Ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν συχνά υπερηφανεύεται ότι η χώρα του βρίσκεται στην παγκόσμια πρωτοπορία της ανάπτυξης υπερηχητικών όπλων που έχουν τη δυνατότητα να ταξιδεύουν με ταχύτητα πέντε φορές μεγαλύτερη από εκείνη του ήχου, όπως αναφέρει δημοσίευμα του BBC.

Ωστόσο μια σειρά ρώσων επιστημόνων στον τομέα της φυσικής, που εργάζονται για την κατασκευή τους, έχουν κλειστεί στη φυλακή με κατηγορίες για προδοσία τα τελευταία χρόνια – γεγονός που οι οργανώσεις για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κρίνουν ότι συνιστά κατάχρηση καταστολής.

Οι περισσότεροι από τους συλληφθέντες επιστήμονες είναι ηλικιωμένοι – και τρεις εξ αυτών είναι πλέον νεκροί. Ο ένας απομακρύνθηκε από το κρεβάτι του νοσοκομείου στα τελευταία στάδια του καρκίνου και πέθανε αμέσως μετά, ενώ ένας άλλος, ο 68χρονος ακαδημαϊκός Βλαντίσλαβ Γκάλκιν, δέχθηκε έφοδο στο σπίτι του, στο Τομσκ της νότιας Ρωσίας, τον Απρίλιο του 2023.

Ενοπλοι άνδρες με μαύρες μάσκες εμφανίστηκαν στις 4 τα ξημερώματα, έψαξαν ντουλάπια και κατέσχεσαν χαρτιά με επιστημονικές φόρμουλες, σύμφωνα με συγγενή του ακαδημαϊκού. Η σύζυγος του Γκάλκιν, Τατιάνα, έχει πει ψέματα στα εγγόνια της ότι ο παππούς τους βρίσκεται σε επαγγελματικό ταξίδι, καθώς οι ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας τής έχουν απαγορεύσει να μιλήσει για την υπόθεση.

Από το 2015 έχουν συλληφθεί συνολικά 12 φυσικοί. Ολοι τους συνδέονται με την υπερηχητική τεχνολογία ή με ιδρύματα που εργάζονται πάνω σε αυτήν. Κατηγορούνται για εσχάτη προδοσία, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει διαβίβαση κρατικών μυστικών σε ξένες χώρες. Οι δίκες για κατασκοπεία στη Ρωσία διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών, οπότε οι ακριβείς κατηγορίες εναντίον των επιστημόνων δεν είναι σαφείς.

Σύμφωνα με το BBC, το Κρεμλίνο αναφέρει μόνο ότι «οι κατηγορίες είναι σοβαρές» και ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να σχολιάσει περαιτέρω επειδή εμπλέκονται ειδικές υπηρεσίες. Ωστόσο, συνάδελφοι και δικηγόροι υπεράσπισης λένε ότι οι επιστήμονες δεν συμμετείχαν στην ανάπτυξη των όπλων και ότι ορισμένες από τις κατηγορίες βασίζονται στην ανοιχτή συνεργασία τους με ξένους ερευνητές.

Οι επικριτές των καταδικαστικών αποφάσεων ισχυρίζονται ότι η ρωσική μυστική υπηρεσία FSB θέλει να δημιουργήσει την εντύπωση ότι ξένοι κατάσκοποι κυνηγούν τα μυστικά των οπλικών συστημάτων. Τα υπερηχητικά όπλα είναι βλήματα που μπορούν να ταξιδέψουν με εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες και να αλλάξουν κατεύθυνση κατά τη διάρκεια της πτήσης, αποφεύγοντας την αντίπαλη αεράμυνα.

Η Ρωσία ισχυρίζεται ότι έχει χρησιμοποιήσει δύο τύπους υπερηχητικών πυραύλων στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας: τον ​​Kinzhal, που εκτοξεύεται από αεροσκάφος, και τον πύραυλο κρουζ Zircon. Ωστόσο το Κίεβο αναφέρει ότι οι δυνάμεις του κατέρριψαν ορισμένους πυραύλους Kinzhal, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τις δυνατότητές τους.

Καθώς η τεχνολογία αναπτυσσόταν, οι συλλήψεις συνεχίζονταν. Λίγο μετά τη σύλληψή του τον Απρίλιο του 2023, ο Γκάλκιν παρευρέθηκε στο δικαστήριο την ίδια ημέρα με τον Βαλέρι Ζβέγκιντσεφ, έναν άλλο επιστήμονα με τον οποίο είχαν συγγράψει πολλές εργασίες πάνω στον σχεδιασμό των υπερηχητικών πυραύλων. Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tass μετέδωσε ότι η σύλληψη του Ζβέγκιντσεφ ίσως προκλήθηκε από ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε σε ιρανικό περιοδικό το 2021.

