Ο ταξιδιωτικός όμιλος Thomas Cook, που ιδρύθηκε το 1841, ανακοίνωσε την πτώχευσή του τις πρώτες ώρες της Δευτέρας. Ηταν ένα θλιβερό τέλος για μια αυτοκρατορία. Η χρεοκοπία επήλθε αφού κατέστη σαφές ότι δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία για αναχρηματοδότηση της εταιρείας. Ηταν το τέλος έπειτα από 178 χρόνια ηγεμονίας της του ονόματος Thomas Cook σε όλον τον κόσμο.
Η βρετανική εταιρεία οργάνωσε το 1841 το πρώτο οργανωμένο ταξίδι στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένα aller-retour με τρένο από το Λέστερ στο Λάφμπορο της κεντρικής Αγγλίας για 500 άτομα με προσυμφωνημένη ενιαία ταρίφα. Το 1872, ο Τόμας Κουκ οργανώνει και συμμετέχει και ο ίδιος στο πρώτο ταξίδι για τον γύρο του κόσμου σε γκρουπ, όχι σε 80, αλλά σε 222 ημέρες.
Το δίκτυο
Ο όμιλος, πρακτορείο ταξιδίων και αεροπορική εταιρεία ταυτόχρονα, είχε ετήσιο κύκλο εργασιών ύψους 10 δισεκατομμυρίων λιρών και 20 εκατομμύρια πελάτες που ταξίδευαν σε ολόκληρο τον κόσμο: Μαλδίβες, Ταϊλάνδη, Κίνα, αλλά και στην νότια Ευρώπη και την Μεσόγειο. Η Μαγιόρκα στην Ισπανία, η Αττάλεια στην Τουρκία και η Κρήτη ήταν κομβικοί προορισμοί.
Ο όμιλος έχει στην κατοχή του 200 ξενοδοχεία που φέρουν το όνομά του, που απευθύνονται το κάθε ένα σε ειδικό κοινό (οικογένειες, χαμηλές τιμές, trendy νεολαία, πολυτελή). Περιλαμβάνει την εταιρεία Jet Tours, την Neckerman στην ηπειρωτική Ευρώπη, μαζί με εκατό αεροσκάφη στο όνομά της ή υπό το εμπορικό σήμα Condor.
Μετοχές και οικονομικά αποτελέσματα σε πτώση
Oι οικονομικές δυσχέρειες του ομίλου υπήρχαν εδώ και χρόνια, αλλά επιδεινώθηκαν τους τελευταίους μήνες: την άνοιξη, ο επικεφαλής του ομίλου ανακοίνωσε ζημίες ύψους 1,5 δισ. στερλινών για το πρώτο εξάμηνο εξαιτίας του ανταγωνισμού, αλλά και των συνεπειών του Brexit, που ωθεί μεγάλο αριθμό εν δυνάμει ταξιδιωτών να αναβάλλουν τα σχέδιά τους για διακοπές περιμένοντας να δουν προς τα πού θα φυσήξει ο άνεμος, όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά αναλυτές.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η αδύναμη στερλίνα –άλλη μία δηλαδή συνέπεια της μακρόσυρτης διαδικασίας του Brexit– επιδείνωσε επίσης σε κρίσιμο βαθμό την αγοραστική δύναμη των τουριστών στις μετακινήσεις τους στο εξωτερικό, με συνέπεια να πληγεί ακόμα περισσότερο ο κύκλος εργασιών του Thomas Cook.
Ωστόσο δεν είναι μόνο αυτό. Ο Thomas Cook ήταν ένας οργανισμός χωρίς ιδιαίτερα αντανακλαστικά σε μια εποχή που ο τουρισμός βίωνε τεκτονικές αλλαγές, λόγω της κυριαρχίας των low cost εταιρειών αλλά και των νέων μορφών κρατήσεων (βλέπε Airbnb).
Τα προβλήματα των τελευταίων μηνών οδήγησαν στην κατάρρευση της μετοχής του ομίλου στο χρηματιστήριο. Η μετοχή του Thomas Cook δεν αξίζει πλέον παρά λίγες πένες…
Επιτάχυνση της κρίσης
Βασικός μέτοχος του Thomas Cook, με 17% του κεφαλαίου, ο κινεζικός όμιλος Fosun, ιδιοκτήτης του Club Med, είχε προγραμματίσει την εξαγορά του τομέα των οργανωμένων ταξιδιών του βρετανικού ομίλου στο πλαίσιο πακέτου αναχρηματοδότησης ύψους 900 εκατ. στερλινών, από το οποίο είχε καταβάλει το ήμισυ.
Ομως, τις τελευταίες ημέρες, ορισμένοι πιστωτές απαίτησαν επιπλέον 200 εκατομμύρια στερλίνες προκειμένου να δεχθούν να αναχρηματοδοτήσουν τον Thomas Cook, με το επιχείρημα ότι, διαφορετικά, η εταιρεία δεν θα ήταν βιώσιμη. Από την Παρασκευή, οι συσκέψεις διαδέχονταν η μία την άλλη για την εξεύρεση πόρων ή για την διατύπωση αιτημάτων μείωσης των απαιτήσεων για επιπλέον πόρους.
Ομως, ματαίως. Υπό άμεση απειλή βρίσκονται 22.000 θέσεις εργασίας, οι 9.000 στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε μία οικονομία που υφίσταται ήδη τις συνέπειες του Brexit.
