Προχωρώντας για την πρωινή προβολή του Δέντρου της Ζωής, έπεσα πάνω στην απελπισμένη φάτσα του Στρος-Καν, σε ένα περίπτερο με όλα τα εξώφυλλα των εφημερίδων να τον πυροβολούν- όλες, εκτός από τη Monde που δεν κυκλοφορεί Δευτέρα πρωί. Τα γεγονότα με την απόπειρα βιασμού και τη σύλληψη τα γνωρίζετε, όπως κι εμείς μέσω διαδικτύου ξέρουμε την αστραπιαία πλάκα που του έγινε από τους θυμωμένους blogger στην Ελλάδα. Ήταν σαν να γκρεμίστηκε ένα είδωλο με μια λάθος κίνηση, αλλά οι γαλλικές εφημερίδες επικέντρωσαν στο ντόμινο/μπάχαλο που θα επακολουθήσει στην κούρσα των Προεδρικών. Προχθές το βράδυ ρώτησα Γάλλους φίλους να μου πουν την άποψή τους επί του θέματος και συμφώνησαν πως, παρά την παραδοσιακή ανοχή τους στις σεξουαλικές περιπέτειες, το γεγονός πως ένας ήδη στοχοποιημένος αξιωματούχος διέπραξε τόσο κολοσσιαία γκάφα και κυρίως, καταχράστηκε της εξουσίας του επί μιας εργαζόμενης, συνιστούν, εκτός από την προφανή αλληγορία, πολιτική αυτοκτονία και ηθικό όνειδος αντίστοιχα. Δυο σε ένα και όπως έγραψε η Liberation: DSK OUT

Και για να επανέλθουμε στα του φεστιβάλ, όσοι δεν ήταν μπροστά από το ξενοδοχείο Μαρτινέζ ψάχνοντας για σταρ για μια αναμνηστική φωτογραφία, ή στο πεζοδρόμιο του Κάρλτον κρυφοκοιτάζοντας στη βεράντα για αυτόγραφα, έψαχναν μάταια για την καθιερωμένη πρωινή πρόσκληση. Δεν υπήρχε μαγικό χαρτάκι ούτε για δείγμα αυτή τη φορά, εδώ τρομάξαμε να μπούμε εμείς οι διαπιστευμένοι στην προβολή του Δέντρου της Ζωής και αρκετοί συνάδελφοι φώναζαν οργισμένοι γιατί έμειναν έξω, λόγω πληρότητας της κεντρικής αίθουσας. Η επιστροφή του Τέρενς Μάλικ χαιρετίστηκε με συγκρατημένα χειροκροτήματα και αρκετές αποδοκιμασίες- ένα πρώτο δείγμα για τη διάσταση απόψεων που σίγουρα θα ακολουθήσει και στις κανονικές προβολές του μετά από μερικές εβδομάδες σε όλον τον κόσμο. Ο Μάλικ δεν κάνει παραδοσιακό αφηγηματικό σινεμά, δεν δανείζεται από το θέατρο και τη λογοτεχνία, μιλάει με εικόνες και μουσική και ζωγραφίζει με απαλές κινήσεις, σαν ιμπρεσιονιστής που λαχταράει να συλλάβει τη στιγμή, κάτω από τον κατάλληλο φωτισμό. Το Δέντρο της Ζωής κορυφώνει την έρευνα του για την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης, θέτοντας, χωρίς να απαντήσει, τα θεμελιώδη ερωτήματα της γέννησης του κόσμου και της προέλευσης μας, με την ματιά μιας τυπικής οικογένειας στο Τέξας των 50ς, που είναι και ο τόπος καταγωγής του σκηνοθέτη.

Η κάμερά του κινείται συνέχεια στην προσπάθεια της να αποτυπώσει την διχοτομία της συμπεριφοράς των γονιών και των τριών αγοριών τους. Ο πατέρας εκπροσωπεί τη Φύση και η μητέρα τη Χάρη. Έχοντας πτυχίο φιλοσοφίας, ο Μάλικ ασχολείται με τη σύγκρουση της βίας και της αγάπης στα έγκατα της ψυχής, παραπέμποντας ασταμάτητα σε εικόνες της Δημιουργίας, που μοιάζουν πολύ με την Οδύσσεια του Διαστήματος, το αριστούργημα του Στάνλεϊ Κιούμπρικ από το 1968 (ο σχεδιαστής των ειδικών εφέ είναι ο ίδιος, και η μουσική επένδυση έγινε από κλασσικούς συνθέτες), αλλά οι μεταφυσικές του ανησυχίες είναι τόσο θολές όσο και τα νεφελώματα που βλέπουμε, μαζί με το άφθονο υδάτινο στοιχείο, τις εκρήξεις στον φλοιό της γης και τους πλανήτες. Σαν βιβλικό μάντρα, το φιλμ ξεδιπλώνεται υπνωτιστικά, με εκπληκτικής διαύγειας φωτογραφία και εικόνες αξέχαστες, ωστόσο αφήνει ένα κενό, που δεν μπόρεσε να απαντήσει ο πρωταγωνιστής και παραγωγός της ταινίας Μπραντ Πιτ (σε μια από τις καλύτερες ερμηνείες του), καθώς ο σκηνοθέτης Τέρενς Μάλικ, όπως συνηθίζει άλλωστε, δεν μιλάει ποτέ για τα έργα του και μέχρι στιγμής δεν τον είδε κανείς στις Κάννες.

