Ηταν ένας λάτρης του κινηματογράφου γεννημένος σε ένα σπίτι που λάτρευαν τα γράμματα. Ενας άνθρωπος της Αριστεράς που στη δύση της ζωής του θεωρούσε την έννοια Αριστερός «μουσειακή». Ηταν ο σκηνοθέτης της της θρυλικής πια πολιτικής ταινίας «Τα παιδιά της Χελιδόνας», αλλά και διακεκριμένος συγγραφέας. Ο Κώστας Βρεττάκος έφυγε από την ζωή σε ηλικία 80 ετών. Η υγεία του ήταν ταλαιπωρημένη και τον τελευταίο καιρό νοσηλευόταν στο Νοσοκομείο Σωτηρία.
Ο Κώστας Βρεττάκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1938. Ηταν γιος του μεγάλου ποιητή Νικηφόρου Βρεττάκου.
«Το “μεγάλος ποιητής” είναι ένας χαρακτηρισμός που αποδόθηκε στον Νικηφόρο εκ των υστέρων», είχε πει ο Κώστας Βρεττάκος σε μια πρόσφατη συνέντευξή του στο diastixo.gr, περιγράφοντας τη σχέση του με τον πατέρα του και τα έργα του: «Στα παιδικά μου χρόνια άκουγα απλώς να λένε ότι, αυτά που έγραφε, μαζεμένος στο τραπέζι της κουζίνας, ήταν ποιήματα. Έτσι τα έλεγαν. Στην τυπική ερώτηση του δασκάλου τι δουλειά κάνει ο πατέρας σου, απαντούσα αμήχανα: ποιητής είναι. Αυτό ήξερα. Και οι συμμαθητές μου γελούσανε. Τι επάγγελμα ήταν αυτό; Θυμάμαι πως ο πατέρας μου ήταν άνεργος από το 1947 έως το 1952 και το μόνο που έκανε, όταν βρισκόταν φυσικά στο σπίτι, ήταν να γράφει συνεχώς. Μέρα και νύχτα. Χρειάστηκε να περάσω στην εφηβεία για να αντιληφθώ ότι το να είσαι ποιητής δεν είναι επάγγελμα
Οπως παρατηρεί tovima.gr ο Βρεττάκος γοητεύτηκε από πολύ νωρίς από τον κινηματογράφο, τέχνη στην οποία όμως ποτέ δεν αφοσιώθηκε αποκλειστικά παρότι σπούδασε κινηματογράφο στην Ελλάδα και την Ιταλία. Ωστόσο διαδραμάτισε ρόλο-κλειδί στη δημιουργία του λεγόμενου νέου ελληνικού κινηματογράφου.
Ο Βρεττάκος υπήρξε πολυσχιδής προσωπικότητα στον χώρο των ελληνικών Τεχνών. Εκτός από σκηνοθέτης ήταν επίσης συγγραφέας και φωτογράφος, ενώ από το 1990 ως το 2006 απέκτησε θεσμικά καθήκοντα κομβικές για την Εβδομη Τέχνη θέσεις: διετέλεσε ειδικός σύμβουλος κινηματογραφίας στο υπουργείο Πολιτισμού, υπήρξε πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (1991 – