Το πιο ακριβό έργο τέχνης στον κόσμο είναι εδώ και χρόνια αποθηκευμένο σε ένα θησαυροφυλάκιο στη Γενεύη, με τον ιδιοκτήτη του να ελπίζει ότι θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για μια νέα πινακοθήκη στη Σαουδική Αραβία, γράφει στους Times του Λονδίνου ο Ντέιβιντ Σάντερσον.

Σύμφωνα με ένα νέο ντοκιμαντέρ του BBC, ο «Salvator Mundi» («Σωτήρας του Κόσμου») πωλήθηκε το 2017 σε δημοπρασία του οίκου Christie’s στη Νέα Υόρκη έναντι 450,3 εκατ. δολαρίων (περίπου 406,5 εκατ. ευρώ)  στον διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και έκτοτε δεν έχει εκτεθεί δημόσια.

Ο πίνακας απεικονίζει τον Ιησού Χριστό με γαλάζιο αναγεννησιακό χιτώνα, με το δεξί του χέρι να κάνει το σημείο του σταυρού ενώ με το αριστερό κρατάει μια κρυστάλλινη σφαίρα, που αντιπροσωπεύει την ουράνια σφαίρα και σηματοδοτεί τον ρόλο του «Σωτήρα του Κόσμου». Το έργο χρονολογείται μεταξύ 1499 και 1510 και αποδίδεται εν όλω ή εν μέρει στον μεγάλο ζωγράφο της ιταλικής Αναγέννησης Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Αντίθετα με ρεπορτάζ που αναφέρουν ότι ο πολύτιμος πίνακας κοσμεί το ιδιωτικό γιοτ του σαουδάραβα πρίγκιπα, ένας από τους έμπιστους του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν δήλωσε ότι «μαραζώνει» σε αποθήκη μετά την αγορά του σε τιμή-ρεκόρ.

Ο Μπέρναρντ Χάικελ, καθηγητής σπουδών για την Εγγύς Ανατολή στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, στο Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ, δήλωσε ότι ο διάδοχος του θρόνου τού είχε πει ότι ήθελε να «κτίσει ένα πολύ μεγάλο μουσείο στο Ριάντ», την πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, με τον «Salvator Mundi» ως «κεντρικό αντικείμενο» και δέλεαρ για την προσέλκυση εκατομμυρίων τουριστών.

Μιλώντας στο ντοκιμαντέρ του BBC «The Kingdom: The World’s Most Powerful Prince», ο αμερικανός καθηγητής  είπε πως όταν ρώτησε τον πρίγκιπα πού βρίσκεται ο «Salvator Mundi», εκείνος του απάντησε ότι επιθυμία του ήταν να αντιγράψει το Λούβρο, υποστηρίζοντας ότι το 90% των επισκεπτών του παρισινού μουσείου πηγαίνουν εκεί μόνο και μόνο για να θαυμάσουν ένα άλλο έργο του Λεονάρντο, τη «Μόνα Λίζα».

Ο Χάικελ είπε ότι η αγορά του έργου τέχνης από τον διάδοχο, η οποία δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ επίσημα, ήταν επίσης μια σκόπιμη πρόκληση για τη συντηρητική ισλαμική ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας.

«Η ιδέα ήταν ότι θα είχε έναν πίνακα του Λεονάρντο που θα κρεμόταν σε αυτό το μουσείο και θα βοηθούσε στην προσέλκυση τουριστών» είπε ο Χάικελ. «Θα μπορούσε επίσης να ισχυριστεί ότι αυτός είναι ένας από τους πιο σημαντικούς πίνακες στον Δυτικό κόσμο του Ιησού, και τον κατέχουμε  εμείς».

Ο Χάικελ δήλωσε επίσης ότι ο σαουδάραβας υπουργός Πολιτισμού, πρίγκιπας Μπαντρ μπιν Αμπντουλάχ μπιν Μοχάμεντ μπιν Φαρχάν αλ-Σαούντ, του είχε πει ότι το έργο «από τότε [που αγοράστηκε το 2017] βρισκόταν σε αποθήκη στη Γενεύη. Δεν είναι αλήθεια ότι κρεμόταν στο γιοτ του ή στο παλάτι του».

«Ουσιαστικά περιμένει να ολοκληρωθεί το μουσείο και μετά θα κρεμαστεί στο μουσείο» πρόσθεσε ο αμερικανός καθηγητής.

Η σειρά ντοκιμαντέρ σε δύο μέρη, η οποία άρχισε να προβάλλεται στο BBC2, διερευνά την άνοδο του πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν σε διάδοχο μιας από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου και την προσπάθειά του να τη μετατρέψει σε πολιτιστική δύναμη, σημειώνει στους Times ο Ντέιβιντ Σάντερσον.

Πολλοί κορυφαίοι γνώστες της τέχνης, δε, έχουν ήδη αποδεχθεί θέσεις στη Σαουδική Αραβία, όπως η Ιβόνα Μπλάζγουικ, πρώην διευθύντρια της Whitechapel Gallery στο Λονδίνο, και πιο πρόσφατα ο Χάρτγουιγκ Φίσερ, πρώην διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου.

Η αγορά του «Salvator Mundi» το 2017 συνιστά, αναμφισβήτητα, την πιο δραματική απόκτηση έργου τέχνης τον τελευταίο αιώνα. Η αρχική εκτίμηση ήταν 100 εκατ. δολάρια (περίπου 90 εκατ. ευρώ), αλλά μια σειρά από προσφορές εκτίναξαν την τιμή πολύ πάνω από το προηγούμενο ρεκόρ πώλησης οποιουδήποτε έργου τέχνης σε δημοπρασία.

Η τιμή στην οποία έκλεισε η πώληση σηματοδότησε την εξαιρετικά ανοδική πορεία της αξίας του πίνακα, ο οποίος, όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, είχε αγοραστεί στις ΗΠΑ το 2005 για μόλις 1.175 δολάρια (1.060 ευρώ).

Το 2011, μετά από σημαντικές εργασίες συντήρησης, ο «Salvator Mundi» παρουσιάστηκε σε έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου. Ο κατάλογος τον απέδιδε, οριστικά πλέον, στον Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Ωστόσο υπάρχουν σημαντικές αμφιβολίες για το ποσοστό συμμετοχής του μεγάλου αναγεννησιακού ζωγράφου στη δημιουργία του. Πολλοί ειδήμονες έχουν υποστηρίξει ότι η κατώτερη ποιότητά του σε σύγκριση με έργα όπως η «Μόνα Λίζα» υποδηλώνει πως έχει ζωγραφιστεί σε μεγάλο βαθμό από μαθητές του καλλιτέχνη ή εξ ολοκλήρου από κάποιον άλλον, υπό την επίβλεψη του Λεονάρντο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News