Η γενιά των σημερινών baby boomers στη χώρα μας έχει ακόμα αναμνήσεις από την εποχή που τα σχολεία είχαν μαθήματα τις έξι από τις επτά ημέρες της εβδομάδας. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70 υιοθετήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα η πενθήμερη σχολική εβδομάδα και οι μαθητές πέταγαν τη σκούφια τους για την επιπλέον ημέρα ξεκούρασης.

Η οκτάωρη πενθήμερη εργασία είναι η νόρμα σε όλο τον δυτικό κόσμο, αλλά οι εργαζόμενοι συχνά ζορίζονται να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες απαιτήσεις μιας ισορροπημένης εργασιακής και οικογενειακής ζωής. Οι ρυθμοί της καθημερινότητας είναι συχνά εξοντωτικοί, με αποτέλεσμα η διαύγεια και η αποδοτικότητα που απαιτεί το σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον, να βρίσκονται σε αποδρομή.

Ετσι, ένα εργασιακό μοντέλο που μοιράζει τις ώρες εργασίας της πέμπτης εργάσιμης ημέρας στις υπόλοιπες τέσσερις, κερδίζει συνεχώς έδαφος. Μπορεί να μην ικανοποιεί πλήρως τις διεκδικήσεις των συνδικάτων για τετραήμερη εβδομάδα 32 ωρών εργασίας, αλλά δίνει τη δυνατότητα σε πολλούς να μετατρέψουν το καθημερινό ωράριό τους σε 9ωρο ή 10ωρο και να εξασφαλίσουν μια τρίτη ημέρα ξεκούρασης.

Το αίτημα των εργαζομένων για τετραήμερη εβδομαδιαία εργασίας είναι μια διεθνής καμπάνια δεκαετιών, που αναζωπυρώθηκε μέσα στις συνεχόμενες καραντίνες της πανδημίας, όταν η πλειοψηφία των υπαλλήλων αναγκάστηκε να εργαστεί εξ αποστάσεως. Η Βρετανία ήταν μία από τις χώρες που πειραματίστηκαν επιμελώς με το σχέδιο, καθώς πολλές επιχειρήσεις δοκίμασαν αυτό το νέο εργασιακό μοντέλο για ένα εξάμηνο.

Τα αποτελέσματα του πειράματος αποδείχθηκαν πολύ ενθαρρυντικά. Από τις 61 εταιρείες που συμμετείχαν στο μοντέλο της τετραήμερης εργασίας, οι 56 το παρέτειναν για ένα ακόμη εξάμηνο, ενώ 18 εξ αυτών το υιοθέτησαν σε μόνιμη βάση. Τα ευρήματα αυτά θα παρουσιαστούν επισήμως στα μέλη της Βουλής των Κοινοτήτων μέσα στην εβδομάδα, σε μια προσπάθεια της καμπάνιας να πείσει τους βουλευτές να νομοθετήσουν υπέρ της 32ωρης εργασιακής εβδομάδας για όλους τους Βρετανούς.

Οι πιθανότητες μείωσης των συνολικών ωρών εργασίας από 40 σε 32, που διεκδικεί η καμπάνια, είναι μηδαμινές. Υπάρχει, όμως, χώρος συζήτησης για τετραήμερη εργασία, με αύξηση του καθημερινού ωραρίου. Ο Τζο Ράιλ, διευθυντής της «Καμπάνιας των τεσσάρων εβδομαδιαίων εργασιακών ημερών» αποκάλεσε το πείραμα «μια σημαντική ανακάλυψη», προσθέτοντας στην Guardian: «Σε μια πληθώρα παραγωγικών τομέων, η ευημερία έχει βελτιωθεί δραματικά για το προσωπικό. Παράλληλα, η παραγωγικότητα των επιχειρήσεων, είτε διατηρήθηκε, είτε βελτιώθηκε σχεδόν σε κάθε περίπτωση».

Στην «Rivelin Robotics», που εδρεύει στο πάλαι ποτέ βιομηχανικό Σέφιλντ, μια από τις συμμετέχουσες εταιρείες που σχεδιάζει να συνεχίσει την εφαρμογή του μοντέλου, ο επικεφαλής προϊόντων, Ντέιβιντ Μέισον, ελπίζει ότι η προσφορά μιας μικρότερης εβδομάδας εργασίας θα βοηθήσει στις μελλοντικές προσλήψεις. «Είναι σίγουρα κάτι που μας κάνει λίγο διαφορετικούς από τον μέσο όρο στον τομέα μας», ισχυρίζεται.

