Κυνηγημένοι από το καθεστώς Ερντογάν, ακαδημαϊκοί, δικαστές, διπλωμάτες, εκπαιδευτικοί, αριστεροί, γκιουλενιστές (φερόμενοι ή μη) και τούρκοι πολίτες κουρδικής καταγωγής αναζητούν εναγωνίως καταφύγιο στην Ελλάδα, τη χώρα όπου επί χρόνια τους έλεγαν ότι τους μισούν.
Σε εκτενές δημοσίευμα – αφιέρωμά του, το διαδικτυακό περιοδικό Politico περιγράφει την περιπετειώδη διαφυγή τούρκων αιτούντων άσυλο στη χώρα μας και την υποδοχή που τους επιφυλάχθηκε, η οποία απείχε πολύ απ’ ό,τι τους μάθαιναν στη χώρα τους για τον «εχθρό» γείτονα. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται, οι αιτήσεις ασύλου από τούρκους πολίτες στην Ελλάδα δεκαπλασιάστηκαν το 2017 σε σύγκριση με το 2016 (από 180 σε 1.820, επί συνόλου 14.000 σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση).
Στο δημοσίευμα γίνεται ειδική αναφορά στην υπόθεση των οκτώ τούρκων στρατιωτικών, την έκδοση των οποίων ζητά μετ’ επιτάσεως η Άγκυρα, καθώς επίσης στη σύλληψη των δύο ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο, που παραμένουν εδώ και έναν μήνα στις φυλακές Αδριανουπόλεως, κίνηση που -όπως σχολιάζει το Politico- ορισμένοι ερμήνευσαν ως αντίποινα της Άγκυρας για την άρνηση της Ελλάδας να παραδώσει τους Oκτώ.
Η υπόθεση των Οκτώ αποδείχθηκε καθοριστικής σημασίας για την μεγάλη απόφαση εκατοντάδων Τούρκων που προσπαθούσαν να γλιτώσουν μαζί με τις οικογένειές τους από τις πρακτικές μαζικής εκκαθάρισης του καθεστώτος Ερντογάν. Οι αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων κατά της έκδοσής των Οκτώ στην Τουρκία, τονίζεται στο δημοσίευμα, «μετέτρεψαν την Ελλάδα σε ένα απρόσμενο καταφύγιο για τούρκους πολίτες που ξέφυγαν από το πογκρόμ του Ερντογάν παρά τις παλιές και τωρινές εχθρότητες».
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να γίνει ο δεύτερος μεγαλύτερος προορισμός –μετά τη Γερμανία– για τους Τούρκους που ζήτησαν άσυλο στην ΕΕ το 2017, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat.
Στο ίδιο δημοσίευμα φιλοξενούνται οι μαρτυρίες τούρκων πολιτών που κατάφεραν να γλιτώσουν τις τουρκικές φυλακές και να κάνουν μία νέα αρχή στην Ελλάδα.
Η Τουμπά Γκιουβέν δεν περίμενε θερμή υποδοχή όταν αυτή κι η οικογένειά της διέσχισαν το ποτάμι (τον Έβρο) που χωρίζει τις δύο χώρες λίγες εβδομάδες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα. Έχοντας μεγαλώσει στην Τουρκία είχε διδαχθεί ότι η Ελλάδα και ο λαός της ήταν εχθροί της. Αλλά προς έκπληξή της οι αστυνομικοί που συνάντησαν πέρα απ’ τα σύνορα τους συμπεριφέρθηκαν με καλοσύνη, δίνοντας σοκολάτες στα δύο μικρά παιδιά της και διαβεβαιώνοντάς τους ότι είναι ασφαλείς στην Ελλάδα, γράφει το Politico.
«Ήταν πραγματικά ένα σοκ», διηγείται η Τουμπά πίνοντας καφέ στο νέο σπίτι της στη Θεσσαλονίκη. «Στην Τουρκία η αστυνομία με χαρακτήριζε τρομοκράτισσα. Εδώ μας καλοδέχθηκαν και αυτό προκάλεσε μια επανάσταση στο μυαλό μου».
Η Τουμπά κι η οικογένειά της ήταν μεταξύ των πρώτων που ήρθαν. Ο άνδρας της, Τζεβχερί, ήταν αρχισυντάκτης του Nokta, εβδομαδιαίου περιοδικού, διάσημου για τα προκλητικά εξώφυλλά του. Η Τουμπά ήταν δημοσιογράφος, εργαζόταν στο κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο TRT. Αμφότεροι βλέπουν με θετικό μάτι το κίνημα του Γκιουλέν. Κρύφτηκαν λίγο μετά το πραξικόπημα, όταν το όνομα του Τζεβχερί εμφανίστηκε σε λίστα με δημοσιογράφους που κινδύνευαν με άμεση σύλληψη.
Τον Σεπτέμβριο του 2016 αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους, καταβάλλοντας 15.000 ευρώ σε διακινητές για να τους βοηθήσουν να περάσουν τον Έβρο. Μετά από μια σύντομη παραμονή σε έναν προσφυγικό καταυλισμό η οικογένεια Γκιουβέν εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, νοικιάζοντας ένα διαμέρισμα κοντά στο λιμάνι.
