Το Σάββατο 6 Μαΐου εκατομμύρια τηλεθεατών παρακολούθησαν την φαντασμαγορική τελετή στέψης του βασιλιά Καρόλου Γ’ σε μια από τις τελευταίες εναπομείνασες μοναρχίες του κόσμου. Παντού, εξάλλου, όπου υπάρχουν βασιλιάδες και βασίλισσες, οι υπήκοοί τους τούς τιμούν αναλόγως.

«Η μοναρχία λειτουργεί με τελετουργικά και τελετές», λέει στο BBC News η δρ Ελενα Γούντακρ, από το τμήμα Ιστορίας της Αναγέννησης στο Πανεπιστήμιο του Γουίντσεστερ, «Υπάρχουν (κοινά) στοιχεία που βλέπει κανείς σε διαφορετικές στέψεις», εξηγεί, «υπάρχει πάντα κάποιο είδος εγκατάστασης ή ενθρόνισης. Συνήθως υπάρχουν εμβλήματα ή τελετουργικά ρούχα και ιερά στοιχεία όπως το χρίσμα», προσθέτει. «Αυτά τα στοιχεία είναι σημαντικά τόσο για την επιβεβαίωση του ρόλου του ηγεμόνα αλλά και για την εκ νέου επιβεβαίωση της σχέσης μεταξύ του μονάρχη και του υποκειμένου», επισημαίνει η δρ Γούντακρ.

Και ο Τζέιμι Μόρλαντ παρουσιάζει στο BBC News παραδείγματα από τελετές στέψης και ενθρόνισης σε άλλα μέρη του κόσμου όπου εξακολουθούν να υπάρχουν μοναρχίες:

Το ευλογημένο νερό και η βασίλισσα της Ταϊλάνδης πεσμένη στα γόνατα

Ο βασιλιάς Κάρολος Γ’ χρίστηκε με ιερό λάδι φτιαγμένο με μυστική συνταγή. Πρόκειται για το πιο ιερό μέρος της τελετής, κατά το οποίο ο Αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπουρι χρίζει το κεφάλι, το στήθος και τα χέρια του νέου βασιλιά, δίνοντας έμφαση στο πνευματικό status του ηγεμόνα, που είναι επίσης επικεφαλής της Εκκλησίας της Αγγλίας, γράφει ο Μόρλαντ στο BBC News.

Στην Ταϊλάνδη, ένα παρόμοιο μέρος της τελετής στέψης περιλαμβάνει ευλογημένο νερό που χύνεται πάνω από τον νέο μονάρχη για να τον «καθαρίσει» και να τον χρίσει. Το νερό συλλέγεται από περισσότερες από 100 πηγές σε όλη τη χώρα μεταξύ 11:52 και 12:38 τοπική ώρα, μια ειδική ώρα σύμφωνα με την ταϊλανδέζικη αστρολογία, και στη συνέχεια ευλογείται κατά τη διάρκεια βουδιστικών τελετών.

Στη στέψη του βασιλιά Μάχα Βατζιραλονγκόρν, η σύζυγός του βασίλισσα Σουτίντα γονάτισε στο πάτωμα και σύρθηκε μπροστά του. Η στάση αυτή είναι παραδοσιακά επίδειξη σεβασμού σε ένα μέρος της τελετής γνωστό ως Εγκατάσταση της Βασίλισσας. Στη συνέχεια, ο βασιλιάς περιέλουσε τη βασίλισσα Σουτίντα με ευλογημένο νερό και της απένειμε το βασιλικό αξίωμα και το status.

Καθίσματα πολύ ιερά για να καθίσει ακόμα και ο βασιλιάς

Στο μεγαλύτερο μέρος της τελετής, ο βασιλιάς Κάρολος καθόταν στον αρχαίο Θρόνο της Στέψης. Από δρυ, ηλικίας άνω των 700 ετών, είναι το παλαιότερο έπιπλο στο Ηνωμένο Βασίλειο που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για τον αρχικό του σκοπό. Ο θρόνος έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να περιέχει την Πέτρα του Πεπρωμένου, ένα ιστορικό σύμβολο που χρησιμοποιείται στη στέψη των βασιλιάδων της Σκωτίας.

Στην Γκάνα, πάλι, στο βασίλειο των Ασάντι, κυβερνούν οι Ασαντεχένε από το 1700. Το πιο ιερό αντικείμενο στον πολιτισμό των Ασάντι είναι το «Χρυσό Σκαμπό» («Sika Dwa Kofi»), το οποίο πιστεύεται ότι αντιπροσωπεύει την «ψυχή» του λαού τους. Το σκαμνί είναι τόσο ιερό, που κανείς δεν επιτρέπεται να καθίσει πάνω του -ούτε καν ο μονάρχης- οπότε κατά τη διάρκεια της στέψης του, ο νέος Ασαντεχένε ανυψώνεται και κατεβάζεται πάνω από το σκαμνί χωρίς, όμως, να το αγγίξει.

Το 1900, ωστόσο, ο βρετανός κυβερνήτης της Χρυσής Ακτής, σερ Φρέντερικ Χόντσον, απαίτησε να καθίσει ο ίδιος στο «Χρυσό Σκαμπό» και διέταξε τους στρατιώτες να το βρουν. Αυτή η αναζήτηση πυροδότησε μια εξέγερση με επικεφαλής τη βασιλομήτορα των Ασάντι, Γιάα Ασάντεγουαα, η οποία ηττήθηκε τελικά και το Ασάντι προσαρτήθηκε από τους Βρετανούς. Η μοναρχία τους αποκαταστάθηκε μόλις το 1935.

