Με αφορμή την πρόσφατη κυκλοφορία (Ιανουάριος 2023) του βιβλίου του Ρίτσαρντ Χάας «Bill of Obligations» (το οποίο στα ελληνικά μπορεί να αποδοθεί και σαν «Γραμμάτιο Yποχρεώσεων»), η Corriere della Sera συνομίλησε με τον ειδικό για θέματα αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, και όχι μόνο.

Ο Χάας επί δεκαετίες υπήρξε διπλωμάτης, πρόεδρος του γεωπολιτικού think tank Council on Foreign Relations (Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων), ενώ εξακολουθεί να αρθρογραφεί σε διεθνή Μέσα (το Protagon φιλοξενεί κατά καιρούς κείμενά του).

Ο Χάας δεν ανησυχεί για τη δράση της Κίνας ή της Ρωσίας στην παγκόσμια σκηνή, καθώς θεωρεί ότι σημαντικότερη απειλή για την ασφάλεια και τη σταθερότητα των ΗΠΑ σήμερα είναι οι εσωτερικές τους έριδες, αποτέλεσμα της πολιτικής πόλωσης. Αυτά τα ενοχλητικά θέματα θίγει στο νέο βιβλίο του. Μεταξύ των ζητημάτων που θέτει είναι και η διερεύνηση της εννοίας «ιθαγένεια». Στόχος του, βέβαια, είναι η σταθερότητα και περαιτέρω ισχυροποίηση των ΗΠΑ.

Εντοπίζει τα αμερικανικά προβλήματα στο Μεταναστευτικό, στην εκπαίδευση, στα δημόσια οικονομικά (στο χρέος), στην οπλοκατοχή και οπλοχρησία, στη βία και στις δολοφονίες, δηλαδή τόσο στην κοινωνία όσο και στο κράτος. Δηλώνει ότι δεν φοβάται καινούργιο εμφύλιο πόλεμο, αλλά ότι τον τρομάζει «η δυσλειτουργία της αμερικανικής κυβέρνησης». Αυτή η δυσλειτουργία, όσο υπάρχει, δεν επιτρέπει τη λύση των προαναφερθέντων προβλημάτων. Δηλώνει, επίσης, ότι οι ΗΠΑ «είναι ευάλωτες στη βία με πολιτικά κίνητρα».

Κλειδί για την κατανόηση των θέσεών του είναι η λέξη συμβιβασμός. «Ο συμβιβασμός είναι απαραίτητος για τη διακυβέρνηση» και στο εσωτερικό και στην εξωτερική πολιτική, λέει ο Χάας. Αναμένει να δει τι θα κάνουν στη διετία τους και οι Ρεπουμπλικανοί, ως πλειοψηφούντες στη Βουλή των ΗΠΑ («Σημαντικό τεστ θα είναι το ανώτατο όριο του χρέους»).

Ο ρόλος του πολιτικού Μεσσία δεν ταιριάζει στην κοσμοαντίληψη του Χάας. Στην ευθεία ερώτηση αν ο Μπάιντεν «μπορεί να σώσει τη δημοκρατία», απαντά ότι αυτό δεν είναι δουλειά ενός προσώπου, όπως αναλύει και στο βιβλίο του. Συγχρόνως, ζητά καλύτερη εκπαίδευση στα αμερικανικά σχολεία και μεγαλύτερη συμμετοχή των Αμερικανών στα κοινά: «Δεν πρέπει να ζητάμε από τον Μπάιντεν ή από άλλους πολιτικούς να σώσουν την αμερικανική δημοκρατία. Στο χέρι μας είναι να τη σώσουμε εμείς».

The United States needs a functioning democracy to pass needed legislation, maintain a robust economy, & preserve stability at home & broad-but Americans will only get one if rights are balanced with obligations. Hence my new book: The Bill of Obligations. https://t.co/Nxck1Uio1t

— Richard N. Haass (@RichardHaass) January 23, 2023

Για τον Τραμπ λέει ότι ενδεχομένως διαθέτει την υποστήριξη του 35% των Ρεπουμπλικανών και ότι τα γκάλοπ του πιστώνουν επιρροή. «Πολλά θα εξαρτηθούν από τον αριθμό των αμφισβητιών του όσον αφορά την υποψηφιότητά του και από τον αριθμό των αμφισβητιών τού ‘‘τραμπισμού’’».

Στην ερώτηση περί επηρεασμού της εξωτερικής πολιτικής από «την επιδείνωση της δημοκρατίας στο εσωτερικό», ο Χάας, αφού μνημονεύει τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου 2021, απαντά ότι σίγουρα οι καταστάσεις που σκιάζουν τη δημοκρατία «δίνουν δικαιολογίες στους αυταρχικούς ηγέτες, δημιουργούν αμφιβολίες στους φίλους μας και ευκαιρίες στους εχθρούς μας» – στον Πούτιν, λόγου χάρη.

Διάλογος με την Κίνα 

Η συνέντευξη κλείνει με αναφορά στο τελευταίο περιστατικό που είχε διεθνή διάσταση, έδειξε όμως και το πολιτικό πρόβλημα των Αμερικανών. Ο Χάας είχε τοποθετηθεί δημοσίως για το κινεζικό μπαλόνι, εκφράζοντας τη θέση ότι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Αντονι Μπλίνκεν, κάκιστα ακύρωσε το ταξίδι του στο Πεκίνο. Η Corriere τον ρωτάει αν αυτή η ιστορία θα επηρεάσει αρνητικά τις σινοαμερικανικές σχέσεις. Ο Χάας δίνει την παρακάτω απάντηση.

«Οταν εκδηλώνεται κάποια κρίση, δεν είναι λάθος να κερδίσεις λίγο χρόνο. Η Κρίση των Πυραύλων, στην Κούβα, μας το υπενθυμίζει. Η επιβράδυνση της κρίσης επιτρέπει την καλύτερη αξιολόγηση των επιλογών, την επικοινωνία, την αποκλιμάκωση. Οι επικρίσεις των Ρεπουμπλικανών προς τον πρόεδρο Μπάιντεν περί καθυστερημένης αντίδρασης δεν είναι πειστικές. Το ανησυχητικό της υπόθεσης είναι ότι τέτοιες επικρίσεις ενδέχεται να δυσκολέψουν την κυβέρνηση να ενεργήσει λογικά απέναντι στην Κίνα επειδή θα σκέφτεται τις πολιτικές επιθέσεις που θα υποστεί στο εσωτερικό. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των κομμάτων για το ποιος είναι πιο σκληρός απέναντι στην Κίνα δεν είναι υγιής».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News