«Η ατομική ιδιοκτησία και η οικονομία της αγοράς είναι θεμελιώδεις αξίες του ανθρώπινου πολιτισμού, αλλά ύψιστη αξία παραμένει κάθε άνθρωπος ξεχωριστά. Προς όφελος κάθε ατόμου, είναι απόλυτα αναγκαίο να συνδυαστούν οι φιλελεύθερες αξίες που προασπίζουν την ελευθερία του ιδιώτη παραγωγού με τις αξίες που προασπίζουν τους βασικούς κανόνες της ηθικής και της πνευματικής ισότητας».

Ο σοσιαλδημοκράτης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, κυρίες και κύριοι, τοποθετείται με τον ως άνω σύγχρονο και ώριμο πολιτικά τρόπο, κατά τη διάρκεια της συζήτησής του με τον Ιάπωνα βουδιστή θρησκευτικό ηγέτη Νταϊσάκου Ικέντα, όπως αυτός ο πολύ χρήσιμος και σπουδαίος διάλογος καταγράφεται στο βιβλίο με τίτλο «Μαθήματα Ηθικής από τον Εικοστό Αιώνα – Ο Γκορμπατσόφ και ο Ικέντα συνομιλούν για τον Βουδισμό και τον Κομμουνισμό», βιβλίο το οποίο μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Κέδρος».

Κι αν ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ είναι ο τελευταίος γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και ο ηγέτης της Σοβιετίας ο οποίος σημάδεψε πολιτικά, διπλωματικά, αλλά και διανοητικά τη διεθνή πολιτική σκηνή του περασμένου αιώνα, ένας ηγέτης ο οποίος αποδεικνύεται και μέσα από το παρόν βιβλίο ως βαθύς γνώστης της ρώσικης και σοβιετικής ιστορίας, λογοτεχνίας και πολιτικής, αλλά και ηγέτης ο οποίος στέκει με σεβασμό και βαθιά γνώση ενώπιον των σύγχρονων θρησκευτικών αναζητήσεων και της διαχρονικής χριστιανικής διδασκαλίας, ο Νταϊσάκου Ικέντα, βραβείο Ειρήνης του ΟΗΕ, αποδεικνύεται ένας θρησκευτικός ηγέτης με βαθύ σεβασμό προς τον διάλογο στην πολιτική και τη θρησκεία, την πνευματική ισότητα μεταξύ όλων των ανθρώπων στον πλανήτη, ηγέτης με βαθιά γνώση της προσωπικότητας και της πορείας του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, αλλά και των επιδιώξεων των δογματικών κομμουνιστών αντιπάλων του τελευταίου Σοβιετικού ηγέτη, με γνώση του μαρξισμού και των αναθεωρήσεών του, με πίστη ότι και ο μαρξισμός, αλλά και ο κομμουνισμός ηττήθηκαν οριστικά και αμετάκλητα. Γκορμπατσόφ και Ικέντα συζητούν, λοιπόν, στο έδαφος των αξιών και της προοπτικής της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας.

«Στο σύνολό της η λογική της ανάπτυξης μάς ώθησε να κινηθούμε προς σοσιαλδημοκρατικές θέσεις και να αποδεχθούμε τις βασικές αξίες της αστικής κοινωνίας», εξηγεί ο Γκορμπατσόφ στον Ικέντα και συμπληρώνει: «Ήταν ευκολότερο να απομακρυνθούμε από την ιδεολογία του ολοκληρωτισμού μέσα στο πλαίσιο μιας αριστερής ιδεολογίας, η οποία παρέμενε αφοσιωμένη στα ιδανικά της ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης».

Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, Πούσκιν, Ορτέγκα Υ Γκασέτ, Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν, Μπουχάριν, Κάουτσκι, Μπερνστάιν, δεκάδες βουδιστές δάσκαλοι και πνευματικοί ηγέτες, η ιστορία της Ρωσίας, της Σοβιετικής Ένωσης και της Ιαπωνίας, η Ρώσικη Επανάσταση, η Γαλλική Επανάσταση, ο Ροβεσπιέρος, ο Φουριέ, ο Προυντόν, η ουτοπία, ο σταλινισμός, η κτηνωδία του ολοκληρωτισμού, η καταστροφή των ζωών ολόκληρων γενεών στην Ανατολική Ευρώπη, ο Σολζενίτσιν, ο Μπεργκσόν, ο Αϊνστάιν, ο Γιάνος Κάνταρ, η Πράγα του '68, ο Γιαρουζέλσκι, η Αλληλεγγύη, η Χάρτα '77, ο Γκάντι, ο Κάρλο Ροσέλι, η γκλάσνοστ και η περεστρόικα κ.ά. περνούν από τη συζήτηση των δύο διεθνώς επιφανών ανδρών όχι επιφανειακά, όχι στη βάση παρωχημένων πλέον σκέψεων και ιστορικών αποτιμήσεων, αλλά με διανοητική εντιμότητα, προοπτική στο παρόν και το μέλλον, αλλά και βάθος, με ελπίδα ότι ο διάλογος στην πολιτική και τη θρησκεία, ο κοσμοπολιτισμός και η συνείδηση των εθνικών παραδόσεων, η μετριοπάθεια και οι σταδιακές αλλαγές στην κοινωνία θα υψώσουν και πάλι στο βάθρο τους τον ανθρωπισμό, τον νέο ανθρωπισμό και τον ήπιο κοσμοπολιτισμό.

«Αντιτίθεμαι κατηγορηματικά στην πολιτική της θυματοποίησης, σύμφωνα με την οποία η ζωή και η ευτυχία των ανθρώπων θυσιάζονται προς χάριν ιδεολογιών, ανεξάρτητα εάν αυτό γίνεται στο όνομα του κομμουνισμού, όπως συνέβη με τον Λένιν, ή στο όνομα της αγοράς, όπως συνέβη με τον Γιέλτσιν», οριοθετείται ο Γκορματσόφ και ο προσηνής Ικέντα αποδέχεται το άνοιγμά του: «Θεωρώ ότι οι αργές, προοδευτικές μεταρρυθμίσεις και οι μικρές ρήξεις μέσα στο πλαίσιο του υπάρχοντος συστήματος είναι πιο ωφέλιμες από μία επανάσταση».

Οι άνθρωποι χρειάζονται άνετα παπούτσια, λέει σε μία στιγμή ο Γκορμπατσόφ, μία κουβέντα του παππού του, όταν η σοφία δεν είναι συνώνυμη της γνώσης και όταν η κατοχή της γνώσης δεν σημαίνει απαραίτητα άνοδο στη σφαίρα της σοφίας. Όταν η σοφία προβιβάζεται εξαιτίας ενός συγκινητικού και προσηνούς διαλόγου δύο ηγετών με βαθιά διανοητικότητα και ευαισθησία.

Καλή ανάγνωση!

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News