Άμα το καλοσκεφθείς αυτό το Σαββατοκύριακο έμοιαζε κάπως με πασαρέλα της «νέας» Μεταπολίτευσης. Ξεκίνησε επίσημα η παρέλαση διαδοχής στη Νέα Δημοκρατία, ενώ ο Αλέξης Τσιπρας παρουσίασε τη νέα κολεξιόν του μνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ, ως ενιαίο πλέον κόμμα, χωρίς πλατφόρμες και ομάδες. Τα πρώτα δείγματα μάλλον δεν προκαλούν ενθουσιασμό παρότι και στους δυο «πυλώνες» του πολιτικού μας συστήματος κυριαρχεί το φαίνεσθαι. Απουσιάζει το styling. Διανύουμε περίοδο αυτοσχεδιασμού, χωρίς συνοχή, ενιαίο σχέδιο και σίγουρο βηματισμό. Ίσως επειδή λείπουν οι δεξιοτέχνες της πολιτικής κοπτοραπτικής ή γιατί γι’ άλλού ξεκίνησαν κι αλλού η δύσκολη δημοσιονομική προσαρμογή τούς πάει. Στη ΝΔ μάλιστα επιλέγουν πρώτα τον σχεδιαστή με την προσδοκία ότι ένα φθαρμένο, παλιομοδίτικο ρούχο μπορεί να μεταποιηθεί σε λαμπερό ευρωπαϊκό συνολάκι. Δύσκολο. Προκαλεί ωστόσο ήδη απορία και οδυνηρή αίσθηση πώς ένα αστικό κόμμα εξουσίας, που βρίσκεται στο ναδίρ της αξιοπιστίας και της πολιτικής απήχησης, δεν διαθέτει τις δυνάμεις εκείνες για ρηξικέλευθες αλλαγές ώστε να το επαναφέρουν στη σύγχρονη ευρωπαϊκή πραγματικότητα.

Μεγαλύτερο πάντως ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα σχέδια του κ. Τσίπρα, καθώς είναι ο μόνος στην κορυφή της πολιτικής πυραμίδας, που διαθέτει αέρα. Δεν χωράει πλέον στο κόμμα του, όπως έδειξε η διήμερη κομματική σύναξη. Από αγέρωχο επαναστάτη τον βλέπουμε ξαφνικά σκληρό ρεφορμιστή. Προέχουν η αξιολόγηση, τα μέτρα, οι μεταρρυθμίσεις για τα επόμενα τουλάχιστον τέσσερα χρόνια. Αυτή η αλλαγή περιγράφει και τη δύναμή του. Το αντιλαμβάνονται και τα ίδια τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και δυνάμεις όπως οι «53», παρότι οι θέσεις τους δεν συμπίπτουν με αυτές της ηγεσίας. Ένα, μοναδικό θα έλεγα, σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο διαθέτουν και είναι ο Αλέξης Τσίπρας… Για τούτο άλλωστε δεν συνάντησε σοβαρές  αντιδράσεις.

Ο ρεφορμισμός είναι ο μόνος αξιόπιστος δρόμος για την προσγείωση του ΣΥΡΙΖΑ στο πεδίο της ριζοσπαστικής Σοσιαλδημοκρατίας ή της «μεγάλης λαϊκής παράταξης», όπως την ονομάτισε ο ίδιος ή όπως αλλιώς την ορίσουν οι πολιτικοί αναλυτές. Ωστόσο οι ιδεολογικές αναζητήσεις δοκιμάζονται στο καμίνι σκληρών νεοφιλελευθέρων δεσμεύσεων, που φέρνει το τρίτο Μνημόνιο. Ακόμη και οι παρεμβάσεις βιωσιμότητας του χρέους δεν θα είναι εύκολες. Σε ετήσια βάση και ανάλογα με την πορεία της Οικονομίας είναι το σχέδιο που προκρίνεται και μας ανακοίνωσε ο Γέρουν Ντάισελμπλουμ. Πολύ στενό κουστουμάκι δηλαδή.

