Να σας πω την αλήθεια, δεν με εξέπληξε καθόλου η είδηση ότι οι μαθητές του 67ου Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης καλωσόρισαν τα προσφυγόπουλα την πρώτη ημέρα που αυτά πήγαν στο σχολείο. Για την ακρίβεια, δεν με εξέπληξε ούτε η είδηση ότι το 67ο  Δημοτικό είναι το μοναδικό σχολείο στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Θεσσαλονίκης (τα υπόλοιπα είναι σε χωριά έξω από την πόλη) που επελέγη προκειμένου να κάνουν εκεί τα μαθήματά τους τα παιδιά που διαμένουν στα κέντρα φιλοξενίας. Βλέπετε, γνωρίζω πολύ καλά το διευθυντή του σχολείου, Δημήτρη Γουλή. Με τη συγκρότηση, την κατάρτιση και την ευαισθησία του σε θέματα ευπαθών ομάδων και διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και με τους χαμηλούς του τόνους, ήταν ο ιδανικός άνθρωπος για να καθησυχάσει δυο πλευρές.

Η μια πλευρά είναι εκείνη των γονιών των παιδιών μιας όχι ευκατάστατης συνοικίας η οποία είναι εύκολο να νιώσει ότι «την υποβαθμίζουν περαιτέρω». Κι αυτό γιατί, καθώς δεν είναι περιοχή στην οποία υπάρχει κέντρο φιλοξενίας, δεν είναι προφανές το «γιατί τα έφεραν σε μάς κι όχι αλλού;». Η άλλη πλευρά είναι των ίδιων των προσφυγόπουλων, τα οποία περνούν καθημερινά ώρες μακριά από τους γονείς τους. Ούτε γι αυτά ήταν εύκολο, αλλά ούτε και για τους πρόσφυγες – γονείς τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι ένας από τους παράγοντες για τους οποίους καθυστέρησε η έναρξη των μαθημάτων τους ήταν το ότι έπρεπε να εξασφαλιστεί η συναίνεση και η υπογραφή των προσφύγων προκειμένου να στείλουν τα παιδιά τους στα σχολεία.

Ο Δημήτρης Γουλής ενημερώθηκε το μεσημέρι μιας Παρασκευής ότι το σχολείο του επιλέχτηκε για τα μαθήματα των προσφυγόπουλων που θα άρχιζαν την αμέσως επόμενη Δευτέρα. Ειδοποίησε το Σύλλογο Γονέων και προετοιμάστηκε ψυχολογικά κάνοντας ένα πλάνο διαχείρισης των αντιδράσεων. «Πήρα τον Γιάννη Μπουτάρη τηλέφωνο και του είπα “δήμαρχε, πρέπει να βγεις μπροστά και να μιλήσεις στα παιδιά και τους γονείς”. Έτσι κι έγινε, ήταν σημαντικό που ήταν ο δήμαρχος παρών την ημέρα της έναρξης. Μαζί ήταν και αρκετοί παράγοντες από το δήμο και τη Διεύθυνση Εκπαίδευσης και βοήθησαν όλοι τους. Ήταν πολύ σημαντικό το ότι άκουσαν όλα τα παράπονα απ’ όσους γονείς ένιωθαν να κάνουν. Ο κόσμος είναι γενικά θυμωμένος, η περιοχή δεν είναι προνομιούχα, αισθάνονται παραμελημένοι. “Τώρα μας θυμηθήκατε;”, έλεγαν. Ωστόσο, αυτό κράτησε μόνο την πρώτη και τη δεύτερη μέρα. Πλέον, όλα κυλούν ρολόι».

Από τις διερευνητικές ματιές στο σχοινάκι και το λάστιχο

«Ρολόι» σημαίνει ότι τα προσφυγόπουλα φτάνουν στο σχολείο με το λεωφορείο που τα παραλαμβάνει από το κέντρο φιλοξενίας στις 2.15, μόλις σχολούν τα υπόλοιπα. Τα παιδιά του ολοήμερου, όμως, είναι εκεί ως τις 4, σε άλλο κτίριο από εκείνο που κάνουν μάθημα τα προσφυγόπουλα. Η πρώτη μέρα, εκτός από το καλωσόρισμα με τα χειροκροτήματα και διερευνητικές ματιές, δεν είχε κάτι το ιδιαίτερο. Από τη δεύτερη, όμως, και μετά, άρχισαν να έχουν περιέργεια και τα μεν και τα δε. Έτσι, στο κοινό διάλειμμα, τα κορίτσια από τα δυο κτίρια πλησίασαν μεταξύ τους κι άρχισαν να παίζουν σχοινάκι και λάστιχο. Μετά, στο σχόλασμα, οι μαθήτριες της γειτονιάς άρχισαν να ψάχνουν τις νέες τους φίλες που συνέχιζαν το μάθημα, προκειμένου να τις χαιρετίσουν. Έτσι έγιναν θηλυκές γνωριμίες και φιλίες, ενώ τα αγόρια είναι λίγο πιο πρακτικά. Τα προσφυγόπουλα ξετρελάθηκαν με το ότι το σχολείο έχει υπολογιστές, αυτό ήταν που τους έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση.  «Tomorrow computer;» ρωτάν συνέχεια, ενώ δε χάνουν καμιά ευκαιρία για παιχνίδι. Ο Δημήτρης Γουλής δηλώνει εντυπωσιασμένος από τα προσόντα των εκπαιδευτικών που ανέλαβαν την κατάρτιση των προσφυγόπουλων και τα πολλά τους προσόντα.

