Δεν ανέβηκε σχεδόν ποτέ στη σκηνή, ούτε πρόκειται να ανεβεί ποτέ ξανά. Το Θέατρο Μπολσόι της Μόσχας αποφάσισε να αποσύρει από το ρεπερτόριό του το μπαλέτο «Νουρέγιεφ» του σκηνοθέτη Κίριλ Σερεμπρένικοφ, το οποίο βασίζεται στην ιστορία του περίφημου και ανοικτά ομοφυλόφιλου χορευτή, ο οποίος το 1961, όντας σε περιοδεία με τα Μπαλέτα Κίροφ στο Παρίσι, αυτομόλησε στη Δύση, όπου και έζησε έως ότου εγκατέλειψε, πρόωρα, τα εγκόσμια, περισσότερα από 30 χρόνια μετά.

Πρόκειται, ή μάλλον επρόκειτο, για μια ιδιότυπη, αιρετική βιογραφία του Ρούντολφ Νουρέγιεφ, η οποία βρισκόταν στους αντίποδες του επίσημου ρωσικού αφηγήματος (όχι ειδικά για τον Νουρέγιεφ, αλλά περί  παντός), θεμέλια του οποίου αποτελούν ο πατριωτισμός και οι αποκαλούμενες «παραδοσιακές αξίες». Οπως εξήγησε ο διευθυντής του Θεάτρου Μπολσόι, Βλαντίμιρ Ούριν, το έργο κατέβηκε οριστικά λόγω του νέου νόμου περί της «ΛΟΑΤΚΙ προπαγάνδας».

Ό νόμος εγκρίθηκε από την κρατική Δούμα (Κάτω Βουλή) τον περασμένο Νοέμβριο και με βάση όσα ορίζει, εάν προηγουμένως η απαγόρευση «προώθησης» των «μη παραδοσιακών σεξουαλικών σχέσεων» (τέθηκε σε ισχύ το 2013) αφορούσε μόνο ανηλίκους, από τον περασμένο Δεκέμβριο ισχύει για όλες τις ηλικίες και σε όλες τις τέχνες: στον κινηματογράφο, στο θέατρο, στη λογοτεχνία, στη μουσική κ.ο.κ. «Αυτός ο εγκληματικός “νόμος” ψηφίστηκε ακριβώς εναντίον αυτής της παράστασης και διαφόρων βιβλίων… Εντάξει, λοιπόν» σχολίασε ο Σερεμπρένικοφ στο κανάλι του στο Telegram, προσθέτοντας τρία ουράνια τόξα, κατεξοχήν σύμβολο της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.

Σχολιάζοντας την είδηση, η Ροζάλμπα Καστελέτι, ανταποκρίτρια της La Repubblica στη Μόσχα, γράφει πως το μπαλέτο που σκηνοθέτησε ο Σερεμπρένικοφ δεν είχε ποτέ τύχη. Καταρχάς εξαιτίας του Νουρέγιεφ, ενός ομοφυλόφιλου αντιφρονούντα, ενός «παιδεραστή λιποτάκτη», όπως χαρακτηριζόταν στα επίσημα έγγραφα του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ και της KGB μετά την αυτομόλησή του, ενός προδότη του σοβιετικού καθεστώτος που ζήτησε πολιτικό άσυλο στη Δύση, όπου διέπρεψε ως χορευτής και κατέστη παγκοσμίως διάσημος, πριν πεθάνει, την 6η Ιανουαρίου του 1993, σε ηλικία 54 ετών, από AIDS.

Ομως, και ο ίδιος ο Σερεμπρένικοφ κάθε άλλο παρά προσφιλής είναι στους επίσημους φορείς, δεδομένου ότι είναι γνωστός κυρίως για θεατρικές και κινηματογραφικές παραγωγές που επικρίνουν τον συντηρητισμό της ρωσικής κοινωνίας και τον αυταρχισμό της ρωσικής ηγεσίας. Υπήρξε επίσης διευθυντής του Κέντρου Γκόγκολ (πρώην Θεάτρου Γκόγκολ), το οποίο κατά τη θητεία του είχε καταστεί σημείο αναφοράς για τους προοδευτικούς και φιλελεύθερους Μοσχοβίτες.

Η πολυαναμενόμενη πρεμιέρα του «Νουρέγιεφ» υποτίθετο ότι θα γινόταν τον Ιούλιο του 2017, αλλά ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή, με τον Βλαντίμιρ Ούριν, τον διευθυντή του Θεάτρου Μπολσόι, να ισχυρίζεται τότε ότι η παράσταση δεν ήταν ακόμη έτοιμη. Ωστόσο, οι άνθρωποι του πολιτισμού και της διανόησης διαμαρτυρήθηκαν καταγγέλλοντας τη λογοκρισία, ενώ στη συνέχεια πηγές προσκείμενες στο υπουργείο Πολιτισμού της Ρωσίας επιβεβαίωσαν ότι η αναβολή σχετιζόταν με τον φόβο της «προώθησης μη παραδοσιακών σεξουαλικών αξιών».

Επειτα από έναν μήνα ο Σερεμπρένικοφ συνελήφθη και τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό κατηγορούμενος για υπεξαίρεση δημόσιων πόρων, γεγονός που τον ανάγκασε τελικά να παραιτηθεί από τη διεύθυνση του Κέντρου Γκόγκολ, με τον βραβευμένο σκηνοθέτη και όσους έσπευσαν να του συμπαρασταθούν να κάνουν λόγο για «παράλογη» κατηγορία. Τελικά, η πρεμιέρα έγινε στις 10 Δεκεμβρίου 2017, αλλά χωρίς τον Σερεμπρένικοφ και δίχως τη διάσημη φωτογραφία του Νουρέγιεφ γυμνού, δια χειρός Ρίτσαρντ Αβεντον, η οποία, σύμφωνα με τη σκηνογραφία, θα λειτουργούσε ως φόντο.

Εκτοτε το μπαλέτο ανέβηκε ακόμη μία (και τελευταία) φορά, τον Ιανουάριο του 2021. Πέρυσι ακυρώθηκε ξανά, αφού ο Σερεμπρένικοφ, αυτοεξόριστος πια στη Δύση, επέκρινε τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία και κατέστη, έτσι, και αυτός «προδότης». Τον προηγούμενο μήνα το Θέατρο Μπολσόι ακύρωσε ακόμα μία παραγωγή του, το μπαλέτο «Ενας Ηρωας του Καιρού μας» (από το ομώνυμο μυθιστόρημα του κορυφαίου ρώσου ποιητή και συγγραφέα Μιχαήλ Λερμόντοφ), η πρεμιέρα του οποίου ήταν προγραμματισμένη για τον ερχόμενο Μάιο.

Η οριστική απόσυρση του «Νουρέγιεφ» από το ρεπερτόριο του θεάτρου ανακοινώθηκε την περασμένη Τρίτη, παρότι φέτος συμπληρώθηκαν 30 χρόνια από τον θάνατο (6 Ιανουαρίου 1993) και 85 από τη γέννηση (17 Μαρτίου 1938) του «ιπτάμενου Τατάρου», όπως αποκαλούσαν τον Νουρέγιεφ .

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News