Το πολιτικό σινεμά σαν χώρος δεν περιορίζεται μόνο σε ταινίες μυθοπλασίας, ταινίες “βασισμένων σε αληθινά γεγονότα” ή ακόμα ακόμα και σε mockumentaries. Πολύ περισσότερο, δεν περιορίζεται στις δημιουργίες σκηνοθετών όπως ο Κώστας Γαβράς ή ο Έλιο Πέτρι, πίσω στις ταραγμένες δεκαετίες του ‘60 και του ‘70. Αντίθετα, το πολιτικό σινεμά βρίσκει κατά κανόνα τρόπο έκφρασης μέσα από τα ντοκιμαντέρ, από τα οποία αναδεικνύονται κατά καιρούς απίστευτα διαμαντάκια: το επιβλητικό “Νύχτα & Καταχνιά” του Αλέν Ρενέ, το αποκαλυπτικό “Point of Order” του Εμίλ ντε Αντόνιο ή το “Harlan County USA” της Μπάρμπαρα Κοπλ είναι τρία από τα πλέον κλασσικά παραδείγματα.

Για να έρθουμε λίγο στο σήμερα και στα καθ’ ημάς, είναι ενδιαφέρον να παρουσιαστεί μία απεικόνιση του σύγχρονου πολιτικοκοινωνικού ντοκιμαντέρ που λαμβάνει χώρα στην Αθήνα. Πιο συγκεκριμένα, το 2012 το Ίδρυμα Friedrich-Ebert-Stiftung, εγκαινίασε  εκ νέου ένα παράρτημα στην Ελλάδα με σκοπό την βελτίωση των ελληνογερμανικών σχέσεων, την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής διασύνδεσης της Ελλάδας και τον διάλογο μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων των δυο χωρών.

Πρόκειται για το παλαιότερο πολιτικό ίδρυμα της Γερμανίας, ένας φορέας αφοσιωμένος στις θεμελιώδεις αξίες της σοσιαλδημοκρατίας και στις πολιτικές δράσεις υπέρ της ελευθερίας, της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Δύο χρόνια πριν, το 2015, το ίδρυμα αυτό ξεκίνησε σε συνεργασία με την Δήμητρα Κουζή και την εταιρεία της, Kouzi Productions, μια νέα σειρά εκδηλώσεων στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος υπό τον τίτλο “Πολιτικό Σινεμά”. Σε αυτό το πλαίσιο προβάλλονται ταινίες ντοκιμαντέρ (ελληνικές ή ξένες) με αντικείμενο επίκαιρα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα με δωρεάν είσοδο για το κοινό, ενώ μετά από κάθε προβολή ακολουθεί συζήτηση με εκπρόσωπους από το χώρο της πολιτικής καθώς και της κοινωνίας των πολιτών.

Για φέτος είχαν προγραμματιστεί δύο προβολές, το νορβηγικό “Nowhere to Hide” και το γερμανικό “The Venice Syndrome”. Στο πρώτο, ο σκηνοθέτης Zaradasht Ahmed αποτυπώνει την φρίκη που επικρατεί σήμερα στο “τρίγωνο του διαβόλου” στο κεντρικό Ιράκ, μία από τις πιο επικίνδυνες περιοχές του πλανήτη. Μέσα από την ματιά του νοσοκόμου Nori Sharif ο θεατής γίνεται μάρτυρας όλων των δραματικών αλλαγών στην περιοχή που συντελέστηκαν μέσα σε μια πενταετία, από την αποχώρηση των Αμερικανών στρατιωτών το 2011 μέχρι την προέλαση και την κατάληψη της Jalawla από τις δυνάμεις των φανατικών ισλαμιστών του ISIS του 2014. Κατάληψη που αναπόφευκτα επέφερε και την αποχώρηση του ίδιου και της οικογένειας του από την περιοχή. Το “Nowhere to Hide” απέσπασε το 2016 το Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο IDFA, το μεγαλύτερο σχετικό φεστιβάλ παγκοσμίως, το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης 2017 και πολλά ακόμα.

Nowhere to Hide τρέϊλερ

Όσο για το “The Venice Syndrome”, εδώ μεταφερόμαστε σε ευρωπαϊκό έδαφος και συγκεκριμένα στην Βόρεια Ιταλία όπου ο σκηνοθέτης Andreas Pichler παρουσιάζει τις επιπτώσεις του μαζικού τουρισμού στην πόλη της Βενετίας. Με βάση τα τελευταία στοιχεία, οι μόνιμοι κάτοικοι της πόλης είναι 48.000. Ο ίδιος αριθμός υπήρξε στην πόλη μόνο μετά την επιδημία του μεγάλου λοιμού το 1438. Η πλωτή πόλη τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζει πρόβλημα στην καθημερινότητα της το οποίο εντείνεται διαρκώς. Οι Βενετσιάνοι την εγκαταλείπουν μαζικά, μη μπορώντας να συμβιβαστούν με τις αλλαγές που φέρνει στην ζωή τους η συνεχής και άναρχη τουριστική ανάπτυξη. Ο αστικός ιστός έχει αλλοιωθεί και ολόκληρα τετράγωνα στέκουν άδεια κουφάρια την νύχτα θυμίζοντας πόλη φάντασμα. Και κάποια από τα ερωτήματα που γεννώνται είναι: σε τι βαθμό είναι καλοδεχούμενη η τουριστική ανάπτυξη; πόσο αλλοιώνει τα χαρακτηριστικά μιας περιοχής και την καθημερινότητα των κατοίκων της; Ερωτήματα που είναι φυσικό να απασχολήσουν και τους Έλληνες, είτε δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο κλάδο του τουρισμού είτε όχι.

The Venice Syndrome τρέϊλερ

 Το πλέον σημαντικό στις προβολές αυτές είναι ότι το κοινό δεν παραμένει απαθές. Συμμετέχει ενεργά στις συζητήσεις που ακολουθούν τις προβολές, εκφράζει τις απόψεις και τους προβληματισμούς του και γενικότερα προσφέρει σε έναν εποικοδομητικό διάλογο. Αξίζει να ανακαλύψουμε τις κρυφές χάρες του cinema verite που είναι πράγματι πολλές!

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News