Το σχολείο βρίσκεται στην Ξηροκρήνη, στο 2ο και πιο υποβαθμισμένο Δημοτικό Διαμέρισμα της Θεσσαλονίκης, σε μια γειτονιά στην οποία, όπως μας λέει ο Δημήτρης Γουλής, συνυπάρχουν οι απόγονοι των προσφύγων της δεκαετίας του ‘20, οι πρόσφυγες του κύματος του ’90 αλλά και οι απόντες Εβραίοι. «Τους Εβραίους τους “βλέπουμε” στα αρχεία του σχολείου, είναι ανάμεσά μας», λέει, ενώ έχει κάνει σεμινάρια σχετικά με τη διδασκαλία του Ολοκαυτώματος στην Ιερουσαλήμ και στο Παρίσι. Τα αρχεία του σχολείου είναι ένα πρώτης τάξης υλικό για τους μαθητές, καθώς από αυτά τα παιδιά παίρνουν ερεθίσματα και φτιάχνουν ιστορίες. «Αυτό είναι μέρος του δεύτερου διδακτορικού μου, το οποίο ξεκίνησα επειδή με συγκίνησε η ιστορία της γειτονιάς». Το πρώτο διδακτορικό του ήταν σχετικά με την παιδική λογοτεχνία.

Αναβαθμίζοντας την… υποβάθμιση

Ο Δημήτρης Γουλής έχει περάσει ως δάσκαλος από πολλές περιοχές της Θεσσαλονίκης και της επαρχίας, έχει δουλέψει με παιδιά κάθε κοινωνικού στρώματος, ενώ έχει διδάξει και στη Σχολή Κωφών. Αντί να ξεπεράσει ως αδιάφορη μια υποβαθμισμένη γειτονιά σαν αυτήν του 67ου Σχολείου, φροντίζει να την αναβαθμίζει στα μάτια των παιδιών. «Κάνουμε βόλτες στη γειτονιά και ανακαλύπτουμε τα ενδιαφέροντα σημεία της. Να σας πω παραδείγματα: επισκεπτόμαστε κάθε χρόνο το παλαιότερο φαρμακείο της Θεσσαλονίκης, του Ζωγράφου, που είναι σημείο αναφοράς και για την πόλη.

Πίσω από το σχολείο μας υπάρχει μια Οθωμανική κρήνη ανάμεσα σε δυο πολυκατοικίες. Προκειμένου να τη μάθουν τα παιδιά, πηγαίνουμε και κάνουμε μάθημα στο φωταγωγό, στην κρήνη. Τους βάζουμε, επίσης, να αναζητούν τους παλιούς κινηματογράφους στη γειτονιά, να βρουν ας πούμε την ταμπέλα “ΣΙΝΕ ΦΑΡΟΣ”. Γνωρίζοντας με αυτόν τον τρόπο τη γειτονιά τους, δεν είναι πια η ίδια στα μάτια τους, είναι κάτι πιο σημαντικό».

Στο σχολείο λαμβάνει χώρα μια πληθώρα δραστηριοτήτων, πολλές από τις οποίες στο πλαίσιο ευρωπαϊκών προγραμμάτων. «Φροντίζουμε να ανοίγουμε όσο περισσότερους ορίζοντες μπορούμε στα παιδιά. Πριν από λίγο καιρό μαθητές μας πήγαν στη Ρουμανία και στην Ισπανία. Σε άλλα σχολεία μπορεί να ακούγεται κάτι φυσικό, αλλά ξέρεις τι σημαίνει για την Ξηροκρήνη το να επισκεφτούν τέσσερα παιδιά της γειτονιάς το Μπιλμπάο και το Μουσείο Γκούγκενχάιμ;»

Από όλα όσα έχει επιτύχει στον τομέα της ενασχόλησής του με την παιδαγωγική, (σπουδές, συγγραφή βιβλίων, δημοσιεύσεις, ο Δημήτρης Γουλής ξεχωρίζει τη συμμετοχή της παραγωγής του βοηθητικού υλικού για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στα σχολεία της Μειονότητας στην Αλβανία. «Επισκεφτήκαμε τα σχολεία, κάναμε μαθήματα στους δασκάλους από τη Μειονότητα. Ήταν πολύ συγκινητικό», μας λέει.

Τον Οκτώβριο του 2015 τιμήθηκε από τη Γαλλική Δημοκρατία με τον τίτλο του Chevalier de l’ Ordre des Palmes Academiques, για την προσφορά του στην προώθηση της γαλλικής γλώσσας και κουλτούρας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News