«In vino veritas» έλεγαν κάποτε οι Λατίνοι – και φυσικά οι Ελληνες «οίνος κάτοπτρον νου». Και εκείνοι οι παλαιοί σοφοί δεν εννοούσαν βασανιστήρια και μπουντρούμια, αλλά ταβέρνες και συμπόσια. Ομως οι καιροί άλλαξαν.

Σήμερα, για να φθάσουν στην αλήθεια, γράφει η ιταλική εφημερίδα La Repubblica, οι ερευνητές δοκιμάζουν κάτι διαφορετικό από τα δώρα του Διονύσου: τα ψυχοφάρμακα. Η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών CIA αναγκάστηκε (κατόπιν δικαστικής απόφασης) να αποχαρακτηρίσει την αναφορά ενός γιατρού που συμμετείχε στις ανακρίσεις των ισλαμιστών της Αλ Κάιντα ύστερα από την τρομερή 11η Σεπτεμβρίου. Το έγγραφο περιγράφει λεπτομερώς το λεγόμενο «Project Medication» που αφορά τη δυνατότητα χρήσης ως «ορού της αλήθειας» ενός ψυχοφαρμάκου της κατηγορίας της βενζοδιαζεπίνης, που ονομάζεται Versed.

Το «Project Medication» εφαρμόστηκε από τη CIA τη διετία 2002 – 2003. Κατόπιν το ιατρικό προσωπικό της μυστικής υπηρεσίας αποφάσισε να παραιτηθεί, αφού ζήτησε και δεν έλαβε επίσημη εξουσιοδότηση από το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για τη χρήση του φαρμάκου.

Το έγγραφο της CIA δημοσιοποιήθηκε στις 13 Νοεμβρίου λόγω της επιμονής της Αμερικανικής Ενωσης Πολιτικών Ελευθεριών – ALCU, μιας ΜΚΟ υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων, και αποκαλύπτει μία παραδοξότητα: η χορήγηση του Versed θεωρήθηκε κάτι σαν «παρένθεση ριλάξ» για τους κρατουμένους, ένα διάλειμμα των ιδιαίτερα σκληρών ανακρίσεων τις οποίες υφίσταντο.

Ο Αμπου Ζουμπαϊντά, ένας κρατούμενος το όνομα του οποίου αναφέρεται στο έγγραφο, κράτησε το στόμα του κλειστό παρ’ ότι εδάρη με κάθε τρόπο, κλείστηκε στο «κοτέτσι» (μικροσκοπικό κλουβί) και υπέστη το λεγόμενο waterboarding (ένα βασανιστήριο-προσομοίωση πνιγμού, με ρίψη νερού στο καλυμμένο με πανί πρόσωπο του ακινητοποιημένου θύματος). Η πεισματική σιωπή του έδωσε την «έμπνευση» σε πράκτορες και γιατρούς της CIA να στραφούν σε μία «ευγενέστερη λύση», στον «ορό της αλήθειας». Το Versed τού χορηγήθηκε σε συνδυασμό με μορφίνη. Ωστόσο τα αποτελέσματα ήταν ανάλογα του παραληρήματος ενός μεθυσμένου. Και έτσι η όλη προσπάθεια ακυρώθηκε εν τη γενέσει της.

Η ιστορία του ψυχοτρόπου «ορού της αλήθειας» το πιθανότερο είναι ότι δεν θα σταματήσει εδώ. Εξάλλου, εδώ και έναν αιώνα οι ανακρίσεις με τη βοήθεια ψυχοφαρμάκων χρησιμοποιούνται ευρύτατα. Στον Ψυχρό Πόλεμο η Σοβιετική Ενωση είχε ξεκινήσει ένα πρόγραμμα, πιθανώς με τη χρήση βαρβιτουρικών. Οι ΗΠΑ τη δεκαετία 1960 – 1970 εφήρμοσαν το «Project Mk-Ultra» δίνοντας LSD σε κρατουμένους. Και τότε όμως οι ψευδαισθήσεις δημιουργούσαν πληροφορίες τόσο συγκεχυμένες, ώστε η αναζήτηση αληθινών πληροφοριών δυσκολευόταν μάλλον παρά απέβαινε εύκολη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News