Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στη θέση του προέδρου των ΗΠΑ εγείρει ανησυχίες για την παγκόσμια οικονομία. Η αρχική αντίδραση των αγορών ήταν θετική, καθώς οι πολιτικές της μείωσης των φόρων και της απορρύθμισης (με καταπολέμηση της γραφειοκρατίας) προκαλούν συνήθως ενθουσιασμό. Υπάρχει όμως και μια άλλη όψη, η οποία αφορά το κόστος επιλογών όπως οι μαζικές απελάσεις μεταναστών (με χρήση, μάλιστα, του στρατού) και οι απειλές για την επιβολή δασμών έως και 60%, η οποία προκαλεί φόβους για τις επιπτώσεις που θα έχουν αυτές αυτές οι επιλογές, τόσο στο εσωτερικό των ΗΠΑ όσο και διεθνώς.

Αρχίζοντας από τις υποσχέσεις που εκλαμβάνονται ως θετικές, ο Economist σημειώνει ότι η υπόσχεση για περικοπή 2 τρισ. δολαρίων από τον ετήσιο προϋπολογισμό της κυβέρνησης «είναι προφανώς παράλογη». Το συγκεκριμένο έργο θα αναλάβει ο Ελον Μασκ, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, ως υπουργός Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας. Και το ερώτημα είναι τι θα συμβεί από πλευράς αντιδράσεων αν το αφεντικό της Tesla επιλέξει το μοντέλο των μαζικών απολύσεων στις πολυάριθμες ομοσπονδιακές υπηρεσίες των Ηνωμένων Πολιτειών.

Σε κάθε περίπτωση, η μη επίτευξη των στόχων για τη γραφειοκρατία μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στη σχέση του Τραμπ με τον Μασκ. Ωστόσο, οι άλλες δεσμεύσεις του εκλεγμένου προέδρου μπορεί να έχουν πολλαπλές παρενέργειες.

«Δυστυχώς, ο Τραμπ θέλει επίσης να απελάσει εκατομμύρια παράτυπους μετανάστες και να επιβάλει δασμούς έως και 60% στην Κίνα και 10-20% στον υπόλοιπο κόσμο. Ολα αυτά θα κάνουν κακό στην ανάπτυξη. Για παράδειγμα, το κόστος των μαζικών απελάσεων θα μπορούσε, σύμφωνα με εκτιμήσεις, να ανέλθει σε εκατοντάδες δισ. δολάρια. Αυτό δεν περιλαμβάνει την οικονομική επιβάρυνση από την έλλειψη εργατικού δυναμικού και την εκτίναξη των τιμών για τους καταναλωτές. Περίπου οι μισοί από τους εργαζόμενους στις αμερικανικές φάρμες δεν έχουν νόμιμο καθεστώς» επισημαίνει η βρετανική επιθεώρηση.

Ξαφνικά, οι οπαδοί του Τραμπ στην ενδοχώρα και στις μεγάλες φάρμες της θα βρεθούν χωρίς φτηνά εργατικά χέρια – και αυτό δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα τους αρέσει. Πρακτικά, η σύλληψη, κράτηση και απέλαση εκατομμυρίων ανθρώπων θα είναι ένας εφιάλτης από οργανωτική σκοπιά. Οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες θα πρέπει να απευθυνθούν στις κρατικές αρχές για βοήθεια, πολλές από τις οποίες φαίνεται ότι θα αρνηθούν.

Τι γίνεται όμως με τους δασμούς; Η επιβολή καθολικών δασμών θα χρειαστεί χρόνο, συνεχίζει ο Economist, επειδή θα απαιτηθεί έγκριση από το Κογκρέσο ή χρήση προεδρικών εξουσιών που δεν έχουν ενεργοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν για αυτόν τον σκοπό. Επίσης, οι Ρεπουμπλικανοί βουλευτές που τάσσονται υπέρ του ελεύθερου εμπορίου θα μπορούσαν να αντιδράσουν στους δασμούς, ειδικά αν αφορούν στενούς συμμάχους της Αμερικής. Ενώ αν επιλεγεί η χρήση της υφιστάμενης νομοθεσίας για την επιβολή ενός καθολικού δασμού για λόγους εθνικής ασφάλειας, αυτή η κίνηση μπορεί να μπλοκαριστεί με προσφυγή στη Δικαιοσύνη.

Αν οι δασμοί επιβληθούν, η διεθνής οικονομία αναμένεται να επηρεαστεί αρνητικά, καθώς οι δασμοί και η ενίσχυση του δολαρίου θα επιβαρύνουν τις αναδυόμενες αγορές. Η Ευρώπη, το Μεξικό και η Κίνα θα υποστούν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις.

Σε ό,τι αφορά τα δημοσιονομικά των ΗΠΑ, εμπειρογνώμονες του προϋπολογισμού προειδοποιούν στους New York Times ότι τα σχέδια του Τραμπ θα μπορούσαν να προσθέσουν έως και 15 τρισ. δολάρια στο εθνικό χρέος, να αυξήσουν τον πληθωρισμό και να επιβραδύνουν την ανάπτυξη. Παράλληλα, η επιρροή που θέλει να ασκήσει ο Τραμπ στις ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές και οι επιθέσεις κατά της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την σταθερότητα των αγορών.

Στους Financial Times, o πολύπειρος αρθρογράφος Μάρτιν Γουλφ αναλύει γιατί κατά τη γνώμη του «ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ θα προκαλέσει χάος». Kαταρχάς αμφισβητεί ότι «ο ίδιος (ή οι γύρω του) κατανοούν τα οικονομικά του εμπορίου».

«Δεν κατανοεί ότι το εμπορικό ισοζύγιο καθορίζεται από τη συνολική προσφορά και ζήτηση και όχι από το άθροισμα των διμερών ισοζυγίων. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο δασμολογικός του πόλεμος δεν θα μειώσει τα εμπορικά ελλείμματα των ΗΠΑ. Αντιθέτως, ειδικά στο σημερινό πλαίσιο, είναι πιο πιθανό να οδηγήσει σε πληθωρισμό, σύγκρουση με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και απώλεια εμπιστοσύνης στο δολάριο» τονίζει ο Γουλφ.

Σύμφωνα με τον Economist, η ΕΕ έχει λόγους να ανησυχεί, καθώς έχει εμπορικό πλεόνασμα αγαθών ύψους περίπου 200 δισ. δολαρίων με τις ΗΠΑ. Η Goldman Sachs προβλέπει ότι οι νέοι δασμοί θα μπορούσαν να μειώσουν το ΑΕΠ της ΕΕ κατά 0,5%, με τη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ενωσης, να δέχεται το μεγαλύτερο πλήγμα.

Πολλές άλλες χώρες θα μπορούσαν να βρεθούν στη γραμμή του πυρός. Για παράδειγμα, το εμπορικό πλεόνασμα του Βιετνάμ με τις ΗΠΑ έφτασε πέρυσι τα 100 δισ. δολάρια. Εκείνα του Καναδά, της Ινδίας, της Ιαπωνίας, της Νότιας Κορέας, της Ελβετίας, της Ταϊβάν και της Ταϊλάνδης ανέρχονται σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια.

«Εάν ένα τσουνάμι δασμών υλοποιηθεί, λίγες χώρες θα αποφύγουν τις επιπτώσεις» τονίζει η βρετανική επιθεώρηση. Ορισμένες όμως μπορεί και να αποκτήσουν σχετικά πλεονεκτήματα. Οι σύμμαχοι των ΗΠΑ χωρίς κραυγαλέα εμπορικά πλεονάσματα με την Αμερική μπορεί να είναι σε θέση να εξασφαλίσουν εξαιρέσεις (μια τέτοια συμφωνία φέρεται να εξετάζεται για τη Βρετανία). Αλλες χώρες μπορεί να επωφεληθούν και μόνο από το γεγονός ότι δεν είναι… η Κίνα (όπου θα στοχεύσουν κυρίως οι δασμοί).

Σε αυτό το κλίμα, ο Economist αναφέρει ότι ορισμένες πολυεθνικές επιχειρήσεις θα επιταχύνουν τις προσπάθειες μετεγκατάστασης. Οι εταιρείες που θα εγκαταλείπουν την Κίνα ίσως μπουν στον πειρασμό να στραφούν προς το Μεξικό και τη Νοτιοανατολική Ασία, παρά το γεγονός ότι και οι χώρες αυτές αποτελούν δυνητικούς στόχους για υψηλότερους δασμούς από τον Τραμπ.

«Η πιο όμορφη λέξη στον κόσμο είναι η λέξη δασμοί, πιο πάνω και από τη λέξη αγάπη» έλεγε προεκλογικά ο Τραμπ. To θέμα είναι τι θα συμβεί στην παγκόσμια οικονομία αν θέσει σε εφαρμογή το σχέδιό του…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News