Μην ντρέπεστε. Και μη φοβάστε. Πλησιάστε σε αυτή την «κλειδαρότρυπα». Σκεφθείτε ότι «Το μέλλον αρχίζει εδώ». «The Future Starts Here». Για την ακρίβεια, το μέλλον είναι εδώ. Μέσα από τα μάτια καλλιτεχνών, αλλά με σάρκα και οστά. Ή μάλλον με εικαστικά και άλλα μέσα. Και όχι ακριβώς εδώ. Στο Victoria & Albert Museum του Λονδίνου, όπου… σοβεί η έκθεση με τον παραπάνω τίτλο. Και το μέλλον μαζί της.
Θέλετε να δείτε πώς θα είναι το πρόχειρο δείπνο για έναν, σόλο, με ένα μπουκάλι υποκατάστατο γεύματος Soylent, σε ένα ολλανδικό εστιατόριο για μοναχικούς; Περάστε, καθίστε, σερβιριστείτε. Και αν θέλετε κάτι να βυθιστείτε, διαλέξτε ένα βιβλίο από την αρμόδια Βιβλιοθήκη για το Τέλος του Πολιτισμού (ή των πολιτισμών, καλύτερα) και διαβάστε. Ελεύθερα. Μη δίνετε σημασία στα σχέδια της Marvel για τις αιωρούμενες πόλεις. Ακόμη λιγότερο στην υλοποίηση του ονείρου ενός 13χρονου Σύρου για ένα αναγεννημένο εκ της τέφρας του (και των ερειπίων του) Χαλέπι.
Ακόμη και να μην είστε παθών ή συμπάσχων, μπορείτε μετά το δείπνο και το διάβασμα να ασχοληθείτε με την αϋπνία. Με το smartphone σας και με την εφαρμογή που σας δίνει το δικαίωμα –ίσως και τη χαρά– να κοιτάξετε πίσω από τέσσερις κουρτίνες στο παράξενο εικαστικό έργο της Μιράντα Τζουλάι «I’m the President, Baby». Μην ανησυχείτε. Εδώ, για την ακρίβεια εκεί στο μέλλον που τοποθετείται –όπως και ολόκληρη η έκθεση στο λονδρέζικο μουσείο– το έργο της κυρίας Τζουλάι, δεν καραδοκεί κανένα ζονγκ. Μόνον τα παιχνίδια που παίζει η χρόνια αϋπνία στο μυαλό του κυρίου Ούμαρου Ιντρισα. Μιλάμε για έναν οδηγό της Uber που δουλεύει πολλά χιλιόμετρα μακριά από το μουσείο Victoria & Albert. Στο Λος Αντζελες. Και με το που ανοίγει την εφαρμογή του στην Πόλη των Αγγέλων, μέσα στην άγρια –άυπνη– νύχτα του, ανοίγει και η κουρτίνα στο έργο της Μιράντα Τζουλάι. Είναι βλέπετε αυτή η διαδικτυακή, μέσω της εφαρμογής, απευθείας σύνδεση με τις συνήθειές του. Και με τις εφαρμογές στο δικό του smartphone: Uber, WhatsApp και Instagram.
Ιδού μια καλή ανθρώπινη ιστορία, που με έναν τρόπο, χάρη και στην τεχνολογία, μας συνδέει με το μέλλον μέσα από την έκθεση «The Future Starts Here». Η ιστορία της αϋπνίας του κυρίου Ιντρισα. Που του έμεινε από τότε που έρχονταν οι άνδρες του αυστηρού Τμήματος Μετανάστευσης των ΗΠΑ σχεδόν κάθε πρωΐ στις 4-5 για να τον συλλάβουν, όταν έληξε η φοιτητική του βίζα, και να τον απελάσουν. Και ευτυχώς η σπιτονοικοκυρά του τους εμπόδιζε, αλλά ο ύπνος του πήγαινε περίπατο. Στο δικαστήριο το έσωσε τελικά, όμως το κουσούρι του κυνηγημένου –και άυπνου– του έμεινε.
Αυτή την ιστορία, με την ησυχία ότι πλέον είναι αμερικανός πολίτης επισήμως, διηγήθηκε μέσα στο Uber του στην καλλιτέχνιδα της ιστορίας μας, τη Μιράντα Τζουλάι. Οταν εκείνη πήγαινε βιαστική για μια συνέντευξη με τη Ριάνα για το «T: The New York Times Style Magazine».
