«Σαν παιδιά που τα πας στην παιδική χαρά». Αυτή ήταν η -κυρίως- αντίδραση των γυναικών στις Φυλακές Ελεώνα (σσ: Aυτό με -ε και όχι με -αι) απέναντι στις «Φυλακισμένες». Την παράσταση του Δημήτρη Καρατζιά και του θεατρικού πολυχώρου Vault (στο Βοτανικό), που έκανε την έξοδό της σε… φυσικό χώρο. «Γέλια, δάκρυα, κραυγές, γιουχαΐσματα στους ήρωες που δεν τους άρεσαν, επιβράβευση στους ήρωες που τους άρεσαν, με μπράβο». Κι αυτές αντιδράσεις, όπως τι περιγράφει ο σκηνοθέτης και «ψυχή» του Vault. «Ένας ανοιχτός διάλογος θεατών και έργου. Σαν να βλέπουν ταινία. Σαν να θέλουν να αλλάξουν με τις αντιδράσεις τους την πορεία του έργου». Όμως υπήρχε και σιωπή. «Μεγάλη σιωπή. Παρακολουθούσαν ευλαβικά. Ίσως γιατί η παράσταση τις αφορούσε περισσότερο από κάθε άλλη. Και πολλά πολλά δάκρυα στο τέλος».

Είναι η τρίτη φορά που το Vault έδειξε παράστασή του στις Γυναικείες Φυλακές Θήβας. Και «κάθε φορά νιώθουμε το ίδιο έντονο συναίσθημα: Βαθιά Συγκίνηση». Τούτη τη φορά η σιωπή ήταν μεγαλύτερη. Περισσότερη. Ήταν και το έργο, οι «Φυλακισμένες» των Ιγνάθιο ντελ Μοράλ και Βερόνικα Φερνάντεθ – που «παρακολουθεί την ζωή, τις αγωνίες και τα όνειρα φυλακισμένων γυναικών στη φρανκική Ισπανία του 1950» – που έδειξε στις πάνω από 200 κρατούμενες, που το παρακολούθησαν, κάτι πιο «δικό τους». Το έργο (εδώ σε μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ) πρωτοανέβηκε στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού θεάτρου της Μαδρίτης, το 2008, και «μιλάει για φυλακισμένες, που χαίρονται, γελάνε, ερωτεύονται, ονειρεύονται, ελπίζουν, προσεύχονται, ραδιουργούν, θυμώνουν, γκρινιάζουν, τσακώνονται, απελπίζονται, κλαίνε, πονάνε, αλλά συμπαραστέκονται η μία στην άλλη. Γυναίκες που επιθυμούν το πολυτιμότερο αγαθό, την ελευθερία και ένα καινούργιο ξεκίνημα».

Έκαναν συγκρίσεις; – ρωτώ το Δημήτρη Καρατζιά. «Ήταν αδύνατο να μην κάνουν. Μόνον που είναι πολύ διαφορετική η φαντασία και πολύ σκληρότερη η πραγματικότητα στη φυλακή. Όσο κι αν προσπαθείς να μεταδώσεις μέσα από μια παράσταση όλα αυτά τα συναισθήματα, αν δεν επισκεφτείς έναν τέτοιο χώρο είναι αδύνατο να καταλάβεις τι σημαίνει φυλακή, πτέρυγες, κάγκελα, απομόνωση, φύλακες, φυλακισμένες».

«Αυτή τη φορά μείνανε οι περισσότερες κρατούμενες μέχρι το τέλος. Ακόμη και γυναίκες που δεν γνώριζαν καλά ελληνικά. Ακόμη και γυναίκες που για πρώτη φορά παρακολουθούσαν θέατρο». Το μόνο που ζήτησαν, μου λένε, ήταν «να μας μιλήσουν στο τέλος της παράστασης. Να αγκαλιάσουν κάποιες από τις ηθοποιούς, να κλάψουν στην αγκαλιά τους, να τις ευχαριστήσουν. Αποζητούσαν απλά ένα άγγιγμα, ένα βλέμμα, αποδοχή, ένα χαμόγελο, λίγο χρόνο ακόμη».

Κι οι 16 ηθοποιοί; Τι κρατούν από αυτή την εμπειρία; «Όλα τα χρόνια που κάνουμε παραστάσεις έχουμε ακούσει πολλά ευχαριστώ. Τόσο εγκάρδια όμως και τόσο αληθινά ποτέ». Κι αυτά τα ευχαριστώ, λέει ο σκηνοθέτης, «είναι που κρατάω ως πρόσφορο από αυτή τη δράση».

Μια δράση που κατάφερε να συγκεντρώσει, στο Vault, είδη για τις τρέχουσες ανάγκες των άπορων έγκλειστων γυναικών, τα οποία μεταφέρθηκαν με φορτηγό στον Ελεώνα.

-Και το ζουμί αυτής της δράσης, κύριε Καρατζιά;

– Τι να σου πει το όποιο θεατρικό έργο όταν έχεις μπροστά σου τις ίδιες τις αυθεντικές ηρωΐδες και αντιηρωΐδες ταυτόχρονα, ζωντανές, αληθινές, καθόλου ωραιοποιημένες, μετανιωμένες ή μη, τραγικές φιγούρες μιας πραγματικότητας που ξεπερνάει την φαντασία και του πιο εμπνευσμένου συγγραφέα;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News