Ο μεγάλος θυμός ξέσπασε από την πρώτη, κιόλας, στιγμή που η Εκτελεστική Επιτροπή της FIFA αποφάσισε να αναθέσει τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2022 στο Κατάρ. «Φρίκη!», ήταν ο πρωτοσέλιδος τίτλος της Sun στις 3 Δεκεμβρίου 2010, την επομένη της ψηφοφορίας. Οι Times και το BBC έγραφαν ότι «το σύστημα επιλογής είναι φρικτά διεφθαρμένο». Οι Αμερικανοί είχαν χάσει (με ψήφους 14-8) μια μάχη που πίστευαν ότι θα κέρδιζαν, όμως δεν ήταν μόνον ο αγγλοσαξονικός Τύπος που ξεσπάθωνε.

«Qatarstrophe», ήταν ο βασικός τίτλος της Bild, που τόνιζε πως «η μόνη εξήγηση για αυτή την απόφαση είναι ότι η FIFA πούλησε το Παγκόσμιο Κύπελλο στους σεΐχηδες του κρατιδίου». Η Liberation αναρωτιόταν: «Πώς μπορεί μια τόσο μικρή χώρα (σχεδόν τέσσερις φορές μικρότερη από την Ελβετία) χωρίς παράδοση στον αθλητισμό να φιλοξενήσει ένα τόσο σημαντικό event; Από όποια άποψη κι αν το δει κανείς -δημογραφική, οικονομική, περιβαλλοντική, αθλητική, τουριστική-, η επιλογή αυτή προκαλεί απορία».

Δώδεκα χρόνια μετά, και καθώς η έναρξη του τουρνουά (την Κυριακή 20 Νοεμβρίου) πλησιάζει, οι αντιδράσεις δεν έχουν κοπάσει. Η ποπ σταρ Ντούα Λίπα διέψευσε τη φήμη που την ήθελε να εμφανίζεται στο σόου το οποίο θα εγκαινιάσει τη διοργάνωση, τονίζοντας ότι θα επισκεφθεί το Κατάρ όταν μάθει να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Φίλιπ Λαμ, που σήκωσε το τρόπαιο του Μουντιάλ το 2014 ως αρχηγός της εθνικής Γερμανίας, δεν θα ταξιδέψει στην Ντόχα, διαμαρτυρόμενος για τις πρακτικές διακυβέρνησης που εφαρμόζονται στο κρατίδιο. Το ίδιο και ο Ερίκ Καντονά, καθώς και άλλες διασημότητες του ποδοσφαίρου. Η εθνική Δανίας έβαλε στις βαλίτσες της και μαύρες φανέλες.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο δεκάδες χιλιάδες θεατές σε διάφορα γήπεδα (στο Βερολίνο, στο Αμβούργο, στην κοιλάδα του Ρουρ και αλλού) σήκωσαν πανό που έγραφαν: «5.000 νεκροί για 5.760 λεπτά ποδοσφαίρου – ντροπή σας!». Αναφέρονταν, προφανώς, στους ξένους εργάτες που έχασαν τη ζωή τους στις φαραωνικές κατασκευές για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις απαγορεύτηκε η μετάδοση των αγώνων σε δημόσιους χώρους (πλατείες κ.λπ.). Ακόμη και ο Σεπ Μπλάτερ, πρόεδρος της FIFA την εποχή που έγινε η ανάθεση, τώρα παραδέχεται ότι ήταν λάθος, επειδή το Κατάρ «είναι υπερβολικά μικρή χώρα – το ποδόσφαιρο και το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι υπερβολικά μεγάλα για αυτήν».

Δεν υπάρχουν ατράνταχτες αποδείξεις ότι οι Αρχές του Κατάρ εξασφάλισαν τη διοργάνωση με δωροδοκίες, όπως σημειώνει η Washington Post, όμως όλοι στη FIFA γνώριζαν (ή όφειλαν να γνωρίζουν) τη μακρά ιστορία του κρατιδίου στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στην καταπάτηση των προσωπικών ελευθεριών (οι σχέσεις μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου είναι αδίκημα που τιμωρείται με φυλάκιση έως και 7 ετών) ή στις μεσαιωνικές πρακτικές σε ό,τι αφορά την εργασία. Πολύ πριν από την ψηφοφορία του 2010 υπήρχαν καταγγελίες και ντοκουμέντα για τις απάνθρωπες συνθήκες δουλειάς των ξένων εργατών, που αποτελούν το 85% του πληθυσμού αυτής της χώρας των τριών εκατομμυρίων κατοίκων. Ολα αυτά θα έπρεπε να είναι αρκετά, προκειμένου η FIFA να αρνηθεί στο Κατάρ το προνόμιο να διοργανώσει τη μεγάλη γιορτή, όμως δεν ήταν.