Το βρετανικό πιλοτικό πρόγραμμα, που ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο, προωθήθηκε από την «4 Day Week Global», έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που ιδρύθηκε στη Νέα Ζηλανδία και εποπτεύεται από το think tank «Autonomy» και από μια ομάδα ακαδημαϊκών. Στις εταιρείες που συμμετείχαν στο πιλοτικό πρόγραμμα προσφέρθηκαν εργαστήρια και καθοδήγηση, για να τους βοηθήσουν να επανεξετάσουν τις πρακτικές εργασίας.

Στο προσωπικό δόθηκε η δυνατότητα να διατηρήσει τον υφιστάμενο μισθό του, δουλεύοντας τέσσερις ημέρες την εβδομάδα αντί για πέντε. Σε συνεννόηση με τους συναδέλφους τους, οι εργαζόμενοι της Rivelin επέλεξαν να παίρνουν άδεια τις Παρασκευές, με αντάλλαγμα την παράταση της εργάσιμης ημέρας από τις 8 π.μ. έως τις 5.30 μ.μ. τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας.

Τα αποτελέσματα του νέου εργασιακού μοντέλου ήταν ευεργετικά για τους περισσότερους εργαζομένους που, παρότι δούλευαν λίγο περισσότερες ώρες από Δευτέρα ως Πέμπτη, είχαν την Παρασκευή ελεύθερη για τον προσωπικό τους χρόνο. Κάποιοι από αυτούς θα προτιμούσαν να διατηρήσουν το πενθήμερο, αλλά με λιγότερες καθημερινές ώρες εργασίας, και η διοίκηση της εταιρείας τώρα επεξεργάζεται ένα μεικτό πρόγραμμα ωραρίου.

Συνολικά, περίπου 2.900 εργαζόμενοι σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν λάβει μέρος στο πιλοτικό πρόγραμμα. Ερευνες του προσωπικού που έγιναν πριν και μετά την εφαρμογή του, διαπίστωσαν ότι το 39% δήλωσε ότι ήταν λιγότερο αγχωμένο, το 40% κοιμόταν καλύτερα και το 54% είπε ότι ήταν ευκολότερο να εξισορροπηθεί η εργασία με τις ευθύνες του σπιτιού.

Ο αριθμός των ημερών ασθενείας που ζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της δοκιμής μειώθηκε σχεδόν κατά τα δύο τρίτα, ενώ 57% λιγότεροι εργαζόμενοι αποχώρησαν από τις εταιρείες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Η συντριπτική πλειονότητα των εταιρειών δήλωσαν ικανοποιημένες με την παραγωγικότητα και τις επιχειρηματικές επιδόσεις κατά τη δοκιμαστική περίοδο.

Στην κρατική Royal Society of Biology του Λονδίνου, οι 38 υπάλληλοί της παίρνουν τώρα άδεια είτε Δευτέρα είτε Παρασκευή, ενώ η εργάσιμη ημέρα έχει παραταθεί από επτά ώρες σε οκτώ. Ο διευθύνων σύμβουλός της, Μαρκ Ντάουνς, λέει ότι η επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο ο οργανισμός κάνει τη δουλειά του είναι ζωτικής σημασίας. «Δεν υπάρχει τρόπος να μειώσεις τις ώρες εργασίας σου και να διατηρήσεις την παραγωγικότητα χωρίς να κάνεις τα πράγματα διαφορετικά», εξηγεί.

Η «Καμπάνια των τεσσάρων εβδομαδιαίων εργασιακών ημερών» θα ήθελε τώρα να δει πολύ περισσότερους εργοδότες να κάνουν το δοκιμαστικό βήμα. Ο διευθυντής της, Τζο Ράιλ, αναφέρει: «Η οικονομία μας δεν απαιτεί πλέον να εργαζόμαστε πέντε ημέρες την εβδομάδα. Πριν από 100 χρόνια, η στροφή σε στην πενθήμερη εργασιακή εβδομάδα ήταν απαραίτητη, αλλά η οικονομία έχει μεταμορφωθεί από τότε».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News