«Θυμάμαι ότι κι εγώ του μίλησα για το δικό μου τραύμα, όταν γεννούσα, πολύ δύσκολα και με πολύ πόνο, το παιδί μου» λέει η κυρία Τζουλάι. Αυτή την κουβέντα και τον κύριο Ιντρισα θυμήθηκε όταν το Μουσείο Victoria & Albert της ανέθεσε να πλάσει ένα έργο για το μέλλον. «Ενα έργο που σου προκαλεί μια κάποια ανησυχία ή τουλάχιστον σε προκαλεί να ξεβολευτείς, με το πάθημα του Αλλου». Κάπως έτσι έφτασαν να ανοίγουν οι κουρτίνες στο έργο της, ενώ παραδίπλα ακούγονται οι ψηφιακές φωνές της Siri και της Alexa και ξεδιπλώνονται άλλες, λιγότερο ή περισσότερο… ανησυχητικές πτυχές του μέλλοντός μας. Σε ενότητες όπως ο «Εαυτός», το «Δημόσιο», ο «Πλανήτης» ή το «Επέκεινα».
Καθώς προχωράμε, προσέξτε μην ενοχλήσετε το ρομπότ με το όνομα Μπρετ που διπλώνει αργά πλυμένα ρούχα ή μη χάσετε την ανοιχτή πόρτα ενός αυτόνομου αυτοκινήτου που μιλάει στους επιβάτες του, με βάση τα στοιχεία που το αφήνουν να μάθει για εκείνους. Αν σας τρομάζουν, αποφύγετε πιο μακάβρια εκθέματα, όπως τα φέρετρα που δέχονται σορούς και τις καταψύχουν σε θερμοκρασίες -195 βαθμούς Κελσίου.
Oσο για τον επιμελητή της έκθεσης, τον Ρόρι Χάιντ, το παραδέχεται: δεν θα ήταν δυνατόν να στηθεί μια τέτοια έκθεση πριν από πέντε χρόνια, όταν ακόμη η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας είχε δαιμονοποιηθεί ως υπεύθυνη για το τέλος των φυσικών αντικειμένων. «Πλέον τα αντικείμενα έχουν επιστρέψει στον χάρτη του μέλλοντος, αν σκεφθούμε ότι ήδη μιλάμε για την κυκλοφορία στα αμέσως επόμενα χρόνια των αυτόνομων αυτοκινήτων στους δρόμους του πλανήτη ή το σχέδιο του Facebook να κατασκευάσει δικά του αεροσκάφη / drones» (Αναφέρεται στο πρόγραμμα Aquilla που έδωσε τον πρώτο του καρπό, αλλά μια δημοσίευση τον Ιούνιο έδωσε την πληροφορία ότι η εταιρεία του Μαρκ Ζάκερμπεργκ το εγκαταλείπει.)
«Τα αντικείμενα έχουν την καταπληκτική ιδιότητα να ενσωματώνουν οράματα», προσθέτει η άλλη επιμελήτρια Μαριάνα Πεστάνα. «Αυτά τα αντικείμενα τα βλέπουμε εδώ ως αφετηρίες για το άνοιγμα αμέτρητων πιθανοτήτων». Να, σαν την Παγκόσμια Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που «χαράχθηκε» από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον Πίτερ Καζάνσκι σε ένα πρότυπο οπτικό σύστημα αποθήκευσης δεδομένων 5-D. Κάτι σαν την πάλαι ποτέ (από το ’90) «Στολή του Υπερ-Πολίτη», από spandex, που φορούσε ο τότε δήμαρχος της Μπογκοτά Αντάνας Μόκους, δείχνοντας στους πολίτες-δημότες ότι οι ίδιοι έχουν τη δύναμη υπερανθρώπου ή υπερήρωα στο να επιφέρει αλλαγές σε κάθε δημόσιο σύστημα.
Φτάσαμε στο τέλος; Ή απλώς είναι ιδέα μας ότι η έκθεση μας ξεπροβοδίζει με αυτά τα ερωτήματα (για να τα πάρουμε μαζί μας στο σπίτι), όλα με κεφαλαία γράμματα; Σαν το αμείλικτο: «Ναι, είμαστε όλοι συνδεδεμένοι, αλλά νιώθουμε μόνοι;»
Info:
Eκθεση «The Future Starts Here» («Το μέλλον αρχίζει εδώ»), στο Μουσείο Victoria & Albert του Λονδίνου, έως τις 4 Νοεμβρίου.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News