O πάγος σε περιοχές όπως η Ανταρκτική λειτουργεί όπως μια χρονοκάψουλα. Μέσα στα στρώματα πάγου που έχουν σχηματιστεί σε διαφορετικές χρονικές περιόδους είναι παγιδευμένες φυσαλίδες αέρα, οι οποίες περιέχουν δεδομένα για τις ατμοσφαιρικές συνθήκες της Γης σε βάθος χρόνου εκατοντάδων χιλιάδων, ακόμη και εκατομμυρίων ετών. Οι πληροφορίες αυτές βρίσκονται στους αποκαλούμενους «πυρήνες πάγου». Πρόκειται για δείγματα πάγου κυλινδρικού σχήματος που προέρχονται από τη διάτρηση ενός στρώματος πάγου ή ενός παγετώνα.

Τα τελευταία χρόνια ερευνητικές ομάδες αναζητούν ολοένα και αρχαιότερους πυρήνες πάγου σε όλο τον κόσμο και ειδικά στην Ανταρκτική. Ερευνητική ομάδα με επικεφαλής επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Βόρειας Ντακότα στις ΗΠΑ πιστεύουν ότι ανακάλυψαν ένα πραγματικό θησαυρό στα Υπερανταρκτικά Ορη, τα βουνά που χωρίζουν την Ανατολική και τη Δυτική Ανταρκτική.

Οπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της «Nature» οι ερευνητές εξήγαγαν ένα πυρήνα πάγου μήκους δέκα μέτρων από την περιοχή Ονγκ Βάλεϊ (Ong Valley) της οροσειράς, ο οποίος υπολογίστηκε ότι έχει ηλικία περίπου πέντε εκατομμυρίων ετών. Αν η χρονολόγηση αυτή επιβεβαιωθεί θα πρόκειται για τον αρχαιότερο πυρήνα πάγου που έχει εντοπισθεί μέχρι σήμερα και φυσικά, οι πληροφορίες που μπορεί να περιέχονται σε αυτόν θα είναι πολύτιμες.

Οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να συνθέσουν το παζλ των ατμοσφαιρικών συνθηκών και μεταβολών στη Γη σε βάθος χρόνου 800 χιλιάδων ετών και στόχος είναι τα επόμενα χρόνια να καταφέρουν με νέα ευρήματα να γυρίσουν πίσω τον χρόνο της ατμοσφαιρικής εξέλιξης του πλανήτη κατά 1,5 εκατομμύρια έτη. Αυτός ο νέος πυρήνας πάγου, αλλά κυρίως η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε μπορεί να συνεισφέρει τα μέγιστα σε αυτό το εγχείρημα.

Η νέα μέθοδος

Είναι ευνόητο ότι ο τρόπος για να αποκτήσουμε ολοένα και αρχαιότερους πυρήνες πάγου είναι να σκάβουμε ολοένα και πιο βαθιά μέσα σε περιοχές που αποδεδειγμένα βρίσκονται στην… κατάψυξη εδώ και εκατοντάδες ή εκατ. έτη. Ομως μια γεώτρηση για την απόκτηση αρχαίων πυρήνων πάγου απαιτεί περίπου μια δεκαετία σχεδιασμού και προετοιμασίας στο πεδίο καθώς και αρκετά εκατομμύρια δολάρια για την οργάνωση και υλοποίηση της. Ετσι η ερευνητική ομάδα που ανακάλυψε τον πανάρχαιο πυρήνα πάγου στην Ανταρκτική αποφάσισε να αναζητήσει ένα νέο τρόπο απόκτησης τέτοιων δειγμάτων. Εναν τρόπο πιο απλό και χαμηλού κόστους στην απόκτηση αρχαίων πυρήνων πάγου.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τέτοια δείγματα πάγου μπορεί να βρίσκονται κάτω από πετρώματα που μεταφέρθηκαν από κάποιο παγετώνα σε μια περιοχή που υπήρχε μόνιμο στρώμα πάγου. Στην περιοχή Ονγκ Βάλεϊ υπήρξε διολίσθηση παγετώνων και κάτω από τα πετρώματα σε πολύ κοντινή απόσταση από την επιφάνεια τους εδάφους βρίσκεται πάγος ηλικίας τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου ετών.

Η παρουσία του πετρώματος έχει στην ουσία παγιδεύσει ένα στρώμα πάγου και αν και εμποδίστηκε η δημιουργία νέων στρωμάτων πάγου που θα περιείχαν νεότερες ατμοσφαιρικές πληροφορίες αυτό το μεμονωμένο στρώμα πάγου μπορεί να αποτελέσει μια «ατμοσφαιρική φωτογραφία της στιγμής».

Τα ισότοπα

Η ερευνητική ομάδα συνέλεξε τον πυρήνα πάγου πριν από τέσσερα χρόνια και μετά από πολυετείς αναλύσεις κατέληξε στο συμπέρασμα ότι περιέχει υλικά ηλικίας 4,3 ως 5,1 εκατομμυρίων ετών. Οι ερευνητές ανέλυσαν ισότοπα βηρυλλίου και αλουμινίου με ορισμένους επιστήμονες να δηλώνουν τον προβληματισμό τους για την ορθότητα των αποτελεσμάτων αφού δεν αναλύθηκαν ισότοπα άνθρακα  -που θεωρούνται πιο αξιόπιστα σε μελέτες χρονολόγησης.

Οι ερευνητές από την πλευρά τους απάντησαν ότι τα ισότοπα που ανέλυσαν είναι αξιόπιστα και ότι ισότοπα άνθρακα που χρησιμοποιούνται σε χρονολογήσεις όπως ο άνθρακας-14 αποσυντίθενται σχετικά γρήγορα και δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν σε δείγματα τόσο μεγάλης ηλικίας. Τόνισαν, μάλιστα, ότι η νέα αυτή μέθοδος μπορεί να ακολουθηθεί από εδώ και πέρα και σε άλλες περιοχές που υπάρχει απομονωμένος και θαμμένος αρχαίος πάγος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News