Το παράξενο θέαμα ενός οχήματος αεράμυνας, που περιμένει ανήμπορο στην ταράτσα του κτιρίου του ρωσικού υπουργείου Αμυνας στη Μόσχα, είναι μια υπενθύμιση ότι βρισκόμαστε σε μια νέα εποχή πολέμου – και ο βασικός λόγος είναι τα μη επανδρωμένα μίνι αεροσκάφη που χρησιμοποιεί το Κίεβο.

Το συγκεκριμένο όχημα Παντσίρ –ένα σύστημα χειρισμού από τρία άτομα με ραντάρ, δύο πυροβόλα 30 χιλιοστών και 12 πυραύλους εδάφους-αέρος μικρής εμβέλειας– φέρεται να μην μπορούσε να αντιδράσει καθώς ένα ουκρανικό drone γεμάτο εκρηκτικά περνούσε από πάνω του την Κυριακή, και χτυπούσε έναν κοντινό ουρανοξύστη.

Μικρά, φθηνά, μιας διαδρομής, εκρηκτικά drones –τα οποία ορισμένοι παρατηρητές αποκαλούν «drones αυτοκτονίας», ή «καμικάζι»–, αποτελούν βασικό συστατικό διαφόρων προϊόντων χαμηλής τεχνολογίας εδώ και χρόνια. Το Ισλαμικό Κράτος τα χρησιμοποιεί. Το ίδιο και οι αντάρτες Χούτι στην Υεμένη.

Ομως οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί έχουν μετατρέψει τον φτηνό πόλεμο των μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε τέχνη. Και καμία πλευρά δεν έχει καταλάβει ακριβώς πώς να αμυνθεί εναντίον τους – γεγονός που έχει τεράστιες επιπτώσεις για το μέλλον του πολέμου. Ακόμη και οι πιο πλούσιες και ισχυρές χώρες θα πρέπει να ανησυχούν.

Δεν είναι σαφές τι είδους drone έστειλε το Κίεβο πάνω από τη Μόσχα το περασμένο Σαββατοκύριακο. Υπάρχουν τόσοι πολλοί διαφορετικοί τύποι που χρησιμοποιούνται από τις ουκρανικές και ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, που είναι αδύνατο να μετρηθούν, αναφέρει ρεπορτάζ της Telegraph.

Τα ουκρανικά στρατεύματα προτιμούν τα οκτόπτερα, ή τα τετρακόπτερα που, είτε τα κατασκευάζουν μόνοι τους, είτε τα αγοράζουν από το ράφι από τις εταιρίες DJI στην Κίνα, και Mavic στη Γαλλία. Ιδιαίτερα δημοφιλές είναι το DJI Mavic 3T δύο λιβρών, το οποίο πωλείται στα 7.000 δολάρια. Η Ρωσία εισάγει drones από το Ιράν, συμπεριλαμβανομένων των Shaheds 440 λιβρών, που κοστίζουν περίπου 10.000 δολάρια το ένα.

Και οι δύο πλευρές πετούν επίσης μικρά, γρήγορα μαχητικά drones, που είναι αρκετά ισχυρά για να μεταφέρουν ένα εκρηκτικό μεγέθους χειροβομβίδας, και να βλάψουν ένα τεθωρακισμένο όχημα. Τα μικρότερα drones ελέγχονται από κοντινούς χειριστές που κρατούν ένα χειριστήριο και βλέπουν ό,τι «βλέπει» το drone μέσω της κάμερας του. Τα μεγαλύτερα drones ακολουθούν συντεταγμένες δορυφορικής πλοήγησης.

Το μεγάλο πλεονέκτημα ενός drone, εκτός από το χαμηλό του κόστος, είναι το μικρό του μέγεθος και η χαμηλή του ταχύτητα, σε σύγκριση με ένα υπερηχητικό επανδρωμένο πολεμικό αεροπλάνο. Τα ραντάρ αεράμυνας είναι βελτιστοποιημένα για την ανίχνευση μεγάλων αεροσκαφών και πυραύλων.

Διαθέτουν τις λεγόμενες «πύλες ταχύτητας», οι οποίες αγνοούν πολύ αργά ιπτάμενα αντικείμενα, όπως τα πουλιά. Είναι αυτές οι πύλες που καθιστούν τόσο δύσκολο για τα ραντάρ τον εντοπισμό κατασκοπευτικών μπαλονιών που κινούνται αργά. Επομένως, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι το όχημα αεράμυνας Παντσίρ στη Μόσχα απέτυχε να σταματήσει την ουκρανική επίθεση με drone της Κυριακής – το πλήρωμα μπορεί να μην το είδε ποτέ να έρχεται.

