμπίπτει με τη θητεία του στην «πρώτη φορά Αριστερά» κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα.
«Ωστόσο δεν βρήκε μιμητές ούτε στη Γερμανία, ούτε στη Γαλλία». Πράγμα που μας οδηγεί στην μάλλον ασφαλή εικασία πως το DiEM2025 δεν μπορεί να υπολογίζει στην επίσημη στήριξη του κόμματος Die Linke, που έχει τα γραφεία της απέναντι από το θέατρο.
«Κι έπειτα τα θέματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι υπαρξιακά, σχετίζονται με την ίδια την επιβίωση της Ευρώπης -όπως συνέβη και τη δεκαετία του 1930- και ξεπερνούν τους προβληματισμούς της Αριστεράς. Γι’ αυτό και απευθύνουμε κάλεσμα για τη συγκρότηση μιας ευρείας συμμαχίας από φιλελεύθερους, σοσιαλιστές, αριστεριστές ριζοσπάστες δημοκράτες οι οποίοι συμφωνούν με μια απλή ιδέα: Oτι ο δήμος πρέπει να βρεθεί πάλι στο κέντρο της δημοκρατίας, αντί να αντιμετωπίζεται με περιφρόνηση από γραφειοκράτες που έχουν καταλάβει την εξουσία ερήμην μας».
Σύμφωνα με τον εμπνευστή του DiEM2025, στην καρδιά της Ευρώπης χάσκει μια μαύρη τρύπα, ένα έλλειμμα δημοκρατίας, που οδηγεί στη διάλυσή της. Γιατί διαλύεται η ΕΕ; Ο Γιάνης Βαρουφάκης διαγιγνώσκει την αποπολιτκοποίηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, που οδηγήσαν σε καταστροφικές πολιτικές, οι οποίες έφεραν αρνητικά αποτελέσματα –τόσο στο επίπεδο της οικονομίας, όσο και στο προσφυγικό- και με τη σειρά τους έδωσαν την ελευθερία στους τεχνοκράτες να υιοθετήσουν αυταρχικές πρακτικές. Ποια είναι η λύση; Οχι να κρύψουμε το κεφάλι στην άμμο, αλλά «να βρούμε τρόπους για τον εκδημοκρατισμό των ευρωπαϊκών θεσμών», πρότεινε. Ο κ. Βαρουφάκης όχι μόνο θεωρεί τα παραδοσιακά πολιτικά κόμματα ανίκανα να αναλάβουν την αποστολή που εκείνος βλέπει ως κρίσιμη και απολύτως αναγκαία, αλλά τα χαρακτηρίζει και «τελειωμένα». Η μόνη εναλλακτική είναι να δοκιμάσουμε ένα πανευρωπαϊκό πολιτικό κίνημα, «που θα φέρει τους Ευρωπαίους γύρω από ένα ψηφιακό τραπέζι, προκειμένου να συζητήσουν τα κοινά μας προβλήματα και να σκεφτούν λύσεις».
«Ορισμένοι από τους πιο στενούς πολιτικούς φίλους και συνεργάτες μου είναι άνθρωποι που κάποιος θα χαρακτήριζε ως νεοφιλελεύθερους ή θατσερικούς»
Στα άμεσα σχέδια του Κινήματος είναι η απαίτηση για διαφάνεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο επίπεδο των υπαρχόντων ευρωπαϊκών θεσμών: για παράδειγμα τη ζωντανή αναμετάδοση των συνεδριάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, του Eurogroup και του Ecofin, τη δημοσίευση των πρακτικών κλπ. Να σημειώσουμε -αν και ο ίδιος δεν το υπενθύμισε- πως την αρχή έχει κάνει ο ίδιος, όταν ως υπουργός ηχογραφούσε τις συνεδριάσεις του Eurogroup. Μένει, προφανώς, να τις μοιραστεί και με τους πολίτες της Ευρώπης. Σε δεύτερο στάδιο θα εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Αφού γίνει αυτό και εφαρμοστεί με αποτέλεσμα να σταθεροποιηθεί η ευρωπαϊκή κρίση, θα συγκληθεί μια Συντακτική Συνέλευση Ευρωπαίων Αντιπροσώπων με σκοπό την εκπόνηση ευρωπαϊκού Συντάγματος. Ποιες πιθανότητες επιτυχίας δίνει ο ίδιος στο εγχείρημα; «Η πίεση που θα καταφέρουμε να ασκήσουμε θα είναι ανάλογη της συμμετοχής των πολιτών στο Κίνημα», είπε χαμογελώντας αισιόδοξα. «Μπορεί και να αποτύχουμε. Αλλά οφείλουμε να συνεχίσουμε να προσπαθούμε».
