«Πόλη γεμάτη αδερφές, είστε απλώς μια πόλη γεμάτη αδερφές», τραγουδούν συχνά οι οπαδοί στις εξέδρες, για να μειώσουν τους αντιπάλους. «Σήμερα παίζετε σαν κοριτσάκια», ουρλιάζουν πολλοί προπονητές στα αποδυτήρια, για να ταρακουνήσουν τους παίκτες τους. «Το ποδόσφαιρο είναι για άντρες», είναι η πιο δημοφιλής δικαιολογία για ένα υπερβολικά σκληρό φάουλ. Στη συνείδηση ακόμη και των πιο «προχώ» κοινωνιών, το παιχνίδι είναι συνυφασμένο με τη δύναμη και τον ανδρισμό.
Ο πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της Αγγλίας, Γκρεγκ Κλαρκ, έχει μια ιδέα που -πιστεύει ότι- μπορεί να καταρρίψει ένα από τα τελευταία «ταμπού» των γηπέδων, και τη μοιράστηκε με τους Times. Προτείνει, οι γκέι ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται στην Premier και στη Football League να «βγουν μπροστά» συγχρονισμένα, όλοι μαζί, και να δηλώσουν τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις. «Θα μπορούσαμε να το κάνουμε στην αρχή της σεζόν, που οι οπαδοί είναι χαρούμενοι και ο ήλιος λάμπει».
Είναι έτοιμο, το ποδόσφαιρο, για τέτοιου είδους αποκαλύψεις; Ούτε ο ίδιος δεν είναι βέβαιος: «Οι περισσότεροι φίλαθλοι θα αγκάλιαζαν τους ομοφυλόφιλους της αγαπημένης τους ομάδας, όμως ανησυχώ για τη στάση τους απέναντι στους γκέι των αντιπάλων». Πάντως, όπως αποκάλυψε, συνεχίζει τις προσπάθειές του για μια «συντονισμένη κλωτσιά» του αγγλικού ποδοσφαίρου στην ομοφοβία: «Τις τέσσερις τελευταίες εβδομάδες έχω συναντήσει 15 ομοφυλόφιλους από τον χώρο των σπορ -μεταξύ των οποίων και ποδοσφαιριστές- και έχουμε συζητήσει για την υποστήριξη που θα μπορούσαμε να παρέχουμε σε όσους αποφασίσουν να μιλήσουν για τη σεξουαλικότητά τους».
Η υπουργός Αθλητισμού της Βρετανίας, Τρέισι Κράουτς, επιβεβαίωσε πως υπάρχουν γκέι ποδοσφαιριστές που βρίσκονται σε διαβουλεύσεις με την Ομοσπονδία, ώστε κάποια στιγμή να ανακοινώσουν τη σεξουαλική τους προτίμηση. «Το timing ποτέ δεν ήταν καλύτερο», σχολίασε. Σύμφωνα με έρευνα που παρουσίασε το BBC, το 82% των οπαδών στο Νησί θα μπορούσαν να αποδεχτούν έναν ομοφυλόφιλο παίκτη στην ομάδα τους – και μόνον το 8% δήλωσαν πως θα «έκοβαν» το γήπεδο.
Ο Ρις Τσάπμαν, σκηνοθέτης του «Wonderkid», εξέφρασε την ελπίδα του ότι η μικρή μήκους ταινία του με θέμα έναν γκέι ποδοσφαιριστή θα βοηθήσει στη μάχη κατά της ομοφοβίας, ενώ ο εκτελεστικός διευθυντής της Premier League, Ρίτσαρντ Σκούνταμορ, διαβεβαίωσε πως η διοργανώτρια Αρχή του αγγλικού πρωταθλήματος θα «καλωσόριζε» την απόφαση των ποδοσφαιριστών της που θα «έβγαιναν από την ντουλάπα» και θα αποκάλυπταν ότι είναι γκέι. «Θεωρώ πως δεν θα ήταν κάτι φοβερό. Θα ήταν παράδοξο, να μην υπάρχουν γκέι ποδοσφαιριστές στην Premier».
Ασφαλώς και υπάρχουν. Σύμφωνα με έρευνα μεταξύ επαγγελματιών παικτών, προπονητών και διαιτητών στην Αγγλία, περισσότεροι από ένας στους τέσσερις γνωρίζουν ομοφυλόφιλους ποδοσφαιριστές. Ολοι, όμως, «τρέμουν» να μοιραστούν το μυστικό τους – και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στη Βρετανία. Αν και ο κόσμος μετράει πάνω από 500.000 επαγγελματίες ποδοσφαιριστές, αυτοί που έχουν μιλήσει ανοιχτά για τη σεξουαλικότητά τους είναι μετρημένοι στα δάχτυλα.
Πάνε 27 χρόνια από τότε που ένας εν ενεργεία παίκτης του top αγγλικού πρωταθλήματος «βγήκε από την ντουλάπα» – και το πλήρωσε ακριβά. Ηταν ο Τζάστιν Φάσανου, μεγάλο ταλέντο στα νιάτα του και από τους ελάχιστους παίκτες των ’80s που πρωταγωνίστησαν σε μετεγγραφή του ενός εκατομμυρίου λιρών. «Οταν θέλεις μια φραντζόλα ψωμί, πού πας; Στον φούρναρη, υποθέτω. Αν θέλεις ένα μπούτι αρνιού, στον χασάπη. Τότε, γιατί συνεχίζεις να πηγαίνεις σε αυτά τα καταραμένα κλαμπ πούστηδων;», του είπε κάποτε ο προπονητής του στη Νότιγχαμ Φόρεστ, ο «θρυλικός» Μπράιαν Κλαφ. Το αναφέρει ο ίδιος (ο Κλαφ) στη βιογραφία του. Εφτασε στο σημείο να τον αφήσει εκτός ομάδας. Οταν ήταν παίκτης της Οριεντ, προχώρησε στη μεγάλη αποκάλυψη, στη «Sun», υποστηρίζοντας πως για ένα διάστημα είχε δεσμό με παντρεμένο βουλευτή των Συντηρητικών.
Η ζωή του ήταν μαρτύριο. Τον απαρνήθηκε ακόμα και ο αδελφός του, Τζον. Οι χυδαίες ύβρεις των γηπέδων προς το πρόσωπό του τον έτρεψαν σε φυγή – στις ΗΠΑ. Το 1998, όμως, ένας 17χρονος ποδοσφαιριστής στο Μέριλαντ τον κατηγόρησε για σεξουαλική κακοποίηση. Δεν συνελήφθη αλλά, φοβούμενος τυχόν περιπέτειες, επέστρεψε στην Αγγλία. Ενα μήνα μετά, έχοντας πέσει σε βαθιά κατάθλιψη, βρέθηκε απαγχονισμένος σε ένα εγκαταλειμμένο γκαράζ -στα 37 του- με ένα σημείωμα δίπλα του. «Διαπίστωσα ότι έχω ήδη κριθεί ένοχος. Δεν θέλω να στεναχωρώ άλλο την οικογένειά μου και τους φίλους μου. Ελπίζω ότι ο Ιησούς θα με καλωσορίσει. Στο τέλος θα βρω την ειρήνη». Λίγες μέρες αργότερα, οι Αρχές των ΗΠΑ έβαλαν την υπόθεση στο αρχείο, λόγω έλλειψης στοιχείων.
Εκτοτε, όσοι (ελάχιστοι) δήλωσαν ομοφυλόφιλοι, συνόδευσαν αυτή τους την εξομολόγηση με το τέλος της ποδοσφαιρικής τους καριέρας. Ο Αμερικανός Ρόμπι Ρότζερς, πρώην εξτρέμ της Λιντς και διεθνής με την εθνική ομάδα των ΗΠΑ, το αποκάλυψε τον Φεβρουάριο του 2013. Αμέσως μετά αποσύρθηκε από το ποδόσφαιρο, σε ηλικία 25 ετών, και εγκατέλειψε τη χώρα. Στο blog του είχε γράψει για το τόλμημά του: «Τώρα είναι η ώρα μου να αποσυρθώ. Είναι καιρός να ανακαλύψω τον εαυτό μου πέρα από το ποδόσφαιρο. Οι άνθρωποι λατρεύουν να κάνουν κήρυγμα για την ειλικρίνεια, για το πόσο εύκολο και απλό είναι να είσαι ειλικρινής. Προσπάθησε να εξηγήσεις στα αγαπημένα σου πρόσωπα ότι είσαι γκέι έπειτα από 25 χρόνια».
