Σήμερα έφτασε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο όλων των πολιτιστικών συντακτών μία επιστολή του Μιχαήλ Μαρμαρινού με αφορμή την αρχική παρουσία ενός σκύλου στην παράσταση του «Φάουστ», στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, και τη μετέπειτα απομάκρυνση του σκύλου, ύστερα από παρέμβαση κάποιων φιλοζωικών οργανώσεων. Θα συμφωνήσω με τον κύριο Μαρμαρινό ότι οι αντιδράσεις των φιλόζωων ήταν υπερβολικές και άστοχη η απομάκρυνση του συμπαθούς τετράποδου. Όμως, αυτή η άποψη έχει ήδη διατυπωθεί από μερίδα του Τύπου (όπως και ο ίδιος ο σκηνοθέτης επισημαίνει στο υστερόγραφό του), καθώς και από αρκετούς θεατρόφιλους μέσω των social media, οπότε προς τι αυτή η δημόσια –και καθυστερημένη- επιστολή του κ. Μαρμαρινού; Μήπως βλέπουμε τον σκύλο και χάνουμε τον «Φάουστ»; Μήπως είναι άλλη μία συνθήκη του «σε κουβέντα να βρισκόμαστε κι εμμέσως να διαφημιζόμαστε»;

Τον κατά Μαρμαρινό «Φάουστ» -γιατί ο εν λόγω σκηνοθέτης «ξανάγραψε» με τις παρεμβάσεις του πάνω στη σκηνή το πρώτο μέρος του μνημειώδους κειμένου του Γκαίτε- πήγα να τον παρακολουθήσω την Πέμπτη 16 Ιανουαρίου αλλά με απόκαμε με το «καινοφανές», και συχνά άστοχον, των συμβολισμών του (στη σκηνή της «Κουζίνας της μάγισσας», μαζί με τα σκοτεινά υλικά, οι ηθοποιοί έβαλαν να βράσουν μακαρόνια Μέλισσα, τα οποία στη συνέχεια έφαγαν), την αδικαιολόγητη -δραματουργικά και σκηνοθετικά- τυραννική διάρκεια των σκηνών του (με πολύ θόρυβο και αδιάκοπα τρεχαλητά, που φορές-φορές σκέπαζαν ενοχλητικά τον ποιητικό λόγο της έξοχης μετάφρασης του Πέτρου Μάρκαρη), τα ξεκάρφωτα εμβόλιμα κείμενα περί παραισθησιογόνων φυτών, τα παιδαριώδη καμώματα (ηθοποιοί βγάζουν παπουτσάκι, χοροπηδούν στο ένα ποδαράκι, και απαγγέλουν ποιηματάκι), τις «μαρμαρινιές» (μια ώριμη κυρία με ξανθή περμανάντ να τραγουδά -στο ξεκούδουνο- λαϊκά, ελαφρολαϊκά, ιταλικά και γαλλικά τραγουδάκια).

Δεν άντεξα, φίλτατοι, και έφυγα. Δεν άντεξα να βλέπω τον συγκλονιστικό Ακύλλα Καραζήση να δίνει όλο του το είναι στον Φαουστικό του ρόλο χωρίς καμία σκηνοθετική υποστήριξη. Δεν άντεξα να υποδυθώ για πολλοστή φορά τον ρόλο του θεατή-μάρτυρα (στα 15 χρόνια μου σε αυτό το επάγγελμα, δεν έχω φύγει ποτέ από παράσταση έχοντας δει και υπομείνει μέχρι τέλους πολλές πολύ κακές παραστάσεις) όπου μπροστά του ο σκηνοθέτης επιδεικτικά και σαδιστικά επιτίθεται στο corpus του κειμένου «ξεντεριάζοντάς» το, μεταφορικά και κυριολεκτικά εν προκειμένω (στην εναρκτήρια σκηνή της παράστασης). Ας μη μείνουμε στον σκύλο, λοιπόν. Καλή η μέριμνα για την προστασία των ζώων, αναγκαία, όμως επίσης, και η μέριμνα της προστασίας των κειμένων από τα δήγματα μιας ομφαλοσκοπούσας «πρωτοπορίας».

