Κάθε νόμισμα έχει δύο πλευρές. Την ώρα που η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις δραματικές διασώσεις στην νότια Τουρκία και στην Συρία, επιτήδειοι έχουν στήσει μηχανισμούς εξαπάτησης των πολιτών, με την βοήθεια της τεχνολογίας. Χρησιμοποιώντας ψεύτικες φωτογραφίες και προσωπικούς λογαριασμούς, εκμαιεύουν οικονομικές «προσφορές» μέσω του διαδικτύου.

Ηλεκτρονικοί απατεώνες ισχυρίζονται ότι συλλέγουν χρήματα για τους επιζήσαντες του καταστροφικού σεισμού που άφησε άστεγους εκατομμύρια ανθρώπους και είχε τουλάχιστον δεκάδες χιλιάδες θύματα. Αντί να προσφέρουν τα ποσά που συλλέγουν σε οργανώσεις αρωγής των σεισμοπαθών, οι κακοποιοί του διαδικτύου τα μεταφέρουν σε προσωπικούς λογαριασμούς τους μέσω PayPal, ή τα μετατρέπουν σε κρυπτονομίσματα.

Η εφαρμογή TikTok χρησιμοποιείται κατά κόρον για τέτοιες απάτες, καθώς προσφέρει τη δυνατότητα στους χρήστες να δεχθούν και να προσφέρουν ψηφιακά δώρα. Διάφοροι ανώνυμοι λογαριασμοί έχουν εμφανισθεί τις τελευταίες ημέρες στην πλατφόρμα, αναρτώντας φωτογραφίες από την καταστροφή και τηλεοπτικά πλάνα από τις απόπειρες διάσωσης, ζητώντας δωρεές για τα θύματα.

Οι επιτήδειοι χρησιμοποιούν στις αναρτήσεις τους λεζάντες όπως «Προσευχηθείτε για την Τουρκία», «Βοηθήστε την Τουρκία», ή «Δωρεές για τους σεισμόπληκτους». Ενας λογαριασμός, ενεργός στο TikTok για λίγες ώρες, χρησιμοποίησε εναέρια τηλεοπτικά πλάνα της κατεστραμμένης γης στην Τουρκία, με ηχητικά εφέ από βομβαρδισμούς.

Ενα άλλο βίντεο που αναρτήθηκε στην πλατφόρμα δείχνει την φωτογραφία ενός πανικόβλητου παιδιού που τρέχει για να ξεφύγει από μια έκρηξη, με την λεζάντα να γράφει «Παρακαλώ βοηθήστε να επιτευχθεί αυτός ο στόχος». Ομως η φωτογραφία δεν έχει καμία σχέση με τον σεισμό. Η ίδια εικόνα είχε χρησιμοποιηθεί σε μια ανάρτηση του 2018 με λεζάντα «Σταματήστε την γενοκτονία στο Αφρίν», αναφερόμενη σε πόλη της βορειοδυτικής Συρίας, όπου τούρκοι στρατιώτες επιχειρούσαν εναντίον κούρδων ανταρτών.

Το TikTok, που βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των «ψηφιακών δωρεών», δεν είναι ακριβώς θύμα αυτής της κατάστασης. Σύμφωνα με έρευνα του BBC, η πλατφόρμα κατακρατά το 70% όλων των δωρεών μέσω αναρτήσεων, παρότι η ίδια ισχυρίζεται επισήμως ότι το ποσοστό της είναι πολύ χαμηλότερο.

Σε επίσημη απάντησή του προς το BBC, το TikTok ισχυρίζεται ότι «λυπάται βαθιά για τις καταστροφές στην Τουρκία και την Συρία» και ότι «συμβάλει στις προσπάθειες ανακούφισης των σεισμοπαθών». Η πλατφόρμα συμπληρώνει ότι κινείται ενεργά για να εμποδίσει χρήστες «που επιχειρούν απάτες και παραπλάνηση των μελών της κοινότητας που επιθυμούν να βοηθήσουν τα θύματα».

