Το 405 π.Χ., οι Αθηναίοι, αφού νικήθηκαν από τους Σπαρτιάτες στον  Πελοποννησιακό πόλεμο, έστειλαν τον Θηραμένη να διαπραγματευτεί τους όρους της ειρήνης. Πριν από αυτόν είχαν στείλει κι άλλους αλλά αρνούνταν να γκρεμίσουν ένα μέρος των τειχών που τους διαμήνυσαν οι Σπαρτιάτες.

Ο Θηραμένης, παλιός πολιτικός, είπε στους Αθηναίους ότι πηγαίνει να πείσει τους Σπαρτιάτες για ευνοϊκότερους όρους. Καθυστερούσε όμως να επιστρέψει και οι Αθηναίοι λιμοκτονούσαν, κι όσο περνούσαν οι μέρες η κατάσταση γινόταν χειρότερη. Υπολόγιζε, λοιπόν, ο Θηραμένης πως, όταν επέστρεφε, οι συμπολίτες του, εξαιτίας της μεγάλης ανάγκης, θα έκαναν ό,τι τους έλεγε. Όταν λοιπόν γύρισε, εξασφάλισε τη συναίνεση των Αθηναίων, οι οποίοι δέχτηκαν, πλέον, πολύ εύκολα τους όρους των Σπαρτιατών.

Στη διπλωματία και στην εξωτερική πολιτική δεν υπάρχει ήθος. Ούτε σωτήρες, ούτε προδότες. Υπάρχουν κρατικά και προσωπικά συμφέροντα. Οι πολιτικές και οι διακρατικές σχέσεις δεν λειτουργούν ποτέ με τους όρους μιας παρέας φίλων, ή ομόθρησκων, ή ομοϊδεατών. Οι Σέρβοι υπήρξαν φίλοι μας επειδή οι Βούλγαροι ήταν οι κοινοί εχθροί μας. Οι Άγγλοι μας στήριζαν για να μας χρησιμοποιούν. Εμείς παραδώσαμε τον Οτσαλάν στους Τούρκους γιατί κάποιοι άλλοι μας το επέβαλαν.

Στο εσωτερικό παιχνίδι της εξουσίας, το ένα κόμμα υπονομεύει το άλλο. Ο ΓΑΠ δάκρυζε από τα δακρυγόνα για το λιμάνι του Πειραιά και μετά ήταν υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων. Στη συνέχεια, ο Σαμαράς λύσσαξε εναντίον του μνημονίου αλλά μετά το «αγάπησε»! Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν συναίνεσε ποτέ σε καμία διαρθρωτική αλλαγή αλλά τώρα θέλει να τις κάνει ο ίδιος! Στη Ν.Δ στο παρά πέντε, ο Καραμανλής άδειασε την Ντόρα και επέβαλε τον Σαμαρά, διαιωνίζοντας την καταστροφική πορεία της χώρας. Αυτά και άπειρα άλλα στην πολιτική ιστορία δείχνουν ότι στο κυνήγι της επικράτησης δεν υπάρχει ηθική και συναισθηματική συνεπαγωγή.

Είναι όλοι αυτοί προδότες; Όχι βέβαια. Σε μια καθαρή, συμμετοχική δημοκρατία, όπου θα κυριαρχούσε η συλλογική διάχυση της ευθύνης θα ήταν. Όχι όμως στην κοινοβουλευτική, η οποία δίνει την αποκλειστικότητα των χειρισμών σε αντιπροσώπους, με απόλυτη εξουσία και χωρίς την άμεση ενημέρωση της κοινωνίας των πολιτών.

Άρα, λοιπόν, κάθε κίνηση της σημερινής κυβέρνησης σε σχέση με τους εταίρους, υπαγορεύεται από τη δική της, ανεξάρτητη ηθική, την οποία χειρίζεται αυτή τη στιγμή ο Βαρουφάκης. Η δεινή θέση που έχει περιέλθει τώρα, μπορεί να δικαιολογείται από μια σκοπιμότητα απελευθέρωσης της πολιτικής της στο εσωτερικό. Κι αν εμείς τρέμουμε στην ιδέα του ρίσκου, οι ίδιοι μπορεί να το επιδιώκουν. Άλλωστε, πώς μπορεί κάποιος να κυβερνήσει μια χώρα, αν δεν έχει την ευχέρεια των κινήσεων με το μέρος του; Για παράδειγμα, πόση διάρκεια μπορεί να έχει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, εφαρμόζοντας κανόνες μιας κανονικής δυτικής οικονομίας;

Πολύ φοβάμαι πως έτσι και αλλιώς, θα ζήσουμε δύσκολες καταστάσεις προσαρμογής σε «νέα ήθη» και «νέες αξίες». Η «εκβιαστική» προετοιμασία της κοινής γνώμης ξεκίνησε εδώ και χρόνια και κορυφώνεται με τη συναισθηματική έξαρση των ημερών. Κι όσο ανεβαίνουν οι τόνοι της αντιπαράθεσης τόσο θα καλλιεργείται το ένστικτο της «εθνικής αποδοχής» στην αντιπροσώπευση του ΣΥΡΙΖΑ. Όσο μεγαλώνουν οι υπαρξιακές μας ανάγκες, τόσο περισσότερο θα εγκρίνουμε, άνευ όρων, τακτικές και επιλογές που μέχρι χθες δεν μπορούσαμε να τις διανοηθούμε.

Θα ανεχτεί η Ευρώπη μια «αντισυμβατική» χώρα μέσα στους καπιταλιστικούς της κόλπους; Θα ενδώσει σε μια οικονομία «πειρατική», εν όψει μάλιστα μεγάλων οικονομικών διαρθρωτικών αλλαγών; Ναι, μπορεί να το κάνει. Όπως το ανέχτηκε από την ένταξή μας στην ΟΝΕ. Όπως για 200 χρόνια, όλοι ήξεραν ποιοι είμαστε στην πραγματικότητα, και έκαναν τα στραβά μάτια. Εκτός κι αν οι δικοί μας έχουν αποφασίσει να αλλάξουν «πατρωνία» και στρατόπεδο, πράγμα δύσκολο για τη συγκυρία της εποχής.

Θυμήθηκα τώρα έναν τσακωμό που είχα, πριν χρόνια, σε ένα ξενοδοχείο της Πράγας, με κάποιον  μεθυσμένο Ελβετό διπλωμάτη. «Είστε» μου είπε «οι υστερικές πόρνες της Ευρώπης». «Άλλοτε προσφέρεστε φορώντας τουαλέτες κι άλλοτε με σκισμένο καλσόν…». Λίγο έλειψε να τον αρπάξω από τον λαιμό. Αλλά κατάλαβα ότι ήταν προτεστάντης από τη Ζυρίχη, ασφαλής και αιωνίως ουδέτερος, στην καρδιά της Ευρώπης. Πού να καταλάβει αυτός τι θα πει να βρίσκεσαι, από τη φύση σου, με «ανοιχτά τα πόδια». Το ένα στη Δύση και το άλλο στην Ανατολή…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News