Κουβούκλια και υφασμάτινες κουρτίνες

Το χρίσμα του βρετανού μονάρχη θεωρείται τόσο ιερό και μυστικό, που υπάρχει ένα κουβούκλιο πάνω από τον βασιλιά για να τον κρύβει κατά τη διάρκεια αυτού του μέρους της τελετουργίας. Το εκκλησίασμα φωνάζει τότε: «Ο Θεός είθε να σώζει τον βασιλιά!».

Ανάλογες στιγμές υπάρχουν και στην ενθρόνιση του ιάπωνα αυτοκράτορα. Κατά τη διάρκεια της τελετής, μωβ κουρτίνες ανοίγουν σε ένα περίπτερο γνωστό ως Τακαμικούρα για να αποκαλύψουν τον Αυτοκράτορα, που στέκεται όρθιος μπροστά από έναν θρόνο, με ένα αρχαίο σπαθί και ένα κόσμημα στο πλάι του.

Κατά την ενθρόνισή του το 2019, ο αυτοκράτορας Ναρουχίτο διάβασε μια επίσημη διακήρυξη, ντυμένος με κίτρινο-πορτοκαλί χιτώνα που φορούν μόνο οι αυτοκράτορες σε ειδικές περιστάσεις. Στη συνέχεια ακούστηκαν κραυγές «Banzai!», που σημαίνει «Ζήτω ο αυτοκράτορας».

Ο βασιλιάς Κάρολος παρευρέθη στην ενθρόνισή αυτή μαζί με εκατοντάδες αλλους ξένους αξιωματούχους.

Φτερά και λεοντές

Κατά τη στέψη του, ο μονάρχης του Ηνωμένου Βασιλείου φοράει ειδικές στολές. Καθώς εισέρχεται στο Αβαείο του Οουέστμινστερ, ο ηγεμόνας που πρόκειται να στεφθεί φοράει έναν μακρύ μανδύα από κόκκινο βελούδο, στολισμένο με κεντημένη στο χέρι χρυσή δαντέλα και επενδυμένο με ακριβή λευκή γούνα (ερμίνα). Στο τέλος όμως εμφανίζεται με άλλο μανδύα.

Στη στέψη της το 1953, η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ φορούσε μια μεταξωτή τουαλέτα με ουρά μήκους επτά μέτρων, κεντημένη με τα εμβλήματα του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κοινοπολιτείας με 18 διαφορετικούς τύπους χρυσού και ασημένιου νήματος, που απαίτησε 3.500 ώρες κεντήματος.

Ο βασιλιάς των Ζουλού είναι ένας από τους οκτώ μονάρχες της Νότιας Αφρικής με τη μεγαλύτερη επιρροή και φοράει, επίσης, ειδικά ρούχα κατά τη στέψη του. Στην παραδοσιακή τελετή των Ζουλού, ο ηγεμόνας μπαίνει σε ένα ιερό περίβολο κοπαδιών για να ζητήσει την υποστήριξη των προγόνων του φορώντας το δέρμα ενός λιονταριού που είχε σκοτώσει τις προηγούμενες μέρες για να αποδείξει ότι είναι ο εκλεκτός.

Το ένα πέμπτο του πληθυσμού της Νότιας Αφρικής είναι Ζουλού, επομένως η μοναρχία τους έχει τεράστια επιρροή. Στην τελετή στέψης του το 2022, ο 47χρονος βασιλιάς Μισουζούλου κα Ζουελιτίνι –διαδέχτηκε τον πατέρα του Γκούντγουιλ Ζουελιτίνι που πέθανε πέρσι μετά από 50 χρόνια στον θρόνο- φορώντας την παραδοσιακή στολή με τη λεοντή και μαύρα φτερά και του δόθηκε πιστοποιητικό αναγνώρισης από τον πρόεδρο της Νότιας Αφρικής.

Στέμμα από δέρμα μοσχαριού

Τα στέμματα είναι ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία σε κάθε τελετουργία στέψης, ένα οπτικό σύμβολο που σηματοδοτεί τον μονάρχη ως κυβερνήτη. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο βασιλιάς Κάρολος Γ΄ στέφθηκε με το στέμμα του Αγίου Εδουάρδου, από μασίφ χρυσό σκελετό, στολισμένο με ρουμπίνια και ζαφείρια. Η τελετή της στέψης ήταν η μοναδική φορά κατά τη διάρκεια της βασιλείας του που θα το φορούσε, γράφει ο Μόρλαντ στο BBC News.

Προς το τέλος της τελετής, ο βασιλιάς Κάρολος φόρεσε το Αυτοκρατορικό Κρατικό Στέμμα βάρους 1,06 κιλού, το οποίο χρησιμοποιείται και σε άλλες επίσημες περιστάσεις όπως τα εγκαίνια του Κοινοβουλίου.

Στο βασίλειο του Λεσότο, κατά τη στέψη του νέου μονάρχη, δύο παραδοσιακοί φύλαρχοι βάζουν στο κεφάλι του έναν κεφαλόδεσμο από δέρμα μοσχαριού και φτερά. Κατά τη διάρκεια της τελετής που περιλαμβάνει τραγούδια και χορό, ο νέος ηγεμόνας του Λεσότο φοράει επίσης παραδοσιακά δέρματα ζώων και έναν μπλε χιτώνα κεντημένο με έναν χρυσό κροκόδειλο.

Η στέψη του βασιλιά Λέτσι Γ’ πραγματοποιήθηκε το 1996 σε αθλητικό στάδιο στην πρωτεύουσα Μαζερού. Παρόντες ήταν ο βασιλιάς Κάρολος και ο Νέλσον Μαντέλα, ο οποίος ήταν τότε πρόεδρος της Νότιας Αφρικής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News