Το μόνο γνωστό μέχρι σήμερα χειρόγραφο σενάριο της εμβληματικής ταινίας του Ζαν-Λικ Γκοντάρ «Με κομμένη την ανάσα», που θεωρείται το αριστούργημα του γαλλικού κινηματογραφικού κινήματος της Νουβέλ Βαγκ, θα βγει σε δημοπρασία σε λίγους μήνες, καθώς εμφανίστηκε για πρώτη φορά μετά από περισσότερα από 60 χρόνια.

Σύμφωνα με τον Guardian, περίπου 70 σελίδες από τις χειρόγραφες σημειώσεις του Γκοντάρ και τις συνόψεις ορισμένων από τις πιο διάσημες σκηνές, συμπεριλαμβανομένης της δραματικής εναρκτήριας στα Ηλύσια Πεδία, ανακαλύφθηκαν στο κτήμα του διάσημου παραγωγού Ζορζ ντε Μπορεγκάρ.

Η ασπρόμαυρη ταινία, που καταγράφει την καταδικασμένη σχέση μεταξύ μιας αμερικανίδας φοιτήτριας στο Παρίσι (Τζιν Σίμπεργκ) και του γάλλου κουκουλοφόρου φίλου της (Ζαν-Πολ Μπελμοντό), που καταζητείται για τον πυροβολισμό ενός αστυνομικού, ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος του νεοκυματικού γαλλικού σινεμά, που συγκλόνισε διεθνώς και επηρέασε βαθιά το Χόλιγουντ.

Η καινοτόμος μέθοδος σκηνοθεσίας του Γκοντάρ σημαίνει ότι τα υπάρχοντα χειρόγραφα των ταινιών του είναι σπάνια. Απέφευγε τα επίσημα σενάρια και του άρεσε να γράφει διαλόγους τα βράδια πριν τα γυρίσματα, ώστε να ενθαρρύνει τους ηθοποιούς του να συμπεριφέρονται φυσικά. Παράλληλα, είχε μια τάση να καταστρέφει όλα τα γραπτά αρχεία του.

Η Αν Χέιλμπρον, επικεφαλής του τμήματος βιβλίων και χειρογράφων του οίκου Sotheby’s στο Παρίσι, ο οποίος δημοπρατεί το χειρόγραφο μαζί με φωτογραφίες και άλλα αντικείμενα από την περιουσία του Μπορεγκάρ, παραδέχεται ότι κυριεύθηκε από συγκίνηση όταν πρωτοείδε τα έγγραφα. «Ηθελα να κλάψω, ένιωσα απίστευτο σοκ που είχα στα χέρια μου αυτό το χειρόγραφο, ένα ορόσημο στην ιστορία του γαλλικού και του παγκόσμιου κινηματογράφου» λέει στον Guardian.

Εξηγεί ότι το «Με κομμένη την ανάσα» είναι μια αριστουργηματική ταινία για όλους τους σινεφίλ και τώρα βρέθηκε μέρος των διαλόγων της, των σκηνών και του τρέιλερ της για πρώτη φορά από την πρεμιέρα του, το 1960. «Από όσο γνωρίζουμε, είναι το μοναδικό χειρόγραφο σενάριο του είδους του» σημειώνει.

Το αρχικό περίγραμμα της ιστορίας του φιλμ, βασισμένο σε ένα ειδησεογραφικό γεγονός που συνάρπασε τη γαλλική κοινή γνώμη το 1952, γράφτηκε από τον φίλο και συνάδελφο του Γκοντάρ, Φρανσουά Τριφό –διάσημο συνοδοιπόρο του στη Νουβέλ Βαγκ–, ο οποίος και του έδωσε την άδεια να αναπτύξει τη σεναριακή πλοκή.

Ο Ντε Μπορεγκάρ, άλλη μια κεντρική φιγούρα του γαλλικού νεοκυματικού σινεμά, είχε γνωρίσει τον Γκοντάρ μέσω του Τριφό και ρίσκαρε τα πάντα για να αναλάβει την παραγωγή του «Με κομμένη την ανάσα», την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του σκηνοθέτη.

Ο Γκοντάρ ξεκίνησε τα γυρίσματα το καλοκαίρι του 1959 με τη λογική του ντοκιμαντέρ, κάνοντας γυρίσματα στους δρόμους με κάμερα χειρός και κυρίως με φυσικό φως. Σύντομα παράτησε το ακριβές σενάριο των πρώτων 14 λεπτών δράσης και αποφάσισε να το γράφει τμηματικά, κάθε βράδυ. Καθώς οι διάλογοι θα συγχρονίζονταν μετά το τέλος της παραγωγής, δεν τον ενοχλούσε αν οι ηθοποιοί ξεχνούσαν τις ατάκες που τους παρέδιδε κάθε πρωί – κάτι που έκαναν συχνά.

Ο οίκος Sotheby’s περιγράφει το χειρόγραφο ως «μη ολοκληρωμένο» – όχι γιατί είναι ελλιπές, αλλά γιατί ο Γκοντάρ δεν υπέβαλε ποτέ την πλήρη σύνοψη και το σενάριο στο Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου και Κινουμένων Σχεδίων του γαλλικού υπουργείου Πολιτισμού, σύμφωνα με τις νόρμες της εποχής, καθώς το έπλαθε μέρα με τη μέρα. Ο σκηνοθέτης εξήγησε αυτή την απόφασή του σε συνέντευξη που έδωσε στο φημισμένο κινηματογραφικό περιοδικό Cahiers du Cinéma το 1968.

Ανέφερε ότι είχε γράψει την πρώτη σκηνή με την Τζιν Σίμπεργκ στα Ηλύσια Πεδία και για τις υπόλοιπες είχε έναν τεράστιο αριθμό σημειώσεων, που αντιστοιχούσαν σε κάθε σκηνή. «Είπα στον εαυτό μου, αυτό είναι εξωφρενικό! Σταμάτησα τα πάντα. Μετά το σκέφτηκα και αποφάσισα ότι, αντί να γράψω κάτι έτοιμο από την αρχή, θα το “ανακαλύπτω” λίγο πριν το γύρισμα. Δεν ήταν αυτοσχεδιασμός, ήταν η τελειοποίηση της τελευταίας στιγμής, ήξερα τι έκανα» είχε πει.

Το 1967 ο Τριφό έγραψε: «Τα χρόνια που περνούν επιβεβαιώνουν τη βεβαιότητά μας ότι το “Με κομμένη την ανάσα” θα θεωρηθεί στο μέλλον καθοριστικό σημείο καμπής στην ιστορία του κινηματογράφου, αντίστοιχο του “Πολίτη Κέιν” το 1940. Ο Γκοντάρ διέλυσε το σύστημα, προκάλεσε χάος στην κινηματογραφική τέχνη».

Το χειρόγραφο, που αναμένεται να αποφέρει γύρω στις 600.000 ευρώ, θα τεθεί προς πώληση στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής δημοπρασίας βιβλίων και χειρογράφων του Sotheby’s, η οποία θα ανοίξει για υποβολές προσφορών στις 14-18 Ιουνίου.

Η ενιαία παρτίδα που θα διατεθεί θα περιλαμβάνει τέσσερις πρωτότυπες φωτογραφίες του Γκοντάρ και της Σίμπεργκ, ένα vintage φύλλο επικοινωνίας, καθώς και επιστολές που αντάλλαξαν ο Γκοντάρ με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ρότζερ Χάνιν –ο οποίος εμφανιζόταν στην ταινία–, όλα από το αρχείο του Ντε Μπορεγκάρ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News