Για αρκετά χρόνια οι μελετητές του Μπομπ Ντίλαν επανέρχονταν συχνά-πυκνά σε ένα μικρό σημειωματάριο, που μόνο λίγοι έτυχε να δουν, στο οποίο φαίνεται να σκάρωσε τους στίχους του θρυλικού άλμπουμ «Blood on the Tracks» του 1975. Μα τελικά δεν είναι μόνο ένα – σε κάποια αποθήκη μουσείου βρίσκονται άλλα δύο σημειωματάρια και η πλήρης τριάδα αποκαλύπτει πώς γράφτηκαν κάμποσα από τα θρυλικά του κομμάτια στα ’60s και στα ’70s.

Οι φήμες για το κρυφό αρχείο του Ντίλαν ποτέ δεν έπαψαν να κυκλοφορούν και να τροφοδοτούν τη φαντασία αλλά και την σχετική υμνολογία για τον σπουδαίο τραγουδοποιό-σύμβολο του σύγχρονου αμερικανικού πολιτισμού. Τώρα αποδεικνύεται πως όχι μόνο υπήρχε, αλλά και ότι ήταν ιδιαίτερα πλούσιο: στίχοι, φωτογραφίες, αλληλογραφία, ηχογραφήσεις.

Τούτο το υλικό αγοράστηκε πρόσφατα από μια ομάδα ιδρυμάτων στην Οκλαχόμα, με κόστος κάπου ανάμεσα σε 15 και 20 εκατομμύρια δολάρια, και προορίζεται για εκτενή ακαδημαϊκή μελέτη – αποτελούν άλλωστε την καταγραφή σε πρώτο πρόσωπο της ιστορίας της σύγχρονης μουσικής. Μόνο από το δείγμα που περιγράφει σε άρθρο του ο Μπεν Σισάριο των New York Times, τα σημειώματα είναι μακράν πιο εμβριθή και κατατοπιστικά απ’ όσο υπολογίζουν όσοι τον μελετούν.

Η αγορά του αρχείου έγινε με σύμπραξη του ιδρύματος Τζορτζ Κάιζερ και του πανεπιστημίου της Τούλσα και το υλικό μεταφέρεται τώρα στην Οκλαχόμα, τόπο καταγωγής του Γούντι Γκάθρι, νεανικό πρότυπο του Ντίλαν. Θα χρειαστούν περί τα δύο χρόνια καταλογογράφησης και ψηφιοποίησης. Επειτα το αρχείο θα λάβει τη θέση του κάπου ανάμεσα στο αντίγραφο της Διακήρυξης Ανεξαρτησίας και τα γραπτά του Γκάθρι.

Κλασσικά κομμάτια από τη δεκαετία του 1960 εμφανίζονται γραμμένα σε αποκόμματα λερωμένα με καφέ, ενώ ο Ντίλαν διορθώνει ξανά και ξανά στίχους που γενιές θαυμαστών του πρόκειται να λατρέψουν και να μάθουν απ’ έξω

Με σημειώματα από κάθε φάση της καριέρας του, τούτη η συλλογή προσφέρει μεν μια βαθύτερη ματιά στη δουλειά του τρανού μουσικού-λογοτέχνη, όχι όμως απολύτως ξεκάθαρη, αφού, τελειομανής και μυστικοπαθής καθώς ήταν, έκανε διορθώσεις επί διορθώσεων και συνεχείς αλλαγές στους στίχους του. Κλασσικά κομμάτια από τη δεκαετία του 1960 εμφανίζονται γραμμένα σε αποκόμματα λερωμένα με καφέ, ενώ ο Ντίλαν διορθώνει ξανά και ξανά στίχους που γενιές θαυμαστών του πρόκειται να λατρέψουν και να μάθουν απ’ έξω όπως το θρυλικό «Ballad of a Thin Man» από τον ιστορικό δίσκο Highway 61 Revisited του 1965.

Η ποικιλία των χαρτιών που σημείωνε, με ενδείξεις από διάφορα ξενοδοχεία, επαληθεύει πως πρόκειται για έναν σχεδόν εμμονικό διορθωτή των πονημάτων του, σημειώνουν οι New York Times.

Το σημειωματάριο του 74χρονου σήμερα, Ντίλαν, είναι πιο δελεαστικό για όσα… δεν αποκαλύπτει. Ενα σημείωμα της Μπάρμπαρα Στρέιζαντ, για παράδειγμα, με ημερομηνία «Νοέμβριος του 1978» ευχαριστεί τον Ντίλαν που της έστειλε λουλούδια και με τσαχπίνικο τρόπο προτείνει να κάνουν έναν δίσκο από κοινού. Καμία ένδειξη απάντησης βέβαια…

Ο Τζορτζ Κάιζερ, με περιουσία που εκτιμάται μεγαλύτερη από 7 δισ. δολάρια, απέχει παρασάγγας από εκείνους που λυσσαλέα αναζητούν στοιχεία για τη ζωή και το έργο του Ντίλαν. Ο Σισάριο τον σκιαγραφεί ως έναν εμπνευσμένο συλλέκτη που προσπαθεί για τη διάσωση του αρχείου έχοντας αναγνωρίσει τη θέση του Ντίλαν στην αμερικανική ιστορία.

Αλλωστε η μέχρι τώρα δραστηριότητά του το επιβεβαιώνει: γιος προσφύγων από τη ναζιστική Γερμανία, μέσω του ιδρύματός του έχει προσφέρει περίπου 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια για την προσχολική εκπαίδευση στην Οκλαχόμα και στηρίζει γενναιόδωρα τις φυλακισμένες γυναίκες της πόλης. Πριν από πέντε χρόνια το ίδρυμα απέκτησε και τα αρχεία του Γούντι Γκάθρι, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας να προσελκύσει νέους και ταλαντούχους ανθρώπους στην Οκλαχόμα. Να έρθουν στην πόλη, να εμπνευστούν, να μείνουν και να δημιουργήσουν.

Από το 1975 ο Ντίλαν δημοσιοποιεί με τρόπο μελετημένο, σχεδόν στρατηγικό, μέρη του αρχείου του, με αρχή τη δημοσίευση της συλλογής «The Basement Tapes» (κυκλοφόρησε το ομώνυμο άλμπουμ το 1975 σε συνεργασία με το συγκρότημα θρύλος της κάντρι-ροκ, The Band, με ηχογραφήσεις του 1967) ως και την πρόσφατη σειρά «Bootleg», 12 τόμους από πρωτόλεια τραγουδιών, demos και ζωντανές ηχογραφήσεις. Το 2014 ο επιφανής παραγωγός Τι Μπόουν Μπερνέτ, βασιζόμενος σε παρτιτούρες και demos εκείνης της περιόδου κυκλοφόρησε τη σειρα CD «The New Basement Tapes» σε συνεργασία με τον Ελβις Κοστέλο και τον Μάρκους Μάμφορντ των Mumford & Sons.

Επιστρέφοντας στον Ντίλαν, η συμφωνία για δημοσίευση του αρχείου του θέτει ένα ενδιαφέρον ερώτημα και για άλλους γερόλυκους του rock ‘n’ roll, όπως ο Νιλ Γιανγκ και ο Μπρους Σπρίνγκστιν, που είναι γνωστό πως διαθέτουν εκτενή αρχεία. Δεν είναι όμως σαφές πόσοι από αυτούς έχουν διατηρήσει πράγματι σημαντικά έγγραφα, όπως στην περίπτωση του Ντίλαν, ή ίσως ήδη διαπραγματεύονται την αγορά τους με ακόρεστους συλλέκτες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News