Βρέθηκε στο σωστό σημείο την κατάλληλη στιγμή. Οχι, όχι, φόρεσε το ιδανικό φωτεινό φόρεμα την ιδανική ημέρα. Αφέθηκε στο ξαφνικό άγγιγμα ενός αγνώστου που την άρπαξε, την αγκάλιασε και τη φίλησε. Δεν αντιστάθηκε, έκαμψε το κορμί της, λύγισε και το δεξί της πόδι ανασηκώνοντας σηκώνοντας ελαφρά το λευκό τακούνι. Ολες αυτές οι λεπτομέρειες ήταν απαραίτητες -σε διάρκεια δευτερολέπτων- ώστε να γίνει η Γκρέτα Φρίντμαν ένα σύμβολο. Το σύμβολο του τέλους του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου –όπως τουλάχιστον το βίωσαν τότε από την αντίπερα όχθη του Ατλαντικού οι Νεοϋορκέζοι. Υστερα από την ημέρα της φωτογραφίας, 14 Αυγούστου 1945, «εξαφανίστηκε». Εζησε τη «νορμάλ» ζωή της ως μία αμερικανίδα υπήκοος αυστριακής καταγωγής και 71 χρόνια μετά, έφυγε από τη ζωή με έναν «νορμάλ» τρόπο, σε ηλικία 92 ετών, αφήνοντας πίσω της όμως ένα μεγάλο σύμβολο.

Ο γιος της, Τζόσουα Φρίντμαν, δήλωσε ότι άφησε την τελευταία της πνοή την Πέμπτη, 8 Σεπτεμβρίου, υποκύπτοντας σε μία σειρά ασθενειών, ανάμεσα στις οποίες και η πνευμονία. Θα αναπαυθεί εν ειρήνη με τον επίσης αποβιώσαντα σύζυγό της, Μισα Ελιοτ Φρίντμαν. Οχι, δεν ήταν ο άνδρας της φωτογραφίας. Αυτή δεν είναι μία ιστορία έρωτα. Φυσικά αυτό νομίζουν όλοι βλέποντας τη φωτογραφία. Οτι, δηλαδή, ο νεαρός συναντά την αγαπημένη του στην Τάιμς Σκουέρ λίγα λεπτά αφότου γίνεται επιτέλους γνωστό από το ραδιόφωνο ότι οι Ιάπωνες παραδόθηκαν, ο πόλεμος τελείωσε, ο ίδιος δεν θα χρειαστεί τελικά να πολεμήσει, δεν θα αποχωριστούν ποτέ ο ένας τον άλλον.

Στην πραγματικότητα, η 21χρονη τότε Φρίντμαν, βοηθός οδοντιάτρου, και ο 22χρονος ναύτης, Τζορτζ Μεντόνσα, «γνωρίστηκαν» και χωρίστηκαν την ίδια ημέρα. «Δεν τον είδα να με πλησιάζει, πριν το καταλάβω ήμουν στα χέρια του», είχε δηλώσει το 2012 η Φρίντμαν στο CBS News. Εκείνος έχει αποκαλύψει ότι είχε βγει στους δρόμους της Νέας Υόρκης, όπως και όλοι οι υπόλοιποι, το γιόρταζε μαζί με την αρραβωνιαστικιά του. Από τον ενθουσιασμό του άρχισε να φιλάει τυχαία άγνωστες γυναίκες στον δρόμο. Μία από τις τυχαίες άγνωστες ήταν η Φρίντμαν.

Το ίδιο περιγράφει και ο φωτογράφος, Αλφρεντ Αϊζενστατ στο βιβλίο του «Eisenstaedt on Eisenstaedt: A Self-Portrait». Ενας ναύτης άρχισε να φιλάει κοπέλες στην τύχη. Οταν έπιασε το μάτι του το λευκό φόρεμα, ο ίδιος έβγαλε τέσσερις φωτογραφίες μέσα σε δέκα δευτερόλεπτα. «Αν εκείνη φορούσε σκουρόχρωμο φόρεμα δεν θα έβγαζα ποτέ τη φωτογραφία. Αν ο ναύτης ήταν ντυμένος με λευκή στολή, επίσης».

«Η μητέρα μου πάντοτε εκτιμούσε τη φεμινιστική προσέγγιση και αντιλαμβανόταν ότι δεν έχει κανείς το δικαίωμα να δείξει τέτοια οικειότητα σε έναν άγνωστο στο δρόμο. Αλλά δεν απέδωσε κακά κίνητρα στον Τζορτζ σε εκείνες τις συνθήκες, εκείνη την κατάσταση, εκείνη τη στιγμή», έχει δηλώσει ο γιος της.

Μέχρι το 1980 το ζευγάρι της φωτογραφίας δεν είχε ταυτοποιηθεί. Τότε το περιοδικό Life που είχε δημοσιεύσει τη φωτογραφία ζήτησε από τον ναύτη και τη νοσοκόμα να εμφανιστούν. Εμφανίστηκαν δεκάδες υποψήφιοι! Ο φωτογράφος φυσικά αναγνώρισε τους ήρωές του. Για τη γυναίκα βοήθησε ένα διακριτό σημείο, οι γάμπες της. Αλλά χρειάστηκαν χρόνια μέχρι να διαλευκανθεί το μυστήριο, όπως και τελικά έγινε με ένα ολόκληρο βιβλίο αφιερωμένο σε αυτή τη στιγμή, το «The Kissing Sailor: The Mystery Behind the Photo that Ended World War II», του Λόρενς Βέρια, το 2012.

Εν τω μεταξύ, η Φρίντμαν είχε μεγαλώσει. Παντρεύτηκε, μετακόμισε στο Μέριλαντ, αποφοίτησε από το Κολέγιο Χουντ το 1981, την ίδια χρονιά που αποφοίτησαν και τα δύο της παιδιά από το πανεπιστήμιο. «Ηταν μία υπέροχη φωτογραφία, ένας άνδρας σε στολή ναυτικού, μία γυναίκα με λευκό φόρεμα… κι ένας μεγάλος φωτογράφος στην κατάλληλη τοποθεσία», είπε το 2012 για τη φωτογραφία.

Αυτή τελικά κρύβει κάτι ακόμη καλύτερο από ένα love story. Δεν ήταν ένα κλισέ, τρυφερό ερωτικό στιγμιότυπο. Ηταν μία αυθόρμητη στιγμή που μοιράστηκαν δύο εντελώς άγνωστοι και απλώς επειδή φόρεσαν λευκό και σκούρο, απλώς επειδή έτυχε να τους δει ο φωτογράφος, αυτή η τυχαία στιγμή έγινε μία εικόνα που συμβολίζει την ειρήνη.

Υ.Γ. Ο Μεντόνσα, πρώην ψαράς, είναι σήμερα 93 ετών. Ζει στο Ρόουντ Αϊλαντ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News