Δείτε παρακάτω την επιστολή του Μιχαήλ Μαρμαρινού:

"MEΦΙΣΤΟΦΕΛΗΣ : Να ‘μαστε πάλι στα όρια της Λογικής μας! Εκεί, που εσείς οι άνθρωποι παθαίνετε σκοτοδίνη…

                                                    Για το σκύλο…

Όλον αυτόν τον καιρό, συνειδητά σιωπηλός, παρακολουθώ – όχι χωρίς κάποια θλίψη – όλο αυτό το μανιφέστο ενός ανορθολογικού φανατισμού να εκτυλίσσεται μπροστά μου, ακριβώς δίπλα μου, εξ αφορμής ενός υπέροχου, αθλητικού, ΜΑΥΡΟΥ ΣΚΥΛΟΥ ράτσας.
Ένα συμβάν – μια αστραπιαία εμφάνιση μόλις 45 δευτερολέπτων, μετά από 3.30 ώρες παράστασης του Φάουστ – στέκεται ικανό να βυθομετρήσει τοπικά την κατάσταση μιας κοινωνίας, αποκαλύπτοντας – όπως ακριβώς και στον ΦΑΟΥΣΤ – οτι εκείνο το δυσδιάκριτο πέρασμα από τον Μεσαίωνα στα πρώτα βήματα του διαφωτισμού / ορθολογισμού, ούτε τόσο κατακτημένο είναι, ούτε τόσο μακριά όσο θα ελπίζαμε…

Ένα απλό, καθαρό – προσεχτικά σχεδιασμένο στην κάθε του πτυχή – συμβάν, φέρνει στην επιφάνεια
   α) την πραγματικότητα και τα λογικά όρια ενός πρόχειρου, ολοκληρωτικής απολυτότητας στη διακήρυξή του, νόμου, (απ’ αυτούς που πολύ συχνά και εύκολα σχεδιάζονται και «παραχωρούνται» σε ανύποπτο χρόνο κάτω από την πίεση «ευαίσθητων» ψηφοφόρων)
   β) έναν φασιστικού τύπου εντυπωσιακό φανατισμό «ζωόφιλων» – ατόμων ή οργανώσεων – οι οποίοι, με την επικουρία της λέπρας ενός δήθεν ελεύθερου διαδικτυακού δημόσιου βήματος, μεταδίδουν και αναμεταδίδουν όλη τη σκοτεινή ερημιά της ψυχής τους χωρίς έλεος ή διαφυγή.
Μια  κατ’ εξοχήν μνησίκακη, αγελαία φωνή, συχνά κρυμμένη στην ηλεκτρονική ημι-ανωνυμία του διαδικτύου, ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ φυσικά, που διαρρηγνύει ιμάτια ευαισθησίας για το «μαρτύριο» του σκύλου και εξακοντίζει κραυγές – τραγικά ομόηχες με κάποιες που ακούγονταν κάποιους αιώνες πίσω και που έστελναν ΣΤΗΝ ΠΥΡΑ πρόσωπα και ιδέες – υπενθυμίζοντας ένα ζοφερό Παρελθόν σε συνέχειες…
Κάντε μου μια χάρη: διαβάστε ή ξαναδιαβάστε τον ΦΑΟΥΣΤ. Θα καταλάβετε ακριβώς τι εννοώ και θα ανακαλύψετε όλες τις «επικαιρότητες» που τον γέννησαν.

Δεν θα ήθελα να ασχοληθώ εδώ με το ότι ο σκύλος ουδόλως βασανίζεται, ότι δεν υποσιτίζεται ή ταλαιπωρείται, ότι έρχεται λίγο πριν εμφανιστεί με τον άνθρωπό του που ζουν μαζί, ότι ανήκει σε μια υπέροχη αθλητική ράτσα – όλα αυτά και άλλα έχουν ειπωθεί και βρίσκονται στη διάθεση κάθε πραγματικά ενδιαφερόμενου να μάθει την αλήθεια του σκύλου. Θα ήθελα να σταθώ όμως στο γεγονός ότι ΚΑΝΕΙΣ από τους «ζωόφιλους»…
  α) δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να αναζητήσει την αλήθεια για το διακύβευμα
  β) δεν αισθάνθηκε ούτε εξέφρασε την παραμικρή αμφιβολία για τη γνώμη του
ή έστω, μήπως ελλοχεύει κάπου κάποια άλλη πιθανότητα…
Είναι κρίμα να αποδεικνύεται καθημερινά σχεδόν πως – όπως διάβασα χθες από άλλη αφορμή – «σε χώρα φανατισμού και κραυγών ποιος νοιάζεται για την αλήθεια των πραγμάτων;»

Μ. Μαρμαρινός

Υ.Γ.: (Έχει πάντα ενδιαφέρον όταν το θέατρο προκαλεί τα όρια της συνήθειάς μας.
Όλων των ειδών τα όρια… Επ’ αυτού, θα επανέλθω)

Από αυτήν τη θέση, θα ήθελα να ευχαριστήσω όσες φωνές ορθώθηκαν να ονομάσουν το αυτονόητο.
Για τους άλλους, ας θυμούνται πως ο φανατισμός είναι η τελευταία ελπίδα της Απελπισίας".

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News