Είναι μια από τις πιο διάσημες συνθέσεις της κλασικής μουσικής και ταυτόχρονα ένα από τα πιο γοητευτικά μυστήριά της. Το έργο «Für Elise» (Για την Ελίζ) του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν έχει παιχτεί από γενιές παιδιών που μαθαίνουν πιάνο, αλλά οι μουσικολόγοι δεν έχουν καταφέρει να βρουν με ατράνταχτα στοιχεία την γυναίκα που το ενέπνευσε.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Observer, δεν την έχουν βρει γιατί πολύ απλά, δεν… υπάρχει. Ενας κορυφαίος ειδικός στον Μπετόβεν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε ποτέ η Ελίζ -ή τουλάχιστον δεν την είχε συναντήσει ποτέ ο συνθέτης.

Στο επερχόμενο βιβλίο του, «Why Beethoven», ο Νόρμαν Λέμπρεχτ παρουσιάζει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η Μπαγκατέλα αρ. 25 σε Λα ελάσσονα, έχει γίνει ευρέως γνωστή με τον τίτλο «Για την Ελίζ» λόγω λανθασμένης ανάγνωσης του χειρόγραφου του συνθέτη, που χρονολογείται στο 1810, το οποίο έχει χαθεί.

Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η Μπαμπέτ Μπρεντλ, μια συνταξιούχος καθηγήτρια στο Μόναχο, που είχε στην κατοχή της το χειρόγραφο το 1865, σκεφτόταν «αφηρημένα» τη δική της εγγονή, την Ελίζ, όταν διάβαζε την κακογραμμένη αφιέρωση του Μπετόβεν σε έναν επισκέπτη ακαδημαϊκό, τον Λούντβιχ Νολ.

Ούτε η Μπρεντλ ούτε η εγγονή της είχαν συναντήσει ποτέ τον Μπετόβεν, ο οποίος είχε πεθάνει δεκαετίες νωρίτερα, το 1827.

Ο Νολ, ένας γνωστός ερευνητής της εποχής, είχε επισκεφθεί την Μπρεντλ για να εξετάσει κάποια χειρόγραφα που είχε στην κατοχή της. Μόλις είδε το συγκεκριμένο, αναγνώρισε με ενθουσιασμό τον γραφικό χαρακτήρα του Μπετόβεν και έπαιξε την άγνωστη μέχρι τότε μουσική στο πιάνο της. Με την άδεια της Μπρεντλ, το αντέγραψε και το συμπεριέλαβε στον τόμο που έγραψε για τον Μπετόβεν, το 1867.

Καθώς η μουσική έγινε δημοφιλής, πολλοί αναρωτήθηκαν ποια ήταν η Ελίζ και προσπάθησαν να την ανακαλύψουν.

Στο βιβλίο του, ο Λέμπρεχτ γράφει για τη γοητεία που συνεχίζει να ασκεί αυτό το έργο: «Δεν υπάρχει σχεδόν κανένας χώρος στη γη που να μην έχει ακουστεί: από τις αίθουσες αναμονής των αεροδρομίων μέχρι τους ήχους κλήσης των τηλεφώνων. Ωστόσο, σε μια εποχή όπου όλες σχεδόν οι πληροφορίες βρίσκονται διαθέσιμες στο Ιντερνετ, η ανακάλυψη της πραγματικής Ελίζ αποδείχθηκε αδύνατη».

Οι ερευνητές έχουν μελετήσει τα σημειωματάρια του Μπετόβεν που αφορούν την περίοδο κατά την οποία γράφτηκε, αναζητώντας τυχόν αναφορές σε μια Ελίζ.

Μπορεί ο Μπετόβεν να ήταν ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες όλων των εποχών, αλλά στον έρωτα είχε αποτύχει. Ερωτεύτηκε διάφορες γυναίκες χωρίς ανταπόκριση, συμπεριλαμβανομένης της Τερέζα Μαλφάτι, μίας νεαρής μαθήτριάς του, η οποία στη συνέχεια παντρεύτηκε κάποιον άλλον.

«Μπορεί η Μαλφάτι να ενθάρρυνε λίγο τον Μπετόβεν επειδή κολακεύτηκε που την φλέρταρε ένας διάσημος, παρότι κακόφημος και δύσοσμος άνδρας», είπε ο Λέμπρεχτ. «Κι αυτός μπορεί να σκέφτηκε, θα της δώσω λίγη χαρά, θα της γράψω ένα κομμάτι. Αυτό ήταν όλο», είπε ο συγγραφέας.

Στο βιβλίο του, ο Λέμπρεχτ γράφει ότι η Τερέζα αργότερα μάζευε κόσμο στο διαμέρισμά της και έπαιζε σονάτες του Μπετόβεν με «απαράμιλλη δεξιοτεχνία». Πήγε μάλιστα σε περιοδεία με έναν πιανίστα, τον Ρούντολφ Σάκνερ, ο οποίος, όταν αυτή πέθανε το 1851, κληρονόμησε όλη τη μουσική της.

«Ο Σάκνερ ήταν ο νόθος γιος της Μπρεντλ, η οποία έτυχε να κατέχει το χειρόγραφο του «Für Elise», διότι η Τερέζα ήταν εργοδότρια και φίλη του γιου της», σύμφωνα με τον Λέμπρεχτ.

Μετά τον θάνατο της Μαλφάτι, ο Σάκνερ δεν μπορούσε να βρει δουλειά και αναγκάστηκε να μετακομίσει με την οικογένειά του στο Λονδίνο, όπου υπήρχε ζήτηση για μουσικούς.

Σύμφωνα με τον Λέμπρεχτ, η Μπρεντλ είχε στεναχωρηθεί πολύ που είχαν φύγει τόσο μακριά της και ενδεχομένως να τους είχε στο μυαλό της όταν την επισκέφθηκε ο Νολ. Η νύφη της λεγόταν Ελίζαμπεθ και ήταν γνωστή στην οικογένειά τους ως Ελίζ, για αυτό και η εγγονή της είχε βαφτιστεί με το ίδιο όνομα.

«Διαβάζει τον τίτλο του χειρόγραφου ως “Für Elise”, είτε ως γλωσσικό ολίσθημα επειδή σκέφτεται την εγγονή της είτε σκόπιμα, για να εξασφαλίσει ότι η μικρή της Ελίζ στο Λονδίνο» θα μείνει για πάντα στην Ιστορία της μουσικής, γράφει στο βιβλίο του ο Λέμπρεχτ.

«Ετσι πήρε τον τίτλο του το έργο. Καμία απολύτως σχέση με τον Μπετόβεν. Μάλλον θα έπρεπε να λέγεται “Für Therese” (Για την Τερέζα). Αλλά ποιο είναι το νόημα; Αν η μουσική είναι για κάποιον, στην πραγματικότητα είναι για όλους», πρόσθεσε ο συγγραφέας.

Ο ίδιος επισήμανε ότι αν ζούσε ο Μπετόβεν και έβλεπε όλη αυτή την προσπάθεια να βρεθεί η μυστηριώδης γυναίκα, «θα είχε σκάσει στα γέλια με τους ακαδημαϊκούς που αφιερώνουν ολόκληρη την καριέρα τους στην ανακάλυψη μιας Ελίζ που δεν υπήρξε ποτέ».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News