Είναι 8 το πρωί, στο Μουσείο Μαρμαροτεχνίας Τήνου. Τέσσερις διάσημοι έλληνες γλύπτες και μαθητές τους σκύβουν πάνω στο ιερό υλικό που είναι το τηνιακό μάρμαρο. Eπί οκτώ ώρες τρίβουν, σκαλίζουν, λειαίνουν, επιτίθενται και αμύνονται, με σωματική ένταση και απόλυτη πνευματική ενάργεια. Με μοναδική τέχνη, με σεβασμό στην ιστορία των θρυλικών μαρμαροτεχνητών του νησιού, δημιουργούν έργα τέχνης για το Συμπόσιο Γλυπτικής που πραγματοποιεί το Πολιτιστικό Ιδρυμα Ομίλου Πειραιώς. Δημιουργούν ταυτόχρονα μια νέα εμπειρία για τους επισκέπτες.

Το πρώτο συμπόσιο του είδους πραγματοποιείται στον Πύργο, εκεί όπου επί δεκαετίες άνθισε η τέχνη της γλυπτικής πάνω στο περίφημο τηνιακό μάρμαρο. Ενα συμπόσιο που δεν είναι θεματικό, όπως συνηθίζεται, αλλά απολύτως βιωματικό, καθώς καλεί τους καλλιτέχνες να δημιουργήσουν έργα, παρουσία των επισκεπτών και θα διαρκέσει ως τις 3 Αυγούστου. Τα έργα των Θεόδωρου Παπαγιάννη, Γιάννη Καγιώργη, Δημήτρη Σκαλκώτου και Πραξιτέλη Τζανουλίνου στη συνέχεια θα εκτεθούν ως και τις 31 Οκτωβρίου.

«Το Συμπόσιο Γλυπτικής βασίζεται σε μια θεμελιώδη σχέση που διασφαλίζει τη μετάδοση και δημιουργική ανάπλαση της βιωμένης γνώσης: τη σχέση του μάστορα με τον βοηθό, του δασκάλου με τον μαθητή» επισήμανε στον χαιρετισμό της κατά την έναρξη του Συμποσίου η πρόεδρος του ΠΙΟΠ Σοφία Στάικου. «Δουλεύουν το τηνιακό μάρμαρο με τη βοήθεια τεσσάρων νέων παιδιών, φετινών απόφοιτων της Σχολής Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου, φιλοτεχνώντας πρωτότυπα έργα που αποτυπώνουν διαφορετικές εικαστικές προσεγγίσεις. Με αυτή την ευκαιρία, εγκαινιάζουμε στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Μουσείου έκθεση με έργα των τεσσάρων καλλιτεχνών, που θα διαρκέσει έως τα τέλη Οκτωβρίου».

Το πρώτο Συμπόσιο Γλυπτικής βασίζεται σε μια θεμελιώδη σχέση που διασφαλίζει τη μετάδοση και τη δημιουργική ανάπλαση της βιωμένης γνώσης: τη σχέση του δασκάλου με τον μαθητή, του μάστορα με τον βοηθό. Εξαρχής στόχος του Μουσείου και του ΠΙΟΠ ήταν να φέρουν κοντά καταξιωμένους και έμπειρους καλλιτέχνες με φετινούς απόφοιτους της Σχολής Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου. Ηδη, μετά τις πρώτες μέρες (το συμπόσιο ξεκίνησε στις 17 Ιουλίου και συνεχίζεται ως τις 3 Αυγούστου), υπάρχει αυξημένη επισκεψιμότητα: υπάρχει κοινό, τόσο ελληνικό όσο και ξένο, που έρχεται στο Μουσείο κυρίως για να παρακολουθήσει το Συμπόσιο αλλά και να επισκεφθεί την περιοδική έκθεση με έργα των τεσσάρων καλλιτεχνών. Η έκθεση λειτουργεί αυτόνομα, παρουσιάζοντας πτυχές των εικαστικών προσεγγίσεων των καλλιτεχνών, αλλά και επικουρικά προς το Συμπόσιο, δίνοντας ένα επιπλέον έναυσμα στο κοινό για να συνομιλήσει μαζί τους. Η μέχρι στιγμής αποδοχή και στήριξη της όλης διοργάνωσης, κάνει τους διοργανωτές να ελπίζουν πως θα εξελιχθεί σε θεσμό ευρείας απήχησης.

Δάσκαλοι και μαθητές λειτουργούν ως ομάδα, ως ένα σύνολο. Γι’ αυτόν τον λόγο, άλλωστε, συντρώγουν το μεσημέρι και το βράδυ. Στον ειδικά διαμορφωμένο υπαίθριο χώρο συναντώνται νωρίς, περίπου στις 8 το πρωί, και δουλεύουν συνεχώς κατά τις ώρες λειτουργίας του Μουσείου (10 π.μ.-6 μ.μ., εκτός Τρίτης), κάνοντας ένα σύντομο μεσημεριανό διάλειμμα. «Σκιά» τους, κυριολεκτικά, έχει γίνει ο καλός φωτογράφος Γιώργος Βδοκάκης, ο οποίος καταγράφει, κάθε μέρα, εικόνες που θα δώσουν πλούσιο υλικό  για τον κατάλογο και το βίντεο του Συμποσίου, ως ελάχιστη μαρτυρία όλων όσων συμβαίνουν αυτές τις δύο εβδομάδες.

