Το Φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους της Δράμας είναι μάλλον εκτός μόδας. Δεν  συνεπαίρνει και τόσο τον κόσμο των Αθηνών. Παραμονές της 35ης διοργάνωσης, με τις 84 ταινίες στο εθνικό διαγωνιστικό τμήμα,  φίλος κινηματογραφιστής, από εκείνους της Ομίχλης, με το που άκουσε ότι έστω και για ένα διήμερο θ' ανέβω, δυσφόρησε: “Λες κι ο χρόνος εκεί πάνω έχει σταματήσει στον Αγγελόπουλο και τον Βούλγαρη. Κι έχει δημιουργηθεί ένα τείχος παραγόντων που για τους νέους μικρομηκάδες είναι απρόσιτο”…

Κι όμως!  Από τη Δράμα έχουν περάσει από τον Γιάνναρη, τον Λάνθιμο και τον Τσίτο  ως τον Τζουμέρκα και τον άρτι βραβευμένο στην Μόστρα Γιώργο Ζώη, κι από τον Χρήστο Δήμα της “Νήσου” ως τον Θοδωρή Παπαδουλάκη του τηλεοπτικού “Νησιού”.  Άλλο σημείο αναφοράς για τη μικρού μήκους ταινία δεν διαθέτουμε. Σπουδαστές σε ντόπια ΙΕΚ ή σε  φημισμένες ξένες Ακαδημίες, ήδη δοκιμασμένοι σκηνοθέτες ή πρωτοεμφανιζόμενοι, είτε  αντιμετωπίζουν την μικρού μήκους ταινία ως προθάλαμο της μεγάλης, είτε υπερασπίζονται το είδος ως αυτόνομο, αν έχουν να πουν κάτι, στη Δράμα θα φανεί.

Εκείνος που έμελλε φέτος να κλέψει την παράσταση είναι ο 23χρονος Νεριτάν Ζιντζίρια με το δεκαπεντάλεπτο φιλμ “Χαμομήλι”.  Γεννημένος στα Τίρανα και κάτοικος Ελλάδας από ενός έτους, ο Ζιντζίρια ζούμαρε πάνω στο πρόσωπο μιας υπέργηρης γυναίκας που περιποιείται το άψυχο σώμα του συντρόφου της, ένωσε την παγωνιά του θανάτου μ' ένα θαμμένο στα χιόνια τοπίο και με το θλιμμένο βλέμμα ενός γαϊδάρου, κι έδειξε με εικόνες, χωρίς λόγια,  τι σημαίνει να σε οδηγεί το καθήκον, όπως ίσως του το' χε διδάξει η ίδια η γιαγιά του. Ο Νεριτάν στην όψη φέρνει προς τον Ματ Ντέιμον. Κι όπως τον έκοψα στην συνέντευξη τύπου, το λέει η καρδιά του. Ήρθε για να μείνει στο σινεμά.

Την εποχή που κάλυπτα δημοσιογραφικά το Φεστιβάλ, οι προβολές γίνονταν στ'  “Αστέρια” και τα μεταμεσονύχτια πάρτι σ' ένα μπαράκι σε όροφο, τα “Rooms”. Δεκαοχτώ χρόνια αργότερα -όσα και η ηλικία του Διεθνούς διαγωνιστικού τμήματος- διαπιστώνω ότι οι  υγροί κήποι της Αγίας Βαρβάρας κρατούν τη θέση τους ως meeting point (τέλεια!)  ότι το “Ολύμπιο” που αντικατέστησε τ' “Αστέρια” είναι μικροσκοπικό, δεν χωράει τους Δραμινούς (έχει όμως προστεθεί  η αίθουσα του Δημοτικού Ωδείου), ότι οι  πιτσιρικάδες συχνάζουν στο “Φίκα”, ότι τα πάρτι ανήκουν στο παρελθόν.

“Κάποτε υπήρχε μια όσμωση μεταξύ παλιότερων και νεώτερων κινηματογραφιστών. Αυτό χάθηκε”, θ' ακούσω να παραδέχεται κι ο Μάνος Ευστρατιάδης, παλιό στέλεχος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και μέλος της φετινής προκριματικής επιτροπής.  Παρεμπιπτόντως, μία μόνο από τις διαγωνιζόμενες ταινίες είναι παραγωγή του ΕΚΚ, η “Πηγή της νιότης” του Παναγιώτη Ράππα, animation βασισμένο σε διήγημα του Λευκάδιου Χερν. Σημειώθηκε πρόοδος. Πέρσι  δεν υπήρχε καμία. Η ΕΡΤ, τουλάχιστον, έχει χρηματοδοτήσει εννιά.

Το Φεστιβάλ Δράμας διεκδικεί φήμη νοικοκυρεμένου οικονομικά θεσμού. Ο Αντώνης Παπαδόπουλος, καλλιτεχνικός του διευθυντής επί  δυο δεκαετίες, κλήθηκε να τα βγάλει πέρα αξιοπρεπώς με 450.000 ευρώ, εξασφαλισμένα από το ΥΠΠΟ και, κυρίως, από τον Δήμο Δράμας.  Το νέο νομικό  καθεστώς (ΝΠΔΔ) τού δυσκολεύει τις κινήσεις, αλλά κι ο ίδιος, προτείνοντας τώρα ένα τόσο πληθωρικό σε ποσότητα πρόγραμμα, δυσκόλεψε με τη σειρά του τους κριτές.

“Θα μπορούσαν κάλλιστα να διαγωνίζονταν οι μισές ταινίες” με διαβεβαιώνει ο  44χρονος Χρήστος Δήμας, το νεώτερο μέλος της κριτικής επιτροπής υπό τον Αντρέα Πάντζη: “Το επίπεδο δεν είναι κακό, αλλά θα 'πρεπε να υπάρχουν αυστηρότερα κριτήρια”. Η αλήθεια είναι πως με την ενσωμάτωση των ψηφιακών ταινιών στον κορμό του φεστιβάλ, οι υποψηφιότητες ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο -πάνω από 200! Κι ο πειρασμός να προβληθεί  η εικόνα μιας Ελλάδας που αντιστέκεται στην κρίση δημιουργικά,  όπως και να το κάνουμε,  είναι μεγάλος.  

Η κρίση -ως θέμα- έπαιξε πολύ φέτος. Αναμενόμενο. Γέμισε η οθόνη από άνεργους, άστεγους, καθ' έξιν φοροδιαφεύγοντες και υπερδανεισμένους, αλλά η ταινία που κυκλοφορούσε από στόμα σε στόμα και που η ακτινοβολία της επίσης αποτυπώθηκε στα βραβεία, ήταν το “Τσέλσι- Μπαρτσελόνα” του Αλέξανδρου Χαντζή. Πρωταγωνιστής,  ο Μάκης Παπαδημητρίου σε ρόλο στριμωγμένου από χίλιες μεριές  τραπεζοϋπαλλήλου,  που ούτε το Tσάμπιον'ς Λινγκ δεν μπορεί ν' απολαύσει πια. Η οργή που σιγοβράζει και που κάποια στιγμή ξεσπάει – να ένα μοτίβο που επίσης συναντούσες συχνά. Οι μικρομηκάδες δεν ζουν σε γυάλινο πύργο. Νιώθουν κι οι ίδιοι την κρίση στο πετσί τους. Απ' ό,τι κατάλαβα, όμως, συνεργάζονται κι αλληλοϋποστηρίζονται όσο ποτέ.
 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News