Η βασική διαφορά με την ταινία του Κιούμπρικ είναι ότι το 2001 μιλούσε για το τέλος του κόσμου και την αναγέννηση του ανθρώπου ως αστρικό παιδί, ενώ το Δέντρο της Ζωής εξερευνά την αρχή του, διστάζοντας ανάμεσα στο Δαρβινισμό και τις ιουδαιο-χριστιανικές διδαχές. Ο Μπραντ Πιτ είπε στη συνέντευξη Τύπου: «Θα μου πάρει μέρες να εξηγήσω την δημιουργική διαδικασία της ταινίας. Το σενάριο ήταν υπέροχα γραμμένο, με πολλή ένταση, αλλά ο Μάλικ δεν ήθελε να το μεταφέρει κατά γράμμα. Του αρέσει να καταγράφει την αλήθεια ανάμεσα στις γραμμές. Γι’ αυτό και η ταινία έχει μια τόσο φρέσκια αίσθηση. Επιπροσθέτως, γυρίστηκε σχεδόν καθ’ ολοκληρία με φυσικό φως. Η ταινία είναι οικουμενική, ο Τέρενς Μάλικ απευθύνεται σε όλες τις κουλτούρες». Ενδιαφέρον θα είχε η άποψη του άλλου σταρ της ταινίας, του Σον Πεν, αλλά και αυτός έλαμψε δια της απουσίας του.

Την προηγουμένη προβλήθηκε στο διαγωνιστικό ο Οίκος Ανοχής(Apollonide) του Μπερτράν Μπονελό, μια δραματικά διαφορετική ματιά από την τουριστική/νοσταλγική του Γούντι Άλλεν για την παλιά Γαλλία. Η δράση τοποθετείται σε ένα πολυτελές μπορντέλο του 1900, και ο Μπονελό αφηγείται χαλαρά τις ιστορίες των γυναικών που δουλεύουν εκεί, προφανώς θεωρώντας πως μια ταινία εποχής δεν υφίσταται παρά μόνο αν έχει κάτι να πει για το σήμερα. Σκόρπιο και επαναλαμβανόμενο,  το Apollonide διαθέτει μια ατμόσφαιρα ερωτικού ζόφου και μια υποψία φεμινισμού στην καρδιά της υποταγμένης θηλυκότητας.

Αντίθετα, οι ταινίες ο Καλλιτέχνης του Μισέλ Χαζαναβίσιους και το Αγόρι στο Ποδήλατο των αδελφών Νταρντέν είναι εξαιρετικά επιτυχημένες στο είδος τους, και μέχρι στιγμής δικαίως έχουν κατακτήσει την υψηλότερη βαθμολογία από τους κριτικούς που συμβάλλουν με αστεράκια αξιολόγησης στο ειδικό περιοδικό Screen International που τυπώνεται καθημερινά στο φεστιβάλ και κατά κάποιον τρόπο δίνει μια πυξίδα για τα φαβορί. Ο Καλλιτέχνης είναι μια ασπρόμαυρη βουβή ταινία που θυμίζει το Τραγουδώντας στη Βροχή και τη Λεωφόρο της Δύσης, με ιστορία που παραπέμπει στο Ένα Αστέρι Γεννιέται. Είναι σινεφίλ, νοσταλγικό, έξυπνο και καλογυρισμένο. Το Αγόρι στο Ποδήλατο είναι άλλη μια τραχιά ιστορία επιβίωσης ενός παιδιού στις παρυφές της δυτικής κοινωνίας, φτιαγμένο με οικονομία και δύναμη από τους δις νικητές του Φοίνικα Βέλγους σκηνοθέτες. Έχει φοβερές ερμηνείες από πιτσιρικά Τομά Ντορέ και την έμπειρη Σεσίλ ντε Φρανς, και αποδεικνύει πως το γεγονός πως μερικοί σκηνοθέτες κάνουν περίπου την ίδια ταινία σε παραλλαγή, δεν αποτελεί σφάλμα αλλά δημιουργικό προτέρημα.
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News