Όπως κι οι περισσότεροι τούρκοι αιτούντες άσυλο ζουν με τις αποταμιεύσεις τους, με δανεικά και την οικονομική υποστήριξη της Υπηρεσίας Αρωγής Προσφύγων του ΟΗΕ (UNRA). Tον Φεβρουάριο, ενάμιση μήνα μετά την άφιξή τους εγκρίθηκε το αίτημα χορήγησης ασύλου. Εγκαθίστανται μόνιμα. Η εννιάχρονη κόρη τους πάει σε δημόσιο σχολείο κι όπως λέει με περηφάνια η Τουμπά, μιλά «σχεδόν άπταιστα» ελληνικά.
Στη Θεσσαλονίκη βρήκε καταφύγιο και η οικογένεια του γκιουλενιστή μηχανικού Μεχμέτ, που διέφυγε με τη γυναίκα του και τα δυο παιδιά τους τον περασμένο Μάιο.
Πρώην υπάλληλος του υπουργείου Ενέργειας της Τουρκίας, ο Μεχμέτ απολύθηκε λίγες εβδομάδες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Ερντογάν και στη συνέχεια συνελήφθη. Στην αστυνομία του έδωσαν να υπογράψει «ομολογία» ότι είναι μέλος τρομοκρατικής οργάνωσης απειλώντας να συλλάβουν -όπως και έκαναν- τη γυναίκα του.
Αρνήθηκε, αφέθηκαν ελεύθεροι προσωρινά με εγγύηση, αλλά ο Μεχμέτ συνελήφθη και πάλι: «Με βασάνισαν μαζί με άλλους που αρνήθηκαν να ομολογήσουν. Μας έδεσαν χεροπόδαρα σε πλαστικά καθίσματα, μας έγδυσαν και κάλυψαν τα πρόσωπά μας. Μας ψέκασαν με πυροσβεστήρες και μετά κάλυψαν με βρεγμένα πανιά τα γκλομπς τους και μας χτύπησαν. Μας έβαλαν και κάδους με πάγο στις κοιλιές», περιγράφει για όσα έζησε στα χέρια των οπαδών του «Σουλτάνου Ερντογάν» στο περιοδικό.
Αποκαλυπτικό των πρακτικών που χρησιμοποιεί η τουρκική αστυνομία έναντι συλληφθέντων και λοιπών κρατούμενων (πολιτικών ή μη) είναι το βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα, από τον ανηλεή ξυλοδαρμό δύο ανδρών με χειροπέδες από αστυνομικούς.
Video catches Turkish police brutally beating 2 handcuffed detainees https://t.co/oXy95mcBTV pic.twitter.com/TXs1y72T7k
— Turkish Minute (@TurkishMinuteTM) April 3, 2018
Τα βασανιστήρια κράτησαν ένα μήνα και στη συνέχεια τέθηκε υπό κατ’ οίκον περιορισμό. Τελικά όμως, κατάφερε να ξεφύγει παίρνοντας με την οικογένειά του το λεωφορείο για την Αδριανούπολη, όπου αγόρασαν ένα φουσκωτό και διέσχισαν τον Έβρο.
Όπως και η Τουμπά Γκουβέν, στον Μεχμέτ έκανε εντύπωση η καλοσύνη των ελλήνων αστυνομικών, γράφει το Politico. «Μέχρι τις 9 Μαίου η αστυνομία στην πατρίδα μου με βασάνιζε και στις 10 Μαΐου η Ελληνική Αστυνομία έφερε πρωινό στα παιδιά μου», περιγράφει με ευγνωμοσύνη για τους Ελληνες ο πρώην δημόσιος υπάλληλος στη γείτονα.
Παρά τις αναφορές – καταγγελίες ότι πολλοί εκ των αιτούντων άσυλο έχουν επιστραφεί στην Τουρκία από τις αρμόδιες αρχές, αυτοί με τους οποίους ήρθε σε επικοινωνία το Politico δηλώνουν ότι δεν νιώθουν να κινδυνεύουν να ζήσουν κάτι τέτοιο, εκφράζοντας την εμπιστοσύνη τους στο κράτος Δικαίου:
«Εδώ ο νόμος είναι ισχυρός», λέει ο Αλί, ακαδημαϊκός από το Ικόνιο που εγκατέλειψε την Τουρκία όταν έκλεισε με διάταγμα το Πανεπιστήμιό του, λόγω δεσμών με τον Γκιουλέν.
«Νιώθουμε πολύ άνετα στην Ελλάδα… Οι κουλτούρες μας είναι πολύ κοντινές κι οι γλώσσες μας έχουν ορισμένες κοινές λέξεις. Αυτό βοηθάει. Τα φαγητά μας είναι ίδια -μπακλαβάς, ντολμάδες, καφές», αναφέρει και η γυναίκά του, για την οποία όπως χαρακτηριστικά σημειώνει το Politico, η διαφυγή τους στην Ελλάδα σηματοδοτεί μια επιστροφή: Η οικογένειά της ζούσε επί γενεές στη Θεσσαλονίκη μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1923.
«Όταν παντρευτήκαμε, συνήθιζα να την πειράζω ότι είναι Ελληνίδα. Τώρα με πειράζει αυτή. Όταν φθάσαμε στη Θεσσαλονίκη γύρισε και μου είπε: ‘τώρα άντρα μου, πώς σου φαίνεται η πατρίδα μου;’» διηγείται ο Αλί γελώντας και με το χαμόγελό του να σβήνει σκεπτόμενος όλα όσα του έλεγαν στην Τουρκία από τότε που ήταν παιδί, καταλήγει:
«Στο σχολείο μάς δίδασκαν ότι οι Έλληνες είναι εχθροί της Τουρκίας. Ας έλθουν να μου το πουν και τώρα…»
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News