Ο βοηθός διαιτητή δεν είχε προσέξει πως ο Αντουάν Γκριεζμάν υποδέχτηκε τη μπάλα σε θέση οφσάιντ. Εμεινε με το σημαιάκι του κατεβασμένο, ο Γάλλος σκόραρε, και ο ρέφερι (Φέλιξ Τσβάιερ) κατακύρωσε το γκολ. Χρειάστηκε περίπου ένα λεπτό για να διορθώσει το λάθος του, όταν το κοντρόλ του VAR (Video Assistant Referees) τον ενημέρωσε, μέσω της ενδοσυνεννόησης, ότι το τέρμα δεν έπρεπε να μετρήσει. Συνέβη και στο δεύτερο ημίχρονο, ανάποδα: ο βοηθός ακύρωσε κανονικό γκολ των Ισπανών (του Ντεουλοφέου), όμως ο διαιτητής -πάλι με τη βοήθεια του VAR- πήρε τη σωστή απόφαση.

Το ματς Γαλλίας – Ισπανίας ήταν φιλικό, αλλά θα μπορούσε να είναι ο τελικός του Euro. Χωρίς τη συνδρομή της τεχνολογίας, αυτά τα δυο διαιτητικά σφάλματα θα τον είχαν «τινάξει στον αέρα». Το VAR αποσόβησε την αλλοίωση του αποτελέσματος, στον ίδιο χρόνο που -συνήθως- διαρκούν οι διαμαρτυρίες των παικτών για ένα αμφιλεγόμενο «σφύριγμα» του ρέφερι. Εύκολα και γρήγορα. Για να καταρριφθεί ο μύθος ότι η χρήση του βίντεο θα επιφέρει μεγάλες καθυστερήσεις στην εξέλιξη ενός αγώνα. Πάνω σε αυτόν (τον μύθο) ο πρώην πρόεδρος της FIFA, Ζεπ Μπλάτερ, βάσιζε -χρόνια ολόκληρα- τον ανένδοτο αγώνα του, αρνούμενος πεισματικά την εισαγωγή της τεχνολογίας στα γήπεδα. Είτε από στενοκεφαλιά, είτε επειδή είχε τους λόγους του. Ο Τζιάνι Ινφαντίνο, όμως, το βλέπει αλλιώς.

https://www.youtube.com/watch?v=Sm3r4a48Q5s

Το Γαλλία – Ισπανία, η τελική πρόβα, απέδειξε αυτό που είχε διαφανεί και στις προηγούμενες δοκιμές (στο φιλικό ματς της Γαλλίας με την Ιταλία, και στο Παγκόσμιο Κύπελλο συλλόγων στην Ιαπωνία): ότι τα ηλεκτρονικά μέσα μπορούν να εξασφαλίσουν την απόδοση δικαιοσύνης σε ένα άθλημα όπου ακόμα και ένα μόνο (σοβαρό) λάθος μπορεί να παραχαράξει το αποτέλεσμα: ένα γκολ από θέση οφσάιντ, μια λανθασμένη αποβολή, ένα πέναλτι που είδε -ή δεν είδε- μόνο ο διαιτητής. Εφτασε, λοιπόν, οριστικά και αμετάκλητα, η στιγμή που η τεχνολογία θα κληθεί να ελαχιστοποιήσει τα διαιτητικά σφάλματα. Από την προσεχή σεζόν (2017-2018), όλα τα ματς της Bundseliga -του κορυφαίου γερμανικού πρωταθλήματος- θα διεξάγονται υπό το βλέμμα του Big Brother. Κι αν όλα πάνε καλά, το VAR θα χρησιμοποιηθεί στο Μουντιάλ 2018, στα γήπεδα της Ρωσίας, σε 15 μήνες.