Και άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (ΜΚΔ) γίνονται αγωγοί ηλεκτρονικής εξαπάτησης με επίκεντρο τους σεισμοπαθείς. Στο Twitter κάνουν την εμφάνισή τους συγκινητικές εικόνες, δίπλα από συνδέσμους πορτοφολιών κρυπτονομισμάτων, που ζητούν δωρεές για τα θύματα. Μια ανάρτηση εξαπάτησης, μάλιστα, χρησιμοποιεί ως «κράχτη» μια φωτογραφία ελληνικής προέλευσης.

Ενας λογαριασμός στο Twitter έκανε την ίδια ανάρτηση ζητώντας δωρεές οκτώ φορές μέσα σε 12 ώρες, χρησιμοποιώντας την φωτογραφία ενός πυροσβέστη που έχει στην αγκαλιά του ένα μικρό παιδί, εν μέσω χαλασμάτων. Η φωτογραφία, όμως, δεν είναι αληθινή. Σύμφωνα με το Πρώτο Θέμα, η φωτογραφία κατασκευάστηκε σε υπολογιστή από τον απόστρατο υποστράτηγο του Πυροσβεστικού Σώματος, Παναγιώτη Κοτρίδη, με την χρήση του προγράμματος τεχνητής νοημοσύνης «Midjourney».

Ολοι οι αλγόριθμοι δημιουργίας φωτογραφιών κάνουν λάθη και αρκετοί χρήστες του Twitter παρατήρησαν ότι ο πυροσβέστης της συγκεκριμένης φωτογραφίας είχε έναν εξαψήφιο αριθμό «τυπωμένο» στο δεξί του χέρι. Το tweet είχε δύο συνδέσμους, ο ένας εκ των οποίων οδηγούσε σε αριθμό κατάθεσης κρυπτονομισμάτων που είχε χρησιμοποιηθεί σε ηλεκτρονικές απάτες το 2018, ενώ ο άλλος οδηγούσε σε δίκτυο πορνογραφικού περιεχομένου.

Σε άλλους λογαριασμούς στο Twitter, απατεώνες δημοσιεύουν προσωπικούς λογαριασμούς PayPal για κατάθεση δωρεών για τα θύματα του σεισμού. Ειδικοί στις ηλεκτρονικές απάτες αναφέρουν ότι οι συγκεκριμένοι λογαριασμοί στο Twitter αναδημοσιεύουν tweets ειδησεογραφικών ιστοσελίδων και «απαντούν» σε tweets επωνύμων, με στόχο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ορατότητα στα ΜΚΔ.

Ενα τέτοιο παράδειγμα είναι ο λογαριασμός @TurkeyRelief, ο οποίος είχε μόλις 31 ακολούθους και ζητά δωρεές για τους σεισμοπαθείς μέσω PayPal. Ο λογαριασμός είχε λάβει μέχρι πρόσφατα 900 δολάρια, τα 500 εκ των οποίων προέρχονταν από τον ίδιο τον δημιουργό του. Αυτός είναι ένας τρόπος να φαίνεται ότι ο έρανος είναι αυθεντικός.

Τουλάχιστον 100 τέτοιοι «έρανοι» για τους σεισμοπαθείς στην Τουρκία και την Συρία έχουν κάνει την εμφάνισή τους μέσω PayPal τις τελευταίες ημέρες και στην πλειοψηφία τους είναι απάτες. Ο απλούστερος τρόπος να καταλάβει ένας χρήστης των ΜΚΔ ότι ένας λογαριασμός στοχεύει στην εξαπάτηση, είναι να προσέξει αν ο χρήστης που τον δημοσιεύει έχει βάση την Τουρκία – μια χώρα την οποία δεν εξυπηρετεί η PayPal από το 2016.

Τόσο η PayPal, όσο και το Twitter παρακολουθούν όλους τους λογαριασμούς που ζητούν δωρεές και αν υποπτευθούν εξαπάτηση των χρηστών, τους καταργούν με συνοπτικές διαδικασίες. Αυτή ήταν η μοίρα και του @TurkeyRelief , που ανεστάλη από το Twitter.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News