Το μιούζικαλ «Μαίρη Πόπινς», που εκτυλίσσεται στο Λονδίνο του 1910 και είχε ως κινηματογραφικούς πρωταγωνιστές την Τζούλι Αντριους (στον ρόλο μιας μαγικής νταντάς) και τον Ντικ βαν Ντάικ γοήτευσε το κοινό μετά την πρώτη προβολή του, το 1964, και έκτοτε παρέμενε αγαπημένο για γενιές και γενιές θεατών.

Φέτος, 60 χρόνια μετά, η εμβληματική ταινία επιστρέφει στα σινεμά του Ηνωμένου Βασιλείου. Ωστόσο το Βρετανικό Συμβούλιο Ταξινόμησης Ταινιών (BBFC) άλλαξε την αρχική ταξινόμηση της ταινίας εξαιτίας των νύξεων για φυλετικές διακρίσεις που υπάρχουν στους διαλόγους, γράφει το BBC.

Παράλληλα με τα ακαταμάχητα τραγούδια του, όπως το «Supercalifragilisticexpialidocious» και το «A Spoonful of Sugar», το μιούζικαλ χρησιμοποιεί δύο φορές τον όρο «hottentots». Σύμφωνα με το Λεξικό της Οξφόρδης πρόκειται για υποτιμητική λέξη την οποία άρχισαν να χρησιμοποιούν οι Ευρωπαίοι στα τέλη του 17ου αιώνα αναφερόμενοι σε άτομα της φυλής των ΚόιΚοϊ, στη Νότια Αφρική και στη Ναμίμπια.

Η λέξη ακούγεται δύο φορές από τον ναύαρχο Μπουμ κατά τη διάρκεια μιας χορευτικής φιγούρας καπνοδοχοκαθαριστών που έχουν μαύρα πρόσωπα από την καπνιά, όταν φωνάζει «Δεχόμαστε επίθεση από τους “hottentots”!».

«Ενώ η “Μαίρη Πόπινς” έχει ιστορικό πλαίσιο, η χρήση γλώσσας με φυλετικές διακρίσεις δεν καταδικάζεται και τελικά υπερβαίνει τις κατευθυντήριες γραμμές μας για αποδεκτή γλώσσα στο επίπεδο αξιολόγησης U (κατάλληλο για όλες τις ηλικίες)», αναφέρει σχετικά η δήλωση του BBFC.  Η αλλαγή ταξινόμησης, που έγινε την περασμένη εβδομάδα, μετακινεί, λοιπόν, το «Μαίρη Πόπινς» από το επίπεδο «U» στο «Parental Guidance» (με γονική καθοδήγηση).

Σύμφωνα με το BBFC, σε ταινίες χαρακτηρισμένες PG, ορισμένες σκηνές μπορεί να είναι ακατάλληλες για μικρά παιδιά, αλλά δεν ενοχλούν ένα παιδί οκτώ ετών και άνω. Τα ασυνόδευτα παιδιά οποιασδήποτε ηλικίας μπορούν να την παρακολουθήσουν, αλλά συνιστάται στους γονείς να εξετάσουν εάν το περιεχόμενό της μπορεί να ενοχλήσει μικρότερα ή πιο ευαίσθητα παιδιά.

Ερευνα του BBFC, εξάλλου, διαπίστωσε ότι ορισμένοι άνθρωποι, ιδιαίτερα γονείς, πιστεύουν ότι έχει αξία να δείχνουμε στα παιδιά παραδείγματα ρατσισμού και διακρίσεων για να τα «προετοιμάσουν» για συμπεριφορές και στάσεις, που μπορεί να βιώσουν ή να γίνουν μάρτυρες στην πραγματική ζωή. Αλλοι, όμως, θέλουν να προστατεύσουν τα παιδιά από τον ρατσισμό και τις διακρίσεις, όσο το δυνατόν περισσότερο. Ως εκ τούτου, ειδικά οι γονείς, θέλουν προειδοποιήσεις περιεχομένου, ώστε να μπορούν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις.

Οι οργανώσεις που ασχολούνται με τη διανομή περιεχομένου τα τελευταία χρόνια έχουν ασχοληθεί με το πώς να χειρίζονται απεικονίσεις, που έχουν σχέση ιδιαίτερα με φυλετικά ζητήματα και παραμένουν παγωμένες στον χρόνο, ενώ οι κοινωνικοί κανόνες έχουν εξελιχθεί, επισημαίνει η Φράνσις Βίναλ σε άρθρο της στην εφημερίδα  The Washington Post. Και προσθέτει ότι τα βήματα κυμαίνονται από ήπια -αλλαγή ταξινόμησης- έως πιο ουσιαστικά, όπως αλλαγή του αρχικού έργου.

Η Μισέλ Ααρόν, καθηγήτρια Κινηματογραφικών και Τηλεοπτικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο του Γουόργουικ στην Αγγλία, δήλωσε στην Washington Post μέσω email ότι η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση ακατάλληλου περιεχομένου σε παλιές ταινίες, μεταξύ των οποίων και η αφαίρεση των ρατσιστικών σχολίων, είναι «ανεκτίμητη ως μέρος μιας επαναβαθμονόμησης της κοινωνίας ως αντιρατσιστικής».