Ο Τόμας Χιτζλσπέργκερ, μέσος της Αστον Βίλα, της Γουέστ Χαμ και της Εβερτον, 52 φορές διεθνής με την εθνική ομάδα της Γερμανίας, περίμενε το τέλος της καριέρας του -τον Ιανουάριο του 2014- για να μοιραστεί το μυστικό του με τον κόσμο. Τον Οκτώβριο του 2011, ο Αμερικανός Ντέιβιντ Τέστο αποκάλυψε ότι είναι γκέι, και η Μόντρεαλ Ιμπακτ, ομάδα που μετέχει στο επαγγελματικό αμερικανικό πρωτάθλημα (MLS), τον άφησε ελεύθερο. Τώρα εργάζεται ως καθηγητής γιόγκα.
Ο Ζαν Λεμέρ, ποδοσφαιριστής σε ομάδες τοπικών κατηγοριών της Γαλλίας, παραδέχτηκε το… αμάρτημά του το 2005. Το 2009 έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Είμαι ο μοναδικός ποδοσφαιριστής γκέι», στο οποίο αφηγείται, μεταξύ άλλων: «Συμπαίκτες μου με έβριζαν, ακόμα και μπροστά στις κάμερες, όμως κανείς τους δεν τιμωρήθηκε. Στον πρόεδρο της ομάδας φαινόταν κάτι φυσιολογικό».
Τον Μάρτιο του 2011 ο Σουηδός Αντον Χισέν, γιος του άλλοτε ποδοσφαιριστή της Λίβερπουλ, Γκλεν, αν και πολλά υποσχόμενο ταλέντο, κατάντησε στα 22 να παίζει στην άσημη Ούτσικτενς (Γ’ Κατηγορίας), στην οποία δούλευε ως προπονητής ο πατέρας του. Δεν ήταν μόνον οι τραυματισμοί που έβαλαν πρόωρο τέλος στα όνειρά του. Ακόμη και στην προχωρημένη σε τέτοια ζητήματα Σουηδία, η ομολογία του ότι είναι γκέι έκανε μεγάλο ντόρο.
Ολους όσοι μίλησαν, τους έκαναν στην άκρη -με τη στάση τους- παράγοντες και συμπαίκτες. Τα ίδια και στη Γερμανία, όπου το 2013 η Ανγκελα Μέρκελ παρότρυνε τους ομοφυλόφιλους ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται στο γερμανικό πρωτάθλημα να αποκαλυφθούν, υποστηρίζοντας ότι θα βγουν κερδισμένοι. Αμφίβολο. «Πληρώνω πολύ υψηλό τίμημα για να ζήσω το όνειρό μου, να παίζω στην Μπουντεσλίγκα», εξομολογήθηκε γκέι ποδοσφαιριστής που διατήρησε την ανωνυμία του, στο περιοδικό Fluter. «Πρέπει κάθε μέρα να παίζω θέατρο και να απαρνούμαι τη σεξουαλική μου ταυτότητα», εξήγησε, αποκαλύπτοντας πως γνωρίζει συναδέλφους του οι οποίοι πληρώνουν γυναίκες για δημόσιες εμφανίσεις μαζί τους. Για… ξεκάρφωμα.