Τι θα συμβεί τώρα;
Ο όμιλος Thomas Cook κατέρρευσε σήμερα εγκλωβίζοντας εκατοντάδες χιλιάδες ταξιδιώτες σε ολόκληρο τον κόσμο και δημιουργώντας την ανάγκη για την οργάνωση της μεγαλύτερης επιχείρησης επαναπατρισμού εν καιρώ ειρήνης στην βρετανική ιστορία.
Ποιοι πλήττονται;
Ο όμιλος διαχειρίζεται ξενοδοχεία, θέρετρα και αεροπορικές εταιρείες με 19 εκατομμύρια πελάτες ετησίως σε 16 χώρες, με κύκλο εργασιών 9,6 δισεκατομμύρια στερλίνες. Αυτήν την στιγμή, 600.000 τουρίστες βρίσκονται στο εξωτερικό, περιλαμβανομένων 150.000 Βρετανών πολιτών ή πελατών με σημείο εκκίνησης των διακοπών τους το Ηνωμένο Βασίλειο. Ο Thomas Cook απασχολεί 21.000 εργαζομένους και είναι η παλαιότερη εταιρεία ταξιδίων στον κόσμο, με έτος ίδρυσης το 1841. Ο όμιλος βαρύνεται με χρέη 1,7 δισεκατομμυρίου λιρών.
Τι θα συμβεί στους τουρίστες;
Η βρετανική κυβέρνηση ζήτησε από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (CAA) να πραγματοποιήσει πρόγραμμα επαναπατρισμού τις επόμενες δύο εβδομάδες, από σήμερα μέχρι τις 6 Οκτωβρίου, για να φέρει πίσω στο Ηνωμένο Βασίλειο τους πελάτες του Thomas Cook. «Εξαιτίας των μεγάλων διαστάσεων του προβλήματος, ορισμένες δυσλειτουργίες είναι αναπόφευκτες, αλλά η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας θα καταβάλει κάθε προσπάθεια να επαναπατρίσει τους ανθρώπους κατά το δυνατόν πιο κοντά στις προγραμματισμένες ημερομηνίες», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Στόλος αεροσκαφών θα χρησιμοποιηθεί για τον επαναπατρισμό των βρετανών πολιτών ή όσων έχουν ως σημείο εκκίνησης το Ηνωμένο Βασίλειο.
Περί τους 50.000 τουρίστες είναι εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα, κυρίως στα νησιά, σύμφωνα με αξιωματούχο του ελληνικού υπουργείου Τουρισμού, το οποίο ανακοίνωσε τις ενέργειες που πρόκειται να προβεί μετά την κατάρρευση και για τον επαναπατρισμό των «εγκλωβισμένων» τουριστών.
Η CAA έχει θέσει σε λειτουργία ειδική ιστοσελίδα, την thomascook.caa.co.uk, όπου οι τουρίστες θα μπορούν να βρουν λεπτομέρειες και πληροφορίες για τις πτήσεις επιστροφής τους.
Για τους τουρίστες που δεν είχαν ως σημείο εκκίνησης το Ηνωμένο Βασίλειο, θα πρέπει να υπάρξουν εναλλακτικές διευθετήσεις. Στην Γερμανία, για παράδειγμα, ασφαλιστικές εταιρείες θα συντονίσουν την επιχείρηση.
Ποια είναι η συμβουλή προς τους επιβάτες;
«Οι πελάτες που βρίσκονται στο εξωτερικό δεν πρέπει να μετακινηθούν προς το αεροδρόμιο μέχρι να επιβεβαιωθεί η πτήση τους προς το Ηνωμένο Βασίλειο στην ειδική ιστοσελίδα», σύμφωνα με την βρετανική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας.
«Οι πελάτες του Thomas Cook που βρίσκονται στο Ηνωμένο Βασίλειο και δεν έχουν ξεκινήσει το ταξίδι τους καλούνται να μην μεταβούν στο αεροδρόμιο, καθώς όλες οι πτήσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ακυρωθεί».
Ποιος θα πληρώσει το κόστος των ξενοδοχείων;
Η CAA ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε επαφή με ξενοδοχεία και άλλες εταιρείες που πλήττονται από την κατάρρευση του Thomas Cook για να τους δοθεί η διαβεβαίωση ότι θα πληρωθούν.
Η Υπηρεσία τονίζει ότι οι τουρίστες που τους ζητείται να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους πρέπει να έρχονται σε επαφή με την CAA.
Οι πελάτες του Thomas Cook που έχουν πακέτα διακοπών καλύπτονται από την ATOL -Air Travel Organiser’s Licence- η οποία διασφαλίζει την διαμονή και τις πτήσεις επιστροφής. Ωστόσο, η CAA διευκρινίζει ότι είναι πιθανόν να ζητηθεί από ορισμένους πελάτες να μετακινηθούν σε άλλα καταλύματα.
Τι θα συμβεί με τα μελλοντικά πακέτα διακοπών;
Η CAA διευκρινίζει ότι, εάν οι πελάτες δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει το ταξίδι τους, τα περισσότερα πακέτα και οι αεροπορικές πτήσεις που έχει κλείσει ο Thomas Cook έχουν ακυρωθεί και, κατά συνέπεια, δεν πρέπει να μεταβούν στο αεροδρόμιο.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News