Μιλώντας δίπλα στον Σρέτσκο Χόρβατ, τον 33χρονο κροάτη φιλόσοφο και ακτιβιστή ο οποίος ήταν ένας από τους συνδιοργανωτές του Ανατρεπτικού Φεστιβάλ του Ζάγκρεμπ -όπου το 2013 ο κ. Βαρουφάκης είχε κάνει την γνωστή χειρονομία- ο άνθρωπος που έχει χαρακτηριστεί το κακό παιδί του αντικαπιταλιστικού κινήματος αισθάνθηκε υποχρεωμένος να δηλώσει στους δημοσιογράφους πως «το DiEM 2025 δεν είμαι εγώ, είμαστε όλοι μαζί ενωμένοι».
Επίσης, το Κίνημα δεν κάνει διακρίσεις: «Ορισμένοι από τους πιο στενούς πολιτικούς φίλους και συνεργάτες μου είναι άνθρωποι που κάποιος θα χαρακτήριζε ως νεοφιλελεύθερους ή θατσερικούς, άνθρωποι που είναι εξαιρετικά δυσαρεστημένοι από το έλλειμμα δημοκρατίας στις Βρυξέλλες, στην Φρανκφούρτη, σε όλους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς που διαχειρίζονται την Ευρώπη τόσο καταστροφικά. Εάν εγώ μπορώ να είμαι φίλος με τέτοιους ανθρώπους, τότε νομίζω είναι απολύτως εφικτό να συμπεριλάβουμε οποιονδήποτε συμφωνεί στην ανάγκη να επαναπολιτικοποιήσουμε την πολιτική, να δώσουμε τέλος σε αυτήν την κρίση υπερβολικού αυταρχισμού που βιώνει η Ευρώπη».
Το κάλεσμα σε συστράτευση των Ευρωπαίων πολιτών που θέλουν να παρακολουθούν λάιβ της συνεδριάσεις του Eurogroup και να συμμετέχουν στον σχεδιασμό πολιτικών για την έξοδο από την οικονομική κρίση μέσα στους επόμενους δώδεκα μήνες, ο Γιάνης Βαρουφάκης το απευθύνει για την ώρα μέσω της ιστοσελίδας του Κινήματος. Σύντομα όμως, όπως μας ενημέρωσε, θα υπάρχει και αντίστοιχο app για τα κινητά μας τηλέφωνα. «Η ιδέα είναι να περάσουμε, σύντομα, από το επίπεδο της ψηφιακής επικοινωνίας σε συναντήσεις που θα λαμβάνουν χώρα σε πόλεις και χωριά παντού στην Ευρώπη, όπου θα συζητάμε θέματα τα οποία έχουμε αποφασίσει συλλογικά», είπε. Μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, έχουν γίνει μέλη του κινήματος σχεδόν 3.000 άνθρωποι – ανάμεσά τους, φιγουράρει το όνομα του ιδρυτή των Wikileaks Τζούλιαν Ασάνζ, ο οποίος παραμένει κλεισμένος στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο. Να περιμένουμε πως θα στείλει βιντεοσκοπημένο μήνυμα στην αποψινή εκδήλωση;
«Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως αυτό που κάνουμε με το DiEM μοιάζει ουτοπικό. Η ιδέα ενός πανευρωπαϊκού κινήματος που δεν βασίζεται σε κάποια προϋπάρχουσα οργανωτική βάση, αλλά αναπτύσσεται οριζόντια σε ολόκληρη την Ευρώπη με στόχο να την αλλάξει και να ανακόψει αυτήν την πορεία προς την μαύρη τρύπα της διάλυσης που χάσκει εμπρός μας, μοιάζει μάλλον παρατραβηγμένη”, είπε ο Γιάνης Βαρουφάκης, κλείνοντας αυτήν τη σύντομη συνέντευξη Τύπου. «Και μπορεί να αποτύχει. Αλλά ποια είναι η εναλλακτική;». Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό μας των Οικονομικών, η εναλλακτική στο DiEM 2025 είναι μια δυστοπία «που θα μας τιμωρήσει όλους. Με εξαίρεση εκείνους που ξέρουν να κερδίζουν από τις ανθρωπιστικές καταστροφές».
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News