Έπειτα από τρία και πλέον χρόνια διαπραγματεύσεων, οι χώρες-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ενέκριναν την Τετάρτη συμφωνία, που χαρακτηρίστηκε «ιστορική», με σκοπό να υπάρξει καλύτερη προετοιμασία και συντονισμένος αγώνας εναντίον μελλοντικών πανδημιών.

«Τα κράτη-μέλη του ΠΟΥ έκαναν ένα μεγάλο βήμα μπροστά στις προσπάθειες με σκοπό να γίνει ο κόσμος πιο ασφαλής από τις πανδημίες, σφυρηλατώντας σχέδιο συμφωνίας το οποίο θα εξεταστεί κατά την επόμενη παγκόσμια σύνοδο για την υγεία τον Μάιο», ανακοίνωσε ο οργανισμός, που αποτελεί τμήμα του ΟΗΕ.

Η συμφωνία έκλεισε μετά την τελευταία ημέρα διαπραγμάτευσης. «Καταλήξαμε σε συμφωνία στη 01:58 μετά τα μεσάνυχτα (τοπική ώρα) της Τρίτης», ανέφερε χαρακτηριστικά σύνεδρος στο Γαλλικό Πρακτορείο, ενώ στα γραφεία του οργανισμού ετοιμάζονταν τα ποτήρια με τη σαμπάνια.

«Τα έθνη του κόσμου έγραψαν Ιστορία σήμερα στη Γενεύη», είπε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεέσους.

«Καταλήγοντας σε συναίνεση για τη Συμφωνία για τις Πανδημίες, όχι μόνο έκλεισαν συμφωνία που είναι η σημαντικότερη εδώ και μια γενιά για να γίνει ο κόσμος πιο ασφαλής, αλλά απέδειξαν επίσης ότι η πολυμερής προσέγγιση είναι ακόμη ζωντανή, και ότι στον διαιρεμένο κόσμο μας, τα έθνη μπορούν ακόμη να συνεργάζονται για να βρουν πεδίο συνεννόησης και να υπάρχει αντίδραση από κοινού στις απειλές που είναι κοινές», πρόσθεσε ο δρ Τέντρος, ο οποίος συμμετείχε ενεργά στον διάλογο.

Οι συνομιλίες —υβριδικές, διά ζώσης και ψηφιακά— προχώρησαν με πιο αργό ρυθμό από ό,τι αναμενόταν την Τρίτη, έπειτα από τρεις ημέρες παύσης.

Προσέκρουαν ιδίως στο άρθρο 11, το οποίο αφορά τη μεταφορά τεχνολογιών για την παραγωγή προϊόντων υγείας συνδεόμενων με πανδημίες, πάνω απ’ όλα για να ωφελούνται αναπτυσσόμενες χώρες.

Το ζήτημα βρισκόταν στην καρδιά πολλών διαμαρτυριών, κυρίως από αναπτυσσόμενες χώρες που διαμαρτύρονταν ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορονοϊού, οι πλούσιες χώρες αγόραζαν και κρατούσαν για λογαριασμό τους πολύτιμα ιατρικά αγαθά, από δόσεις εμβολίων, έως τεστ και είδη ατομικής προστασίας.

Άλλες χώρες, όπου η φαρμακευτική βιομηχανία έχει μεγάλο βάρος στην οικονομία, εναντιώθηκαν στην ιδέα της υποχρεωτικής μεταφοράς και επέμεναν να γίνεται σε εθελοντική βάση. Τελικά προέκυψε συναίνεση γύρω από την αρχή της μεταφοράς τεχνολογιών, που θα είναι καρπός «αμοιβαία συμφωνημένων» όρων.

Η συμφωνία προβλέπει ακόμη τη δημιουργία «συστήματος πρόσβασης σε παθογόνους παράγοντες και καταμερισμού πλεονεκτημάτων» (PABS στα αγγλικά), ώστε να υπάρχει ταχεία ανταλλαγή δεδομένων για παθογόνους παράγοντες, προϊόντα υγείας και την εμπειρία της χρήσης τους, όπως για παράδειγμα εμβολίων και μεθόδων ή προϊόντων εξέτασης. Σκοπός είναι ταυτόχρονα η διεύρυνση της πρόσβασης σε αυτά τα προϊόντα και η δημιουργία παγκόσμιου δικτύου εφοδιαστικών αλυσίδων.

Πρόκειται για «ιστορική συμφωνία για την υγειονομική ασφάλεια, την ισότητα και τη διεθνή αλληλεγγύη», σχολίασε η Αν-Κλερ Αμπρού, συμπρόεδρος του οργάνου διαπραγμάτευσης και πρεσβευτής της Γαλλίας για την παγκόσμια υγεία.

Ο επικεφαλής του ΠΟΥ είπε ότι το κείμενο της συμφωνίας είναι «ισορροπημένο» και θα φέρει «περισσότερη ισότητα».

Ο Τέντρος προειδοποίησε ότι «το κόστος της απραξίας είναι πολύ υψηλότερο», καθώς «ο ιός είναι ο χειρότερος εχθρός, μπορεί να είναι χειρότερος και από πόλεμο».

Το Σάββατο, έπειτα από πέντε ημέρες διαπραγματεύσεων, συμπεριλαμβανομένων 24 ωρών χωρίς διακοπή, η Αμπρού ανακοίνωνε «καταρχήν συμφωνία», εν αναμονή οριστικού πράσινου φωτός από τις πρωτεύουσες.

Χθες επρόκειτο να γίνουν οι τελευταίες προσθαφαιρέσεις στο κείμενο, πέντε χρόνια αφότου εκδηλώθηκε η πανδημία του νέου κορονοϊού, που άφησε πίσω της εκατομμύρια νεκρούς και δημιούργησε τεράστια προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία.

Στόχος είναι να υπάρξει καλύτερη προετοιμασία στον πλανήτη, που απέχει πολύ από το να έχει τα εφόδια για να αντιμετωπίσει νέα πανδημία, όπως επισημαίνουν ο ΠΟΥ και ειδικοί.

Οι διαπραγματεύσεις διεξήχθησαν με φόντο την κρίση ως προς την πολυμερή συνεργασία και το παγκόσμιο σύστημα Υγείας —που σε μεγάλο βαθμό οφείλονται στις δραστικές περικοπές της αμερικανικής βοήθειας, με αποφάσεις του Ντόναλντ Τραμπ. Οι ΗΠΑ ως τώρα ήταν μακράν ο κυριότερος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας στον κόσμο.

Η Ουάσινγκτον ήταν απούσα από τις διαπραγματεύσεις, καθώς ο αμερικανός πρόεδρος έχει πάρει την απόφαση να αποσύρει τις ΗΠΑ από τον ΠΟΥ.

«Παρότι η συμφωνία κλείστηκε έπειτα από πολλούς συμβιβασμούς, εμπεριέχει θετικά στοιχεία που επιτρέπουν να δημιουργηθεί νέο πλαίσιο για την προετοιμασία και την αντίδραση στις πανδημίες κατά τρόπο πιο ίσο και πιο δίκαιο στο μέλλον», σχολίασε η μη κυβερνητική οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News