Με λίγα λόγια, η τραγωδία για την Ελλάδα είναι ότι οι αλλαγές στο πολιτικό σύστημα ναρκοθετούσαν την προσπάθεια διάσωσής της, σε αντίθεση με την  Πορτογαλία και την Κύπρο, που υποτάχτηκαν γι΄ αυτή… Ήδη πληρώσαμε πανάκριβα το πρώτο σοβαρό βήμα μετάλλαξης του ΣΥΡΙΖΑ. Χρειάστηκαν τρεις εκλογικές αναμετρήσεις και σοβαρή οπισθοχώρηση της ελληνικής προσαρμογής για να αδειάσει από το νεοσταλινικό φορτίο και τις παραισθήσεις τής δραχμής… Ο λογαριασμός για το διαζύγιο αυτό ήταν βαρύς, δυσβάσταχτος. Θα γίνει ακόμη βαρύτερος (και μοιραίος) αν ο ΣΥΡΙΖΑ πιστεύει ότι με την αριστερή δημαγωγία και τον λαϊκισμό έχει μέλλον. Οι κάλπες τέλειωσαν. Τώρα πρέπει να κυβερνήσουν.

Το κρίσιμο ερώτημα πλέον είναι αν διαθέτει δυνάμεις για τη νέα πολιτική πορεία. Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση απαιτεί συγκρούσεις, σχέδιο, στελέχη και τεχνοκρατικές υποδομές που μοιάζουν ασύμβατες με την Αριστερά. Παιδεία σε σύγχρονες ράγες και σύνδεση με την αγορά θέλει άλλα μυαλά και ανθρώπους. Σύγκρουση με τις συντεχνίες για τα μέτρα που έρχονται, περικοπές συντάξεων και υπηρεσιών υγείας, αξιολόγηση και άνοιγμα επαγγελμάτων δεν προκύπτουν με υποσχέσεις. Επενδύσεις δεν έρχονται με ευχέλαια όσο κι αν εσχάτως ανακάλυψαν και τη θρησκευτική… κατάνυξη. Η εξουσία, που αποτελεί και τον συνεκτικό ιστό του ΣΥΡΙΖΑ, θα είναι και η καθημερινή απειλή της συνοχής του. Μέχρι τώρα είμαστε ακόμη σε ασκήσεις επί χάρτου. Στην εφαρμογή των μέτρων δοκιμάζεται η βούληση, η ικανότητα και η αντοχή. 

Προσγείωση επίσης στη σύγχρονη Σοσιαλδημοκρατία σημαίνει διαζύγιο με τον εθνικοπατριωτισμό και τον απέραντο λαϊκισμό. Όλα αυτά κρύβουν πολιτικές παγίδες, που είναι αμφίβολο αν μπορεί να τις αποφύγει μια κυβέρνηση οριακής πλειοψηφίας, με μεγάλο κατασκευαστικό της λάθος τη συνεργασία με την  ακροδεξιά. Ο κ. Τσίπρας εγκλωβίστηκε σε μια «παρά φύσιν», κατά πως λέει, διακυβέρνηση και δύσκολα πλέον μπορεί να βρει συμπαίκτες στην αντιπολίτευση.

Ίσως αυτή την ώρα ο πρωθυπουργός πρέπει να σκεφτεί την ιστορική φράση του Γκράμσι (ξεχασμένος και αυτός πλέον από την μεταλλασσόμενη Αριστερά), ότι όταν το παλιό τελειώνει και πασχίζει να γεννηθεί το καινούργιο, μεσολαβεί η εποχή των τεράτων. Ο ΣΥΡΙΖΑ μάλιστα είναι επιρρεπής στις τερατογενέσεις. Από το «Αριστερό Ρεύμα», τη δημιουργική ασάφεια ή τα επονείδιστα στη συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ και από το περήφανο ΟΧΙ του δημοψηφίσματος στο  τρίτο Μνημόνιο, φτιάχνεται ταινία πολιτικής και επιστημονικής φαντασίας. Φαίνεται όμως ότι το παραμύθι (ή το αφήγημα, που είναι και της μόδας…) κρύβει κι άλλους δράκους. Κι αυτή τη φορά το πρώτο που θα απειλήσουν είναι το δικό του πολιτικό κεφάλαιο, αλλά αυτό μάλλον πρέπει να μας αφήσει παγερά αδιάφορους… Η νέα Μεταπολίτευση θα έχει την υπογραφή του και θα ορίσει την Ελλάδα, που θα αφήσουμε στα παιδιά μας. Αυτό είναι το θέμα μας…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News