Και τόνισε: «Οταν ο ρατσισμός είναι κάτι περισσότερο από μια απλή λέξη, είναι πραγματικά σημαντικό το ρατσιστικό περιεχόμενο να μην μένει ανεξέλεγκτο ή αδιαπραγμάτευτο».

Ωστόσο, τέτοια μέτρα μπορεί, επίσης, να είναι αμφιλεγόμενα. Οταν ο εκδοτικός οίκος Puffin κυκλοφόρησε επανεκδόσεις των πολύ αγαπημένων παιδικών βιβλίων του Ρόαλντ Νταλ με διορθώσεις και αφαιρέσεις λέξεων και φράσεων, που κρίθηκαν προσβλητικές στη σημερινή εποχή, οι αλλαγές προκάλεσαν διεθνή κατακραυγή.

Ο Σάλμαν Ρούσντι σε ανάρτησή του στο Twitter έγραψε: «Ο Ρόαλντ Νταλ δεν ήταν άγγελος αλλά αυτό είναι παράλογη λογοκρισία. Τα Puffin Books και οι κληρονόμοι του Νταλ θα πρέπει να ντρέπονται». Και η Σούζαν Νόσελ, διευθύνουσα σύμβουλος της PEN America, δήλωσε ότι η οργάνωση «θορυβήθηκε» από την απόφαση.

Μια επιλογή, που υιοθετείται από ορισμένες υπηρεσίες ροής, είναι μια γραπτή ανακοίνωση πριν από την έναρξη της ταινίας ή της σειράς. Στο Disney Plus, οι θεατές της ταινίας «Πίτερ Παν» (1953) ενημερώνονται ότι «περιλαμβάνει αρνητικές απεικονίσεις ή/και κακομεταχείριση ανθρώπων ή πολιτισμών». Η ταινία περιλαμβάνει καρικατούρες ιθαγενών Αμερικανών. «Αντί να αφαιρέσουμε αυτό το περιεχόμενο, θέλουμε να αναγνωρίσουμε τον επιβλαβή αντίκτυπό του, να μάθουμε από αυτόν και να πυροδοτήσουμε συζήτηση», προσθέτει η ανακοίνωση (όχι όμως και στο ελληνικό κομμάτι της).

Η Warner Bros. Entertainment χρησιμοποιεί παρόμοια γλώσσα στη σελίδα της για το «Οσα παίρνει ο άνεμος», γράφοντας ότι η ταινία του 1939 είναι «προϊόν της εποχής της και απεικονίζει φυλετικές και εθνοτικές προκαταλήψεις που, δυστυχώς, ήταν συνηθισμένες στην αμερικανική κοινωνία».

Αλλοι, γράφει η Φράνσις Βίναλ στην Washington Post, έχουν αφαιρέσει προσβλητικό περιεχόμενο ή αντιστάθηκαν στις επικλήσεις να κάνουν αλλαγές. Το «Πρόγευμα στο Τίφανις», το ρομάντζο του 1961 με την Οντρεϊ Χέμπορν, στο οποίο ένας Λευκός ηθοποιός υποδύεται έναν χαρακτήρα Ιάπωνα για γέλια, προβάλλεται από το Prime Video χωρίς ανακοίνωση, αν και οι σχετικές σκηνές κόπηκαν εντελώς όταν προβλήθηκε στο Channel 5 του Ηνωμένου Βασιλείου το 2022, όπως ανέφεραν τοπικά μέσα ενημέρωσης.

Να σημειωθεί ότι το BBFC έχει την επιλογή να αλλάξει την ταξινόμησή του, όταν οι ταινίες υποβάλλονται ξανά επίσημα για έλεγχο, συχνά προτού κυκλοφορήσουν σε streaming  ή επιστρέψουν στους κινηματογράφους, όπως συνέβη με το μιούζικαλ «Μαίρη Πόπινς», το οποίο θα ξαναπαιχτεί στους βρετανικούς κινηματογράφους τον Μάρτιο. Οι οδηγίες του Βρετανικού Συμβουλίου Ταξινόμησης Ταινιών ενημερώνονται περίπου κάθε πέντε χρόνια.

Πέρυσι, το BBFC άλλαξε ταξινόμηση για ταινίες όπως «Ο Πόλεμος των Αστρων: Επεισόδιο 6 – Η Επιστροφή των Τζεντάι» του 1983 (από U στο PG, για λόγους όπως η «μέτρια βία»), ενώ το «Τζουράσικ Παρκ» (2013)  και το «Ενα σχολείο πολύ ροκ» (2003)  πήγαν από PG σε 12Α, μεταξύ άλλων γιατί περιλάμβαναν «αιματηρές εικόνες» και «όρους που εισάγουν διακρίσεις», αντίστοιχα.

Ωστόσο έχει επίσης μειώσει τις βαθμολογίες ορισμένων ταινιών. Το «Οργισμένο Είδωλο» (1980) του Μάρτιν Σκορσέζε, για παράδειγμα,  είναι τώρα κατάλληλο από την ηλικία των 15 ετών από τα 18 που ήταν, όπως και οι «Aliens» (1986) και «Ο Εξολοθρευτής» (1984), μετά από επαναξιολόγηση της βίας και της γλώσσας σε αυτές τις ταινίες.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News