Με αφορμή τη συμπλήρωση ενός αιώνα από τη γέννηση του Μιχάλη Κακογιάννη, το  Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης τιμά το έργο του σπουδαίου δημιουργoύ με ένα εκτεταμένο αφιέρωμα, το οποίο επιμελήθηκε ο εικαστικός και σκηνογράφος Κωνσταντίνος Ζαμάνης με τη συμβολή – συμβουλή του μοναδικού Διονύση Φωτόπουλου.

Μεγάλος σκηνοθέτης, σεναριογράφος, μεταφραστής, ζωγράφος –κάτι που λίγοι γνωρίζουν- άνθρωπος της Τέχνης και πολίτης του Κόσμου, ο Μιχάλης Κακογιάννης, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στις 25 Ιουλίου 2011 σε ηλικία 89 ετών, «επιθυμούσε να ανοίξει δρόμο, να δημιουργήσει τις ιδανικές συνθήκες για τους νέους, να γεννηθούν καινούργια πράγματα, να δοθεί χώρος σε όλους και για όλους. Αυτή είναι η παρακαταθήκη που μας άφησε όχι μόνο με το έργο του αλλά και με το Ιδρυμά του» σημειώνει η Ξένια Καλδάρα πρόεδρος Δ.Σ και γενική διευθύντρια του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης, τονίζοντας ότι «Με αυτή την έκθεση γιορτάζουμε τα 100 χρόνια από την γέννηση του. Θυμόμαστε τον άνθρωπο, τον δημιουργό Μιχάλη Κακογιάννη που μας λείπει πολύ…»

Η έκθεση με τίτλο «Ο Κόσμος του – Ο Κόσμος μας» ξεδιπλώνεται σε όλους τους χώρους του Ιδρύματος αποκαλύπτοντας τον «Κόσμο του Μιχάλη Κακογιάννη» μέσα από τον κινηματογράφο, το θέατρο, τη ζωγραφική, τα κείμενα του και φυσικά τη καθημερινότητα του, προσπαθώντας να καταδείξει με απλό τρόπο το εύρος σε χρόνο και θεματικές των αναζητήσεών του. Ο επιμελητής Κωνσταντίνος Ζαμάνης εξηγεί ότι «με την συνένωση των εξαιρετικά επεξεργασμένων φωτογραφιών από τις ταινίες του, την παρέμβαση στο κτίριο του Ιδρύματος από τον εικαστικό Τζιμ Κόγκσγουελ, μικρά τεκμήρια και  υλικά από τα γυρίσματα, τους στίχους του και την παρουσίαση όλου του Αρχείου του Μιχάλη Κακογιάννη, θελήσαμε να δώσουμε στον επισκέπτη το έναυσμα να αναστοχαστεί, να ξανα-γνωρίσει και να εμπνευστεί από το έργο ενός άνδρα πολυσχιδούς, εμπνευσμένου και ακούραστου».

Κοστούμια, σκηνικά, φωτογραφίες από γυρίσματα, η «Στέλλα» (1955), το «Κορίτσι με τα Μαύρα» (1956), η «Ηλέκτρα» (1962), ο «Ζορμπάς» (1964), η «Ιφιγένεια» (1977) βρίσκονται στον χώρο και συντροφεύουν τους επισκέπτες. Το γραφείο του, χώρος δημιουργίας, διαφωνιών και συναντήσεων, καλωσορίζει τους θεατές, οι οποίοι λίγο πιο πάνω  μπορούν να ρίξουν μια κλεφτή ματιά στην κάμερα του σκηνοθέτη.

«Ο ένας και μόνος σταθερός παράγοντας στο ακατάπαυστο πήγαινε – έλα ανάμεσα στον αρνητικό και θετικό πόλο της φύσης μου, υπήρξε πάντα μία δυνατή κλίση για τις τέχνες» έλεγε ο Μιχάλης Κακογιάννης, ο οποίος  ήταν δοσμένος ολοκληρωτικά στην Τέχνη. Σκηνοθετούσε, έγραφε, ζωγράφιζε και μέσα από το έργο του εκφραζόταν για κοινωνικά θέματα, όπως για τη θέση της γυναίκας , όμως τον απασχολούσαν και πολιτικά θέματα.

Για παράδειγμα, το 1974 όταν σκηνοθετούσε τον «Οιδίποδα» στο Εδιμβούργο, έφυγε για να πάει στην πατρίδα του την Κύπρο και να γυρίσει το ντοκιμαντέρ «Αττίλας ΄74», θέλοντας να καταγραφεί η αλήθεια, όπως έλεγε. Ακόμη στο «Οταν τα ψάρια βγήκαν στη στεριά» προέβαλε τους προφητικούς του φόβους για τις συνέπειες της πυρηνικής δραστηριότητας· ήταν ένα επίφοβο εγχείρημα και ήξερε ότι θα ενοχλούσε πολλούς, κάτι που όμως δεν τον έκανε να σταματήσει.

Ο Μιχάλης Κακογιάννης έχει κατακτήσει μια θέση στον παγκόσμιο  κινηματογράφο και μία θέση στην Ιστορία του Ελληνικού Σινεμά, ωστόσο ήταν απογοητευμένος όσο ζούσε γιατί την αναγνώριση που θα ήθελε: «Στην Ελλάδα πήρα σημαντικά δώρα μόνο απ’ τον κόσμο. Μια αυθεντική αγάπη, ένα ευχαριστώ, το εισπράττω κάθε μέρα και φυσικά από κάποιους πνευματικούς ανθρώπους», έλεγε.

Ηταν ένας πολίτης του Κόσμου, ένας καλλιτέχνης που μπορούσε δημιουργεί στα μεγαλύτερα θέατρα και όπερες του κόσμου, να βλέπει τις ταινίες του στα Οσκαρ και να ψάχνει τις φτωχογειτονιές της Ελλάδας για να φιλοξενήσουν τη «Στέλλα». Συνδύαζε το Ελληνικό με το Διεθνές, ακροβατώντας στις ξένες παραγωγές με αμιγώς ελληνικό τρόπο.

Το ίδρυμα ήταν ένα όνειρο ζωής που είχε τη χαρά να το δει να πραγματοποιείται: «Σαν μια μεγάλη παραγωγή ταινίας για να πραγματοποιηθεί, βέβαια, χρειάστηκε εκτός από την αρχική μου έμπνευση και την ιδέα, η εξεύρεση χώρου κι έτσι αποφάσισα να βρω ένα χώρο και να φτιάξω ένα ίδρυμα χωρίς να έχω καθαρή ιδέα, όλα θα εξαρτιόνταν από τη φυσιογνωμία και τη διαρρύθμιση του χώρου που θα έβρισκα. Η πρώτη μου σκέψη ήταν να γίνει το κτήριο με τους χώρους που ήθελα. Φτιάξαμε έναν χώρο για θεατρικές παραστάσεις που νομίζω είναι μοναδικός στην Αθήνα. Είναι σαν μικρογραφία της Επιδαύρου, είναι πολύ ωραίο. Έχει σινεμά, αίθουσες εκθέσεων, καμαρίνια, γραφεία», έλεγε.

«Αυτό που μπορούμε να προσθέσουμε εμείς», συμπληρώνει ο επιμελητής της έκθεσης, «είναι ότι δημιούργησε μία παρακαταθήκη για όλους μας, ένα χώρο πολιτισμού ανοιχτό, γιατί; Γιατί η Τέχνη είναι για όλους!»

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News