Χωρίς δημόσιο τομέα είμαστε όλοι επισφαλείς! Αλήθεια, τέτοια διαπίστωση μήπως είναι ελαφρώς… επισφαλής όσον αφορά την πρωτοτυπία της; Δεν θα το λέγαμε στην προκειμένη περίπτωση, καθότι προέρχεται από το έντυπο του λονδρέζικου Σίτι, από την γνήσια φωνή του φιλελευθερισμού, τους Financial Times. Πρόκειται για το γράμμα και το πνεύμα του άρθρου της Αλμπίνα Αζμάνοβα, καθηγήτριας του αγγλικού εκπαιδευτηρίου Brussels School of International Studies και συγγραφέως ενός βιβλίου για τη λεγόμενη ευέλικτη εργασία.

Στο άρθρο της η Αζμάνοβα τοποθετείται ιεραρχώντας έννοιες: η οικονομική επισφάλεια που ταλανίζει το 99% των ανθρώπων είναι ο βασικότερος παράγων, αν συγκριθεί με την ανισότητα. Η συνταγή του συνθήματος «φορολογήστε τον πλούτο» (προς καταπολέμηση της ανισότητας, εννοείται και υποτίθεται) είναι μπούμερανγκ, γράφει η καθηγήτρια που ασχολείται με τη δυναμική του καπιταλισμού. «Το σύνθημα δεν απέδωσε τις εκλογικές νίκες που ανέμενε η Αριστερά». Αντιθέτως, αυτή η ρητορική «έφερε ψήφους στη Δεξιά». Ενώ η επισφάλεια και μπορεί και πρέπει να καταπολεμηθεί με άσκηση της κατάλληλης οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής. Σε μία «κοινωνία επισφάλειας», λέει η Αζμάνοβα, «όλοι είμαστε επισφαλείς».

Γιατί η αρθρογράφος καταγγέλλει τη μάχη κατά της ανισότητας σαν χαμένη υπόθεση; Διότι, όπως αφοπλιστικά ομολογεί, «πολλοί άνθρωποι θαυμάζουν τους πλουσίους» ή, τουλάχιστον, «δεν ενοχλούνται από τον πλούτο τους»! Ετσι, διατείνεται ότι η επιμονή στην καταγγελία της ανισότητας είναι ένα «διαγνωστικό σφάλμα». Η ανισότητα, λέει, συνδέεται με την αδικία «όταν εξασφαλίζει προνόμια, όταν ο ακραίος πλούτος μεταφράζεται σε αρπακτική δύναμη που αναπαράγεται».

Η αναδιανομή, λοιπόν, του πλούτου δεν οισρηλατεί τη γραφίδα της Αζμάνοβα. Η αρθρογράφος προτιμά τις ρεφορμιστικές λύσεις, την «αντισταθμιστική δύναμη» των μαζικών οργανώσεων και των θεσμών, τα συνδικάτα, τα κόμματα αρχών, τη Δικαιοσύνη που καιροφυλακτεί για κρούσματα διαφθοράς. Δηλαδή τη λειτουργική αστική δημοκρατία.

My OpEd in the FT today: Precarity, not inequality is what ails the 99 per centhttps://t.co/7GNaESMuvf

— Albena Azmanova (@AAzmanova) April 27, 2020

Το πραγματικό πρόβλημα, γράφει η καθηγήτρια, έγκειται στο ότι ο πλούτος έχει καταστεί η μόνη πηγή ασφάλειας, κάτι που σε περιόδους υγειονομικής κρίσης όπως είναι η τρέχουσα γίνεται ευκολότερα αντιληπτό. Ο συνδυασμός της παγκοσμιοποίησης και των περικοπών στις δημόσιες δαπάνες (οι οποίες μεταφράζονται σε ανεπάρκεια των προσφερομένων από το κράτος υπηρεσιών) «έχουν δημιουργήσει τεράστια οικονομική ανασφάλεια σε όλους τους απλούς πολίτες, σε άνδρες και σε γυναίκες, σε ηλικιωμένους και σε νέους, σε ειδικευμένους και σε ανειδίκευτους, στη μεσαία τάξη αλλά και στους φτωχούς». 

Xωρίς ισχυρό δημόσιο τομέα είμαστε όλοι επισφαλείς, συμπεραίνει η Αζμάνοβα. Τα αποτελέσματα της πανδημίας δείχνουν ενισχυμένα από την αποδυνάμωση τομέων όπως το δημόσιο σχολείο και η δημόσια υγεία. Διότι, χτυπώντας τον δημόσιο τομέα, «ο καπιταλισμός δημιούργησε μια επισφαλή τάξη»: το… «επισφαλιάτο», όπως ακριβώς γράφει με πρόθεση να εξοστρακίσει τον πολιτικά σεσημασμένο όρο προλεταριάτο. «Στην πραγματικότητα, ποιος αντέδρασε καλύτερα στην πανδημία; Χώρες όπως η Δανία και η Γερμανία, οι οποίες δεν παραμέλησαν ποτέ τη δημόσια υγεία, σε αντίθεση με τη Βρετανία και την Ιταλία, οι οποίες στερήθηκαν δραματικά πόρους εξαιτίας της πολιτικής λιτότητας των τελευταίων δύο δεκαετιών. Στις ΗΠΑ έχουμε ένα ιατρικό σύστημα ξεκάθαρα προσανατολισμένο στο κέρδος».

Στο τέλος του κειμένου της η Αζμάνοβα κάνει μία ενδιαφέρουσα παρατήρηση. Τι παράδοξο πράγμα είναι, γράφει, ότι η ανασφάλεια των πολιτών, η οποία υποδαυλίζεται από την έλλειψη δημοσίων επενδύσεων και αποτελεσματικών κρατικών υπηρεσιών, να τους στρέφει προς τα δεξιά, στην αγκαλιά των εχθρών του δημόσιου τομέα! Πρόκειται για έναν διεστραμμένο φαύλο κύκλο, λέει. Δεν λέει όμως κουβέντα για το κύριο θέμα: ποιοι είναι αυτοί που έκοψαν τις περιβόητες δημόσιες δαπάνες στις δυτικές αστικές δημοκρατίες τα τελευταία χρόνια και για ποιον λόγο το διέπραξαν. Αντιθέτως, λέει ευθαρσώς ότι πλέον κοινωνική προτεραιότητα (και πάντα για το αστικό κράτος μιλώντας) πρέπει να καταστούν οι «ανθρώπινες ανάγκες» μέσω προγραμμάτων υλοποίησης «μακροπρόθεσμων δημοσίων επενδύσεων σε βασικές κοινωνικές υπηρεσίες».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News