Οι μαζικές συλλήψεις είχαν ξεκινήσει λίγα χρόνια νωρίτερα με τον Βλαντίμιρ Λαπίγκιν, 83 ετών σήμερα, ο οποίος φυλακίστηκε το 2016 αλλά αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους τέσσερα χρόνια αργότερα. Είχε συμπληρώσει 46 χρόνια εργασίας στο κύριο ερευνητικό ινστιτούτο της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας, TsNIIMash.

Ο Λαπίγκιν καταδικάστηκε επειδή έστειλε ένα πακέτο λογισμικού για αεροδυναμικούς υπολογισμούς σε έναν κινέζο συνάδελφό του. Ισχυρίζεται ότι έστειλε μια δοκιμαστική έκδοση του λογισμικού εκ μέρους του ινστιτούτου στο πλαίσιο διαπραγματεύσεων για πιθανή πώληση του πλήρους πακέτου στην Κίνα.

Ωστόσο υποστηρίζει ότι η εκδοχή που μοιράστηκε δεν περιείχε καμία μυστική πληροφορία, απλώς ένα παράδειγμα που είχε «περιγραφεί επανειλημμένως σε ανοιχτές δημοσιεύσεις». Ο Λαπίγκιν είπε στο BBC ότι όλοι όσοι συνελήφθησαν σε σχέση με την υπερηχητική τεχνολογία «δεν είχαν καμία σχέση με την ανάπτυξη των όπλων».

Ενας άλλος επιστήμονας, ο Ντμίτρι Κόλκερ, ειδικός στο Ινστιτούτο Φυσικής Λέιζερ στη Σιβηρία, συνελήφθη το 2022 ενώ βρισκόταν στο νοσοκομείο με καρκίνο του παγκρέατος σε προχωρημένο στάδιο. Η οικογένειά του ισχυρίζεται ότι οι κατηγορίες εναντίον του βασίστηκαν σε διαλέξεις που είχε δώσει στην Κίνα, αλλά ότι το περιεχόμενό τους είχε εγκριθεί από την FSB – και ότι ένας πράκτορας ταξίδεψε μαζί του. Ο Κόλκερ πέθανε δύο ημέρες μετά τη σύλληψή του, σε ηλικία 54 ετών.

Οι επιστήμονες επιτρέπεται να δημοσιεύουν τα ευρήματά τους σε διεθνή έντυπα και να συνεργάζονται με ξένους συναδέλφους, αλλά «η FSB πιστεύει ότι η επαφή με ξένους επιστήμονες και η δημοσίευση σε ξένα περιοδικά συνιστούν προδοσία της πατρίδας» λέει ένας από τους συνεργάτες των συλληφθέντων επιστημόνων στο BBC.

Αλλες περιπτώσεις διώξεων θεωρείται επίσης ότι σχετίζονται με διεθνείς συνεργασίες. Μια δικαστική έρευνα σε άλλους δύο επιστήμονες σχετιζόταν με το Hexafly, ένα ευρωπαϊκό έργο για την ανάπτυξη υπερηχητικού πολιτικού αεροσκάφους. Το έργο, που έχει πια ολοκληρωθεί, βρισκόταν υπό την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος (ESA) και ξεκίνησε το 2012.

Και οι δύο επιστήμονες καταδικάστηκαν σε 12 χρόνια φυλάκισης πέρυσι, αν και το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας διέταξε την εκ νέου δίκη ενός εξ αυτών. Αλλες συλλήψεις σχετίζονται με μια μελέτη για την αεροδυναμική ενός διαστημικού οχήματος όταν εισέρχεται ξανά στην ατμόσφαιρα της Γης, που χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ μεταξύ 2011-2013. Οι ομάδες υποστήριξης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διακρίνουν ένα μοτίβο ρωσικής κατασκοπευτικής παράνοιας.

Αξιωματούχοι της FSB παραδέχονται ότι οι υποθέσεις που αφορούν υποτιθέμενες διαρροές μυστικών γύρω από το υπερηχητικό πρόγραμμα της χώρας ανοίγονται «για να ικανοποιηθούν οι επιθυμίες των ανωτέρων» τους. Η αίσθηση που επικρατεί είναι πως η μυστική υπηρεσία θέλει να δώσει την εντύπωση ότι κατάσκοποι κυνηγούν τα μυστικά των ρωσικών πυραύλων, για να κολακεύουν το εγώ του Πούτιν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News