Οταν ο Μπλάτερ και οι συνεργάτες του καθαιρέθηκαν, το 2015, κατηγορούμενοι για ένα πρωτοφανές σκάνδαλο διαφθοράς, η νέα ηγεσία της FIFA υποσχέθηκε μια νέα εποχή διαφανούς διακυβέρνησης του ποδοσφαίρου. Δεσμεύθηκε, μεταξύ άλλων, για τη θέσπιση νέων κανόνων σε ό,τι αφορά την ανάθεση μεγάλων διοργανώσεων, σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Εθνη και το Συμβούλιο της Ευρώπης. Περιέργως, όμως, ο νέος πρόεδρος, Τζιάνι Ινφαντίνο, υπερασπίστηκε την επιλογή του Κατάρ για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022 πιο σθεναρά και από τον προκάτοχό του.

Το μεγάλο ποδοσφαιρικό ραντεβού των εθνών πρόσφερε στο αυταρχικό καθεστώς του Κατάρ μια κολυμβήθρα για να ξεπλύνει τα αμαρτήματά του στα μάτια του υπόλοιπου κόσμου. Αυτό, ακριβώς, σκοπεύει να κάνει. Για να εκπέμψει την εικόνα ενός σύγχρονου κράτους δυτικού τύπου, δαπάνησε πάνω από 200 δισεκατομμύρια ευρώ. Το πιο ακριβό Μουντιάλ μέχρι σήμερα, της Βραζιλίας το 2014, δεν είχε κοστίσει περισσότερα από 15 δισ. ευρώ. Κατασκεύασε επτά γήπεδα, αυτοκινητόδρομους, δίκτυο Μετρό και δεκάδες ξενοδοχεία, που θα αφήσουν τον επισκέπτη με το στόμα ανοικτό.

Ο κόσμος έχει δίκιο να πιστεύει ότι η FIFA… πούλησε την ψυχή της στον διάβολο, υποκύπτοντας στον πειρασμό των εσόδων – ρεκόρ που υπόσχεται το τουρνουά. Αυτό είναι το προφανές. Εκείνη, όμως, αρνείται την κατηγορία. Απαντά ότι τα φώτα της δημοσιότητας που στράφηκαν στο Κατάρ λόγω της διοργάνωσης, υποχρέωσαν το εμιράτο να προωθήσει ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις, κοινωνικές και εργασιακές. Για παράδειγμα, το 2020 καταργήθηκε ο καταχρηστικός νόμος που έδινε στους εργοδότες την εξουσία να απαγορεύουν στους μετανάστες να φύγουν από τη χώρα, ή να αλλάξουν δουλειά. Το 2017 θεσπίστηκε ένας κατώτατος μισθός για όλους τους εργαζόμενους, ανεξαρτήτως εθνικότητας. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας επιβεβαιώνει την πρόοδο που έχει σημειωθεί. Στο μεταξύ, βεβαίως, τα γήπεδα και οι υποδομές είχαν κατασκευαστεί με φθηνά εργατικά χέρια και υψηλό κόστος σε ανθρώπινες ζωές.

Το ποδόσφαιρο διαθέτει, πράγματι, μεγάλη δύναμη. Η FIFA αριθμεί περισσότερα μέλη από όσα ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών. Στους κόλπους της συνεννοούνται, θέλοντας και μη, ακόμη και χώρες που έχουν διακόψει τις διπλωματικές τους σχέσεις. Το ερώτημα είναι αν χρησιμοποιεί τη δύναμη αυτή με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Πριν, καν, αρχίσει, το Μουντιάλ του Κατάρ έχει ανοίξει μια μεγάλη συζήτηση γύρω από την ηθική του ποδοσφαίρου.

Οι Καταριανοί αποκρούουν όλες τις εις βάρος τους κατηγορίες και τις αποδίδουν σε οργανωμένο σχέδιο κατασυκοφάντησης της χώρας στο εξωτερικό. Καλούν τους επισκέπτες να σεβαστούν την κουλτούρα τους και τη μοναδικότητα του πρώτου Παγκοσμίου Κυπέλλου που θα διεξαχθεί στη Μέση Ανατολή, και θα είναι χειμερινό. Αν σε κάτι έχουν δίκιο, αυτό είναι η υποκρισία, που περισσεύει. Οπως τόνισε προ ημερών ο υπουργός Εξωτερικών του εμιράτου στην Frankfurter Allgemeine Zeitung, «η γερμανική κυβέρνηση, από τη μία παραπληροφορεί τους Γερμανούς για εμάς και, από την άλλη, δεν έχει πρόβλημα να συνεργαστεί μαζί μας σε θέματα ενέργειας ή επενδύσεων».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News