Το διήμερο 28-29 Ιουλίου θα είναι αφιερωμένο στην τηνιακή μαρμαροτεχνία. Την πρώτη ημέρα, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Νεώτερου Πολιτιστικού Αποθέματος και Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, αλλά και τοπικούς φορείς, θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο εκδήλωση με αφορμή την εγγραφή της τηνιακής μαρμαροτεχνίας στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO. Τη δεύτερη ημέρα, προγραμματίζεται οργανωμένη περιήγηση στο νησί, με ξεναγό τον Αλέκο Φλωράκη, επιστημονικό υπεύθυνο του Μουσείου (απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής, στο τηλέφωνο 22830 31290).

«Το 1^ο Συμπόσιο Γλυπτικής και οι ποικίλες δράσεις που το πλαισιώνουν, έρχονται να επιστέψουν τη σημαντική αναγνώριση της τηνιακής μαρμαροτεχνίας μετά και την πρόσφατη εγγραφή της, από την UNESCO, στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας. Αποτέλεσμα στενής συνεργασίας και συντονισμένων προσπαθειών του Πολιτιστικού Ιδρύματος με το Υπουργείο Πολιτισμού, υπό την αιγίδα του οποίου τελεί το Συμπόσιο» σημειώνει η κυρία Στάικου.

Τις πρώτες μέρες υπήρξαν επισκέπτες που ψηλαφούσαν και περιεργάζονταν τα υπό δημιουργία έργα, ή ακόμη και ακουμπούσαν το αυτί τους στο μάρμαρο. Αν ρωτήσει κανείς τους επικεφαλής και εργαζόμενους του μουσείου θα του πουν πως έμοιαζε με μια προσπάθεια να αφουγκραστούν τον χτύπο της καρδιάς του «ιερού υλικού», προσδίδοντας έτσι έναν τόνο συγκίνησης, που ούτως ή άλλως φαίνεται να υπάρχει διάχυτος. Εξίσου εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι αρκετοί επισκέπτες παίρνουν μαζί τους, ως ενθύμιο, ένα μικρό κομμάτι μαρμάρου.

Η αλήθεια είναι ότι το κοινό, εκτός από λίγες εξαιρέσεις, δεν είναι εξοικειωμένο με την τέχνη του μαρμάρου. Αυτόν τον στόχο επιτυγχάνει πρωτίστως το ίδιο το Μουσείο, παρουσιάζοντας παραδοσιακές τεχνικές και διαδικασίες, τη διαδρομή από την πρώτη ύλη έως το ολοκληρωμένο έργο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας είναι το πρώτο και μοναδικό του είδους του στην Ελλάδα. Η δημιουργία του έδωσε σάρκα και οστά σ’ ένα όραμα που «γεννήθηκε», στον Πύργο Τήνου, στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Η τέχνη του μαρμάρου, με τα εξαιρετικά δημιουργήματά της από την αρχαιότητα έως σήμερα, έπρεπε να αποκτήσει στέγη. Και τη βρήκε.

Το μεγάλο πλεονέκτημα του Μουσείου Μαρμαροτεχνίας είναι ίσως το γεγονός ότι όλοι –είτε διαθέτουν λίγο, είτε περισσότερο χρόνο– μπορούν να κατανοήσουν τη διαδρομή του μαρμάρου από το λατομείο μέχρι το εργαστήριο, παρακολουθώντας παράλληλα τις βραβευμένες εκπαιδευτικές ταινίες, ή συμμετέχοντας ενεργά σε επιδείξεις επεξεργασίας μαρμάρου από τηνιακούς τεχνίτες. Καταλαβαίνουν πόσο μόχθο και δεξιοτεχνία απαιτεί η κατεργασία του πολύτιμου υλικού, γοητεύονται από την ευαισθησία που εκπέμπουν τα δεκάδες σχέδια των παλαιών μαρμαρογλυπτών.

Στους φιλόξενους χώρους του μαθητές όλων των σχολικών βαθμίδων έχουν λάβει μέρος σε ειδικά σχεδιασμένα εκπαιδευτικά προγράμματα και σε άλλες δράσεις. Παιδιά και ενήλικες έχουν ψυχαγωγηθεί παρακολουθώντας συναυλίες και αφηγηματικές παραστάσεις, ή έχουν δει ενδιαφέρουσες περιοδικές εκθέσεις –πέραν της μόνιμης. Οι ειδήμονες αναζητούν μέρος της πλούσιας συλλογής αντικειμένων στην Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη, την Europeana, και επιδοκιμάζουν την ένταξη της τηνιακής μαρμαροτεχνίας στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO. Ακόμη, δεν είναι λίγοι εκείνοι που γνωρίζουν ότι το 2012 το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας τιμήθηκε από την Europa Nostra, ως ένα από τα (τότε επτά) μουσεία του Δικτύου του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ). Το 2015 το Μουσείο έλαβε Πιστοποιητικό Διάκρισης και συμπεριελήφθη στον κατάλογο με τα 10 καλύτερα μουσεία στην Ελλάδα (Βραβεία Travellers’ Choice) από τους χρήστες του tripadvisor.

Ιnfo:
Μουσείο Μαρμαροτεχνίας
Πύργος, Πάνορμος Τήνου 842 01
Τ: 22830 31290 | www.piop.gr

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News