Οι ουκρανικές αεροπορικές άμυνες έχουν το ίδιο πρόβλημα. Τα εβδομαδιαία μπαράζ από drone Shahed, που στοχεύουν πόλεις και στρατιωτικές βάσεις της Ουκρανίας, αντιμετωπίζονται με μπαράζ πυροβόλων όπλων και πυραύλων. Μερικά drones καταφέρνουν, παρόλα αυτά, να διαπεράσουν τα πυρά.

Απελπισμένοι για την καταπολέμηση των drones και αγωνιζόμενοι να αποκτήσουν επαρκή αριθμό σύγχρονων οχημάτων αεράμυνας, οι Ουκρανοί έχουν δοκιμάσει τα πάντα – ακόμη και την τοποθέτηση παλαιών πολυβόλων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου σε εύκαμπτες βάσεις, στοχεύοντας τα στον ουρανό. Αλλά εφόσον οι καλύτερες αεράμυνες είναι ακριβές και οι φθηνές αεράμυνες είναι αναποτελεσματικές, δεν υπάρχει πανάκεια.

Ακόμα και οι Αμερικανοί ανησυχούν. «Οι πόλεμοι στην Υεμένη και στην Ουκρανία δείχνουν ότι παράγοντες όπως το Ιράν μπορούν να παράγουν και να παρέχουν πολλαπλασιαστικά στους αντιπάλους των ΗΠΑ μεγάλους αριθμούς drones, χωρίς να είναι ηγέτες στην τεχνολογία κατασκευής τους», έγραψε ο Μαρσέλ Πλίχτα, πρώην αναλυτής του Πενταγώνου, για την «Πρωτοβουλία Irregular Warfare» (Παράτυπος Πόλεμος).

Το κλειδί αντιμετώπισης των φθηνών drones, είναι οι φθηνές αεροπορικές άμυνες. Συστήματα που μπορεί να αποκτήσει κάθε χώρα σε αρκετά μεγάλους αριθμούς και να χρησιμοποιεί συνεχώς, προκειμένου να απομακρύνει τα τεράστια σμήνη μη επανδρωμένων αεροσκαφών, που ακόμη και ο πιο φτωχός αντίπαλος μπορεί να αντέξει οικονομικά.

Αυτό ίσως σημαίνει επιστροφή στο παρελθόν, υπό την τεχνολογική έννοια. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, οι στρατοί του NATO χρησιμοποιούσαν εκατοντάδες οχήματα αεράμυνας Gepard, το καθένα με ένα μικρό ραντάρ και δύο πυροβόλα 35 χιλιοστών. Αυτά τα γερασμένα οχήματα, που σχεδιάστηκαν για να καταρρίπτουν ελικόπτερα –και επομένως στόχους σχετικά χαμηλής ταχύτητας–, έπεσαν σε δυσμένεια τα χρόνια πριν από την εποχή των drone. Τα περισσότερα αποθηκεύτηκαν.

Τώρα είναι και πάλι σε ζήτηση, σε υπερθετικό βαθμό. Η Γερμανία τράβηξε 67 από τα Gepard από τις αποθήκες της, και τα έστειλε στην Ουκρανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αγόρασαν από τη Χιλή ακόμη μεγαλύτερο αριθμό Gepards, και σχεδιάζουν να τα δωρίσουν στην Ουκρανία.

Τα Gepards μπορεί να βοηθήσουν την Ουκρανία να αμβλύνει τις επιθέσεις από τα σμήνη των ρωσικών drones. Η Ρωσία θα μπορούσε να ακολουθήσει μια παρόμοια στρατηγική, ενεργοποιώντας εκ νέου ορισμένες από τις παλαιότερες αεροπορικές της άμυνες από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.

Αλλά ο υπόλοιπος κόσμος δεν μπορεί να υπολογίζει σε περιορισμένα αποθέματα πανάρχαιων πλεοναζόντων συστημάτων αεράμυνας για να προστατευθεί από τα φθηνά drones. Οσον αφορά στα drones, η αμυντική τεχνολογία οφείλει να βρει νέο αντίδοτο στην επιθετική τεχνολογία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News