Εντύπωση φαίνεται πως προκάλεσε στους φίλους του protagon.gr, ότι ο πρόσφατος νόμος για τα δημοψηφίσματα δεν επιβάλλει ως υποχρεωτική τη συμμετοχή στη ψηφοφορία. Ενας, μάλιστα, αναρωτήθηκε: «Πώς και του ξέφυγε του Καστανίδη;».

Το Σύνταγμα, στο κεφάλαιο περί βουλής, όριζε έως πρόσφατα πως «Η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική. Νόμος ορίζει κάθε φορά τις εξαιρέσεις και τις ποινικές κυρώσεις». Στην αναθεώρηση του 2001 διαγράφηκε το τελευταίο εδάφιο κι έτσι ούτε κυρώσεις μπορούν να επιβληθούν πιά σε όποιον δεν ψηφίζει, ούτε βέβαια εξαιρέσεις να υπάρχουν.

Το ζήτημα, εάν η ψήφος είναι δικαίωμα ή υποχρέωση απασχολεί τους θεωρητικούς από το 1789 κι η ελληνική απάντηση είναι σαφής. Ωστόσο η ψήφος επιβάλλεται ως υποχρέωση (χωρίς ποινές, πλέον) μόνο στις βουλευτικές εκλογές, ενώ κάποιοι δέχονται ότι -πρέπει να- ισχύει γενικώς σε κάθε περίπτωση οργανωμένης έκφρασης βούλησης του εκλογικού σώματος. Το Σύνταγμα, πάντως, παραλείπει να ορίσει υποχρεωτική τη συμμετοχή σε ψηφοφορία δημοψηφίσματος και την ίδια γραμμή ακολουθεί ο ν. 4023/2011 σε αντίθεση με τον προηγούμενο.    

Η ψήφος, λέγεται, δεν είναι καθήκον ή καταναγκαστικό έργο αλλά δικαίωμα. Αν θέλει -και μόνο τότε- καθένας από μας το ασκεί. Μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί, όμως υπάρχουν 2 τουλάχιστον πλευρές που καλό είναι να μην μας  διαφεύγουν: η οργανωμένη στο πλαίσιο εκλογών και δημοψηφισμάτων έκφραση βούλησης από τους πολίτες συνδέεται στενά με τη λαϊκή κυριαρχία ενώ παράλληλα λειτουργεί ως εγγύηση, όπως έλεγε ο Α. Μάνεσης, της καθολικής ψηφοφορίας.

Δεν είναι βέβαιο, καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, εάν θα πάμε σε δημοψήφισμα (όπως εξήγγειλε ο ΓΑΠ) ή σε εκλογές (όπως ζητεί σύσσωμη η αντιπολίτευση). Ό,τι από τα δύο κι αν συμβεί, θα έχει στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε ανεκτίμητη αξία η συμμετοχή μας. Να είμαστε μέσα στο παιγνίδι. 

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News