Ο Μάρκους Ούρμπαν, ο πρώτος ποδοσφαιριστής στη Γερμανία που είχε αποκαλύψει δημοσίως τις σεξουαλικές προτιμήσεις του, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει πολύ νωρίς το ποδόσφαιρο για να ζήσει ελεύθερος, όπως εξήγησε ο ίδιος: «Συνειδητοποίησα ότι, αν γινόμουν επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, θα υπέφερα ως άνθρωπος. Να κρύβεσαι 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, μόνο και μόνο επειδή είσαι γκέι; Ο φόβος και ο πόνος σου κλέβουν όλη την ενέργεια. Το μόνο που σε νοιάζει, είναι να μη στιγματιστείς». Μέλος της Ροτ Βάις Ερφουρτ (Β’ Κατηγορίας) τη δεκαετία των ’90s, διάβαζε βιβλία ψυχολογίας για να αντιμετωπίσει το καθημερινό δράμα του, ενώ στο γήπεδο φρόντιζε να δείχνει ιδιαίτερα δυναμικός, ώστε να μην προδοθεί το μυστικό του.
Στην Αγγλία, οι αποκαλύψεις του Χιτζλσπέργκερ φούντωσαν, πάλι, την κουβέντα για τη δυσανεξία του ποδοσφαίρου απέναντι στην ομοφυλοφιλία. Τον περασμένο Νοέμβριο, το θέμα έφτασε στο βρετανικό κοινοβούλιο. Στην ειδική ακρόαση για την ομοφοβία στον αθλητισμό, μίλησαν ο πρώην NBAer, Τζον Αμίτσι, και ο βρετανός αθλητής του βάδην, Τομ Μπόσγουορθ, οι οποίοι προέτρεψαν τους γκέι ποδοσφαιριστές της Premier League να δείξουν στον κόσμο τις σεξουαλικές τους ταυτότητες.
«Εάν κάποιος σπαταλά έστω το 1% της ενέργειάς του για να κρύψει ποιος πραγματικά είναι, αυτή είναι η διαφορά του να είσαι καλός (αθλητής) από το να είσαι σπουδαίος», υποστήριξε ο Αμίτσι, ο πρώτος παίκτης του NBA που αποκάλυψε -στην αυτοβιογραφία του («Man In The Middle»), το 2007- πως είναι ομοφυλόφιλος. Ο Αμερικανός (γεννημένος στην Αγγλία) μπασκετμπολίστας, ο οποίος τη σεζόν 1996-1997 φόρεσε τη φανέλα του Παναθηναϊκού, υποστήριξε ότι αρκετοί γκέι ποδοσφαιριστές της Premier League του έχουν εκμυστηρευτεί πως, αν μιλήσουν, δεν θα έχουν την υποστήριξη της ομάδας τους, και κατήγγειλε την «τοξική ατμόσφαιρα της ομοφοβίας» στο αγγλικό ποδόσφαιρο.
Ο 26χρονος Μπόσγουορθ, ο Βρετανός που τερμάτισε στην έκτη θέση των 20 χιλιομέτρων βάδην στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο, υποστήριξε πως οι προσωπικές επιδόσεις του βελτιώθηκαν σημαντικά από τη στιγμή που γνωστοποίησε τις σεξουαλικές του προτιμήσεις. Πολλοί σπουδαίοι αθλητές και αθλήτριες -ανάμεσά τους, η τενίστρια Μαρτίνα Ναβρατίλοβα, ο σταρ των καταδύσεων Γκρεγκ Λουγκάνις και ο πρωταθλητής της πυγμαχίας Ορλάντο Κρουζ- το αποτόλμησαν. Στους Ολυμπιακούς αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο (2016), 44 άντρες και γυναίκες ακολούθησαν το παράδειγμά τους. Αλλά, στα ομαδικά σπορ -ιδίως στο ποδόσφαιρο- το πράγμα είναι πιο πολύπλοκο.
Εδώ, δεν χρειάζεται, καν, να δηλώσεις ομοφυλόφιλος, για να σου κολλήσουν τη «ρετσινιά». Αρκεί να ντυθείς… παρεξηγήσιμα, να ανεβάσεις στα social media «περίεργες» φωτογραφίες ή, απλώς, να έχεις κάποιες ευαισθησίες ασυνήθιστες στον κόσμο του ποδοσφαίρου. Οπως ο Πεπ Γκουαρντιόλα, που λατρεύει την ποίηση και την αρχιτεκτονική, και ντύνεται πάντα με ιδιαίτερο γούστο. Στις αρχές της χιλιετίας ο πρώην μάνατζερ και παράγοντας της Μπαρτσελόνα, Τζουσέπ Μαρία Μινγκέγια, έγραψε στο βιβλίο του «Σχεδόν όλη η αλήθεια» πως «ο Πεπ σταμάτησε πρόωρα την μπάλα, επειδή στο περιβάλλον του συλλόγου και στα ΜΜΕ άρχισαν να συζητούν ζητήματα της προσωπικής του ζωής, και κάποιοι υποστήριξαν ότι ήταν ομοφυλόφιλος».
Κάτι παρόμοιο συνέβη με τον άλλοτε αρχηγό της εθνικής ομάδας της Γερμανίας, Φίλιπ Λαμ. Δημοσιεύματα υποστήριξαν ότι ο αμυντικός της Μπάγερν Μονάχου είχε κάνει λευκό γάμο με τη σύζυγό του Κλάουντια, όμως στην πραγματικότητα συζούσε με έναν άντρα στην Κολωνία. «Δεν έχω τίποτα εναντίον των ομοφυλόφιλων, αλλά δεν είμαι», έγραψε στο βιβλίο του «Μια λεπτή διαφορά», συμβουλεύοντας τους γκέι ποδοσφαιριστές να φροντίσουν να μην αποκαλυφθούν: «Φοβάμαι πως κάποιος μπορεί να καταλήξει σαν τον Τζάστιν Φάσανου…».
Το ίδιο πιστεύει και ο Αντρές Ινιέστα, της Μπαρτσελόνα. «Κανένας παίκτης δεν πρόκειται ποτέ να βγάλει εκτός αποδυτηρίων την ιδιαίτερη σεξουαλική του ταυτότητα. Δες τι συνέβη σε σένα και φαντάσου τι θα παθαίναμε εμείς», είπε -στις αρχές Νοεμβρίου 2016- στον Xεσούς Τομιγέρο, τον πρώτο διαιτητή στην Ισπανία που παραδέχθηκε δημοσίως ότι είναι ομοφυλόφιλος, τον οποίο οι απειλές -στο Διαδίκτυο και στο τηλέφωνο- οδήγησαν στην απόφαση να εγκαταλείψει τη διαιτησία.
Η Μπράιτον, η οποία αγωνίζεται ως επί το πλείστον στην Τσάμπιονσιπ (Β’ Κατηγορία της Αγγλίας), υπερηφανεύεται ότι ένα μεγάλο ποσοστό των οπαδών της είναι γκέι, λεσβίες και τρανσέξουαλ, και πως η κοινωνία της πόλης της έχει αγκαλιάσει όλες αυτές τις ομάδες ανθρώπων. Σύμφωνα με έρευνα του 2013, οι οπαδοί της είχαν δεχτεί τις περισσότερες ομοφοβικές επιθέσεις από οποιαδήποτε άλλη ομάδα στο Νησί. Ιδίως τα εκτός έδρας παιχνίδια αποτελούσαν γι’ αυτούς πραγματικό εφιάλτη.
Και η FIFA; Τι λέει η κυβέρνηση του ποδοσφαίρου, για όλα αυτά; Τον περασμένο Δεκέμβριο, για όγδοη φορά τους τελευταίους 14 μήνες, τιμώρησε την ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Χιλής για ομοφοβικά συνθήματα οπαδών, υποχρεώνοντας τους πρωταθλητές Νότιας Αμερικής να δώσουν τα δύο επόμενα επίσημα παιχνίδια τους μακριά από το Σαντιάγο. Από την άλλη, όμως, δεν είχε πρόβλημα να αναθέσει το Μουντιάλ 2022 στο Κατάρ, μία χώρα στην οποία η ομοφυλοφιλία διώκεται αυστηρά.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News