Η Διακήρυξη των Αθηνών

Η τρισέλιδη Διακήρυξη που υπεγράφη από τον Πρωθυπουργό και τον τούρκο πρόεδρο στο πλαίσιο του 5ο Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας -χωρίς να δεσμεύει νομικά τις δύο χώρες- αναφέρεται σε:

-ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και

-αποτροπή εχθρικών ενεργειών.

Μάλιστα, το κείμενο προτρέπει σε αποχή από ενέργειες που υπομονεύουν το καλό κλίμα. Επίσης, θα γίνεται αναφορά στις αξίες και τις αρχές του ΟΗΕ για καλές σχέσεις καθώς και σε ανταλλαγή επισκέψεων σε όλα τα επίπεδα.

Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της διακήρυξης: 

Διακήρυξη των Αθηνών Περί Σχέσεων Φιλίας και Καλής Γειτονίας

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας, η Α.E. κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, η Α.E. κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, εκπροσωπώντας τις αντίστοιχες Κυβερνήσεις τους (που αποκαλούνται από κοινού «τα Μέρη»), έχοντας προεδρεύσει της 5^ης συνάντησης του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Τουρκίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας την 7^η Δεκεμβρίου 2023, στην Αθήνα, σε πνεύμα καλής θέλησης και συνεργασίας,

PP1. Αναγνωρίζοντας την ανανεωμένη βούληση για συνεργασία μεταξύ των Κυβερνήσεων των δύο χωρών,

PP2. Υπογραμμίζοντας ότι οι δεσμοί μεταξύ των δύο γειτονικών εθνών έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν σημαντικά την ευημερία και τη δυναμική της περιοχής,

PP3. Δίνοντας έμφαση στην ανάγκη να συνεχίσουν να εργάζονται από κοινού προς όφελος και των δύο κοινωνιών σε κλίμα φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης,

PP4. Επιδιώκοντας ενίσχυση των διμερών σχέσεων μέσω των υφιστάμενων θεσμικών μηχανισμών,

PP5. Τονίζοντας ότι, προκειμένου να ενισχυθούν οι σχέσεις καλής γειτονίας, αμφότερα τα Μέρη, χωρίς να θίγονται οι εκατέρωθεν νομικές θέσεις τους, θα καλλιεργούν πνεύμα αλληλεγγύης απέναντι στις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις,

PP6. Υπογραμμίζοντας ότι για την προώθηση της εν λόγω θετικής ατμόσφαιρας και ατζέντας, αμφότερα τα Μέρη θα ενθαρρύνουν την ανταλλαγή επισκέψεων σε κάθε επίπεδο με προσέγγιση προσανατολισμένη στην επίτευξη αποτελεσμάτων,

PP7. Υπενθυμίζοντας ότι μεταξύ των θεμελιωδών σκοπών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και των παγκοσμίως αναγνωρισμένων αρχών του διεθνούς δικαίου είναι η διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και η φιλική συνεργασία μεταξύ των κρατών,

PP8. Έχοντας αποφασίσει να καλλιεργούν φιλικές σχέσεις, αμοιβαίο σεβασμό, ειρηνική συνύπαρξη και κατανόηση και να επιλύουν κάθε διαφορά μεταξύ τους με ειρηνικά μέσα και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο,

PP9. Υπογραμμίζοντας τη σημασία των αποτελεσματικών διαύλων και μηχανισμών επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο για την επιτυχή διαχείριση των διμερών τους σχέσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης,

PP10 Τονίζοντας ότι και τα δύο Μέρη θα προσεγγίσουν τις σχέσεις τους με στόχο την ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας και την εμβάθυνση των δεσμών μεταξύ των λαών, συνεισφέροντας με αυτόν τον τρόπο στην ευημερία και την ειρηνική συνύπαρξη των δύο γειτονικών λαών τους, τονίζοντας περαιτέρω ότι προς τούτο, υπό το φως της επιτευχθείσας σημαντικής προόδου σχετικά με την προώθηση της θετικής ατζέντας σε οικονομικά και εμπορικά θέματα μέσω του Κοινού Σχεδίου Δράσης, οι δύο πλευρές θα διερευνήσουν επιπρόσθετα θέματα συνεργασίας,

Συμφώνησαν στα κάτωθι:

OP1. Τα Μέρη συμφωνούν να συμμετέχουν σε συνεχείς εποικοδομητικές και ουσιαστικές διαβουλεύσεις με βάση τους ακόλουθους πυλώνες:

(α) Πολιτικός Διάλογος:

– σε θέματα αμοιβαίου συμφέροντος

– Διερευνητικές/ Διαβουλευτικές συνομιλίες

(β) Θετική Ατζέντα, στο πλαίσιο του ενισχυμένου Κοινού Σχεδίου Δράσης, που περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς της επιχειρηματικότητας-οικονομίας, τουρισμού, μεταφορών, ενέργειας, καινοτομίας, επιστήμης και τεχνολογίας, γεωργίας, περιβαλλοντικής προστασίας, κοινωνικής ασφάλισης και υγείας, νεολαίας, εκπαίδευσης και αθλητισμού και όποιον άλλο τομέα συμφωνηθεί από κοινού, με στόχο  την επίτευξη σημαντικών και συγκεκριμένων παραδοτέων, εξορθολογίζοντας και επικαιροποιώντας συνεχώς την ατζέντα, με δομημένο τρόπο και νέα θέματα.

(γ) Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που περιλαμβάνουν μέτρα στον στρατιωτικό τομέα που θα συνέβαλλαν στην εξάλειψη αδικαιολόγητων πηγών έντασης, καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές,

OP2. Τα Μέρη δεσμεύονται να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να υπονομεύσει ή να απαξιώσει το γράμμα και το πνεύμα αυτής της Διακήρυξης ή να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους.

OP3. Τα Μέρη θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων μεταξύ τους ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Αυτή η Διακήρυξη δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο. Καμία πρόνοια της Διακήρυξης αυτής δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα Μέρη.

Έγινε στην Αθήνα, την 7^η Δεκεμβρίου 2023, σε δύο αντίγραφα, καθένα στην Τουρκική, Ελληνική και Αγγλική γλώσσα με όλα τα κείμενα να θεωρούνται εξίσου αυθεντικά. Σε περίπτωση διαφοράς ως προς την ερμηνεία, υπερισχύει το αγγλικό κείμενο.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των δηλώσεων Ερντογάν:

Σας χαιρετώ με τα πιο εγκάρδια συναισθήματα. Επισκέφθηκα τελευταία φορά την Ελλάδα το 2017. Ήταν η πρώτη μετά από 65 χρόνια επίσκεψη σε επίπεδο αρχηγού κράτους. Αισθάνομαι μεγάλη ικανοποίηση που βρίσκομαι ξανά στην Ελλάδα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω για την ευγενική υποδοχή. Επιθυμούμε να αναπτύξουμε περαιτέρω την θετική ώθηση που υπάρχει. Το ότι μετά από 7 χρόνια κάνουμε την 5η συνεδρίαση αποτελεί ένδειξη αυτής τη πρόθεσης. Πιστεύω ότι δεν θα υπάρξει άλλο τόσο μεγάλο διάλλειμα για άλλη συνάντηση και αυτό θα είναι καλό και για τις 2 χώρες.

Είχαμε ωφέλιμες συζητήσεις με τον πρωθυπουργό και την Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Στη συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη συζητήσαμε για τα βήματα που μπορούν να γίνουν για την ανάπτυξη της συνεργασίας μας. Στο πλαίσιο της συνέχειας των επαφών μας, τονίσαμε την ανάγκη να κρατηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας και υπογραμμίσαμε ότι ο μηχανισμός του ανώτατου στρατιωτικού συμβουλίου συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας συμβάλει σημαντικά στο να προχωρούν οι σχέσεις των δύο χωρών στο πλαίσιο της θετικής ατζέντας.

Με τη διακήρυξη της Αθήνας περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας βεβαιώσαμε τη βούλησή μας για ανάπτυξη των σχέσεών μας. Αισθανόμαστε ικανοποίηση που βλέπουμε τα αποτελέσματα των έργων στο πλαίσιο του σχεδίου κοινής δράσης του 2021. Στη συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη συμφωνήσαμε να ανεβάσουμε στα 10 δις δολάρια το διμερές μας εμπόριο από 5 δις. Τονίσαμε τη σημασία έργων μεταφοράς, όπως η κατασκευή δεύτερης γέφυρας στον σταθμό Υψάλας – Κήπων. Ειλικρινή μας ευχή είναι να επιλύσουμε τα υφιστάμενα προβλήματά μας με κοινές προσπάθειες, στο πλαίσιο του εποικοδομητικού διαλόγου καλής γειτονίας και διεθνούς δικαίου.

Με τον κύριο Μητσοτάκη συζητήσαμε πώς μπορούμε να εξελίξουμε τη συνεργασία στο πεδίο καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Διατύπωσα για μια ακόμη φορά την προσδοκία μας στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και χαιρετίσαμε το κλείσιμο του καταυλισμού του Λαυρίου. Υπογράμμισε πως απαιτείται προσοχή προκειμένου να μην σχηματιστούν παρόμοιοι καταυλισμοί που θα δίνουν καταφύγιο σε τρομοκράτες στην Ελλάδα.

Η τουρκική μειονότητα στην Ελλάδα και ρωμαίικη μειονότητα στη χώρα μας είναι δομικά στοιχεία του ανθρώπινου και του πολιτιστικού μας πλούτου. Η αύξηση της ηρεμίας και της γαλήνης των μειονοτήτων θα επηρεάσει θετικά τις σχέσεις.

Διατύπωσα τις προσδοκίες μας για τις βελτιώσεις που απαιτούνται από το Διεθνές Δίκαιο όσον αφορά την κατάσταση της τουρκικής μειονότητας Δυτικής Θράκης. Η επίτευξη μιας δίκαιης, μόνιμης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό με βάση τις πραγματικότητες στο νησί, θα είναι προς όφελος ολόκληρης της περιοχής. Ανταλλάξαμε απόψεις με τον Πρωθυπουργό σχετικά με τις διμερείς σχέσεις και τις τρέχουσες περιφερειακές και παγκόσμιες εξελίξεις. Μιλήσαμε για το δράμα που εκτυλίσσεται στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και κυρίως στη Γάζα.

Από την αρχή η Τουρκία δήλωσε ότι δεν εγκρίνει σε καμία περίπτωση να στοχοποιούνται άμαχοι. Όχι μόνο στη Μέση Ανατολή. Αυτά τα συμβάντα μετατράπηκαν σε μαζική τιμωρία του λαού της Γάζας και σε 17.000 αθώων Παλαιστινίων αμάχων, επί το πλείστον γυναίκες και παιδιά, και αυτό πληγώνει τις συνειδήσεις. Η διεθνής κοινότητα δεν θα πρέπει να σιωπά απέναντι στα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττονται. Η επίτευξη της μόνιμης εκεχειρίας το συντομότερο δυνατό και η διασφάλιση της απρόσκοπτης ροής των ανθρωπιστικών βοηθειών θα πρέπει να είναι προτεραιότητα για όλους μας. Με τις τελευταίες εξελίξεις είδαμε άλλη μια φορά ότι η ίδρυση ενός ανεξάρτητου, κυρίαρχου με εδαφική ακεραιότητα Παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 67 είναι πλέον αναπόφευκτη. Ανακοινώσαμε ότι ως Τουρκία είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε το καθήκον, την ευθύνη ως εγγυήτρια ως προς την εφαρμογή μιας δίκαιης ειρήνης. Πιστεύω ότι η διεθνής κοινότητα θα δείξει την απαραίτητη ευαισθησία για τη συνέχιση της βοήθειας.

Αξιότιμοι δημοσιογράφοι, είμαστε δύο γειτονικές χώρες που μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα, την ίδια γεωγραφία, το ίδιο κλίμα και μάλιστα το ίδιο πολιτισμό σε πολλούς τομείς. Είναι φυσικό να υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα σε δύο χώρες, πόσω μάλλον ανάμεσα σε αδέρφια. Το θέμα είναι η βούληση για την επίλυση αυτών των προβλημάτων και των διαφορών. Εμείς θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε μια θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας. Επιθυμούμε να γίνουμε παράδειγμα σε όλο τον κόσμο με τα κοινά βήματα που θα κάνουμε ως Τουρκία και Ελλάδα. Το λέω ανοιχτά. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μεταξύ μας τόσο μεγάλο το οποίο να μην μπορεί να επιλυθεί, αρκεί να κινηθούμε με καλή πίστη, να επικεντρωθούμε στη μεγάλη εικόνα. Και να μη γίνουμε από αυτούς που περνούν τη θάλασσα αλλά πνίγονται στο ποτάμι. Είμαστε πάρα πολύ ικανοποιημένοι που έχει την ίδια αντίληψη ο κ. Μητσοτάκης. Ολοκληρώνοντας τα λόγια μου, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κύριο Πρωθυπουργό για τη φιλοξενία του και εύχομαι οι συνομιλίες μας να βγουν σε καλό για τις χώρες και για τους δύο λαούς, τους λαούς μας. Και σας περιμένω για να σας φιλοξενήσω στην επόμενη συνάντηση και θα είμαι αρκετά ικανοποιημένος να το κάνω αυτό.