Εχουν κάποιο δίκιο, όσοι ισχυρίζονται πως τα λάθη των διαιτητών έχουν γράψει μερικές από τις πιο συναρπαστικές ιστορίες των γηπέδων, από αυτές που ο κόσμος δεν θα ξεχάσει ποτέ. Το γκολ – «φάντασμα» του Τζεφ Χαρστ στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1966 συζητιέται ακόμα και σήμερα, που ο Χαρστ είναι 75 ετών. Το ίδιο και το «χέρι του Θεού» (Μαραντόνα), που συγκλόνισε το Μουντιάλ 20 χρόνια μετά. Σήμερα, όμως, στην εποχή της τηλεόρασης υψηλής ευκρίνειας και των smartphones, το ποδόσφαιρο δεν μπορεί να παραμείνει προσκολλημένο στον περασμένο αιώνα. Μέσα σε δευτερόλεπτα, οι 10, 20 ή 30 κάμερες που «καλύπτουν» έναν αγώνα υψηλού επιπέδου έχουν ξεδιαλύνει τη φάση μέχρι την παραμικρή της λεπτομέρεια. Με πέντε replay, από πέντε διαφορετικές γωνίες λήψης. Είναι αστείο, εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο να γνωρίζουν εάν ένα γκολ ήταν έγκυρο ή όχι, βλέποντάς το στην TV ή στα κινητά τους τηλέφωνα, και να μην είναι βέβαιος γι’ αυτό μόνον εκείνος που καλείται να αποφασίσει, δηλαδή ο διαιτητής.

Υπάρχει κι άλλο ένα σπουδαίο επιχείρημα υπέρ της εισαγωγής της τεχνολογίας στα γήπεδα: ότι τα χρόνια της αθωότητας, του ανθρώπινου λάθους του διαιτητή, έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Πλέον, κάθε «φαλτσοσφύριγμα» που αδικεί κατάφωρα μια ομάδα, πληγώνει την αξιοπιστία του ίδιου του σπορ. Ζούμε στην εποχή όπου τα διαιτητικά σφάλματα ρίχνουν λάδι στην οπαδική φωτιά, πυροδοτούν την καχυποψία και φουντώνουν τη συνωμοσιολογία για περιούσιες ομάδες που ευνοούνται σε βάρος άλλων, που δεν πειράζει να θυσιάζονται. Στο πρόσφατο παιχνίδι της Μπαρτσελόνα με την Παρί Σεν Ζερμέν, κανένας δεν μίλησε για το προφανές: την ανεπάρκεια του τουρκογερμανού ρέφερι Ντενίζ Αϊτεκίν. Ολοι αντιμετώπισαν τα λάθη του ως μέρος ενός δόλιου σχεδίου της… Uefalona, προκειμένου οι Καταλανοί να φτάσουν στην «ανατροπή του αιώνα».

Τη βοήθεια της τεχνολογίας τη θέλουν και οι ίδιοι οι διαιτητές, όπως έχει δηλώσει ο επικεφαλής τους στην UEFA, Πιερλουίτζι Κολίνα. Λογικό. Ο ρέφερι της αναμέτρησης Βραζιλία – Περού, το περασμένο καλοκαίρι στο Κόπα Αμέρικα, συσκέφθηκε με τους βοηθούς του επί τρία ολόκληρα λεπτά προτού κατακυρώσει το γκολ του Ραούλ Ρουντίαζ. Πολύ θα ήθελε, μια φωνή από το κοντρόλ να του πει στο ακουστικό του εάν ο σκόρερ είχε χρησιμοποιήσει το χέρι του ή όχι. Τελικώς, πήρε τη λάθος απόφαση. Η Βραζιλία αποκλείστηκε με ένα γκολ που δεν έπρεπε να μετρήσει. Κάπως έτσι, το 2009, η Γαλλία είχε αρπάξει μέσα από τα χέρια του ΕΙΡΕ το εισιτήριο για το Μουντιάλ της Νοτίου Αφρικής.

Θα υπάρξουν, βεβαίως, και παρενέργειες – κάθε φάρμακο έχει τέτοιες. Στα δευτερόλεπτα που μεσολάβησαν από τη στιγμή της κατακύρωσης του γκολ του Γκριεζμάν μέχρι ο διαιτητής να πάρει πίσω την απόφασή του, οι γάλλοι οπαδοί στις κερκίδες και οι παίκτες της Γαλλίας στον αγωνιστικό χώρο είχαν… εξαντληθεί στους πανηγυρισμούς. Ξαφνικά… «ξενέρωσαν». Ακόμη χειρότερο ήταν αυτό που συνέβη στο δεύτερο ημίχρονο. Ο σκόρερ είδε τον βοηθό με το σημαιάκι του σηκωμένο, οπότε δεν πανηγύρισε. Ούτε οι συμπαίκτες του, βεβαίως. Οταν το instant replay αποφάνθηκε ότι είναι γκολ, 40 δευτερόλεπτα αργότερα, το momentum της χαράς είχε χαθεί. Ηταν το πιο «κρύο» γκολ που έχουμε δει. Τέτοιες σκηνές θα δούμε πολλές στο μέλλον – πρέπει να αρχίσουμε να τις συνηθίζουμε.

Υπάρχουν, όμως, και κάποια πρακτικά ζητήματα: Οπως, για παράδειγμα, τι θα συμβεί, εάν ένας παίκτης κάνει το σπριντ, υποδειχθεί σε θέση οφσάιντ, σταματήσει και -τελικώς- το VAR δείξει ότι ο βοηθός έκανε λάθος; Θα αρχίσει να (ξανα)τρέχει από ‘κει που το άφησε; Επίσης, ποιος θα αποφασίζει εάν και πότε θα παρέμβει το κοντρόλ; Ο διαιτητής; Ο χειριστής του VAR από μόνος του; Οι παίκτες και οι θεατές με τις διαμαρτυρίες τους; Ενα, ακόμα, κρίσιμο ερώτημα είναι, πόσες τέτοιες παρεμβάσεις μπορεί να «χωρέσει» ένα ματς; Διότι, στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2002 (που θεωρείται ως το χειρότερο Μουντιάλ όλων των εποχών σε ό,τι αφορά τη διαιτησία), εάν κάθε αμφιλεγόμενο «σφύριγμα» περνούσε από ανάλυση, οι ρέφερι θα έπρεπε να ανακαλέσουν όλες τις αποφάσεις τους – και τα παιχνίδια θα διαρκούσαν τρεις τέσσερις ώρες. Αλήθεια, θα υπάρχουν καθυστερήσεις για τα λεπτά που σπαταλήθηκαν στη διαδικασία του VAR;

Οι Γερμανοί είναι οι πρώτοι που προχωρούν ακάθεκτοι. Το αποφάσισαν αφού προηγουμένως μελέτησαν τα 59 σημαντικά διαιτητικά λάθη που έγιναν στις πρώτες 21 αγωνιστικές, και αποφάνθηκαν ότι 45 από αυτά θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με τη χρήση του VAR. Το στρατηγείο για το instant replay έχει στηθεί, ήδη, στην Κολωνία. Εκεί θα εκπαιδευθούν, το καλοκαίρι, οι 23 διαιτητές της Α’ Κατηγορίας από στελέχη της «Hawk-Eye» και της «Evertz», των εταιρειών που υποστηρίζουν τεχνολογικά το εγχείρημα.

Θα ακολουθήσουν όλοι, ο ένας μετά τον άλλον. Τελευταίοι θα ενδώσουν οι Αγγλοι, οι οποίοι εφέτος δεν έκαναν τις δοκιμές τους live, στα ματς, αλλά σε εξομοιωτές. Του χρόνου θα εφαρμόσουν το VAR -πειραματικά- στους πρώτους γύρους του Λιγκ Καπ, ίσως και σε αγώνες του Κυπέλλου Αγγλίας. Είναι γνωστό το «κόλλημά» τους με την αδιάκοπη ροή του παιχνιδιού. Αλλωστε, είναι αυτοί που εφηύραν το «πλεονέκτημα», προκειμένου οι ρέφερι να παρεμβαίνουν στην εξέλιξη του αγώνα όσο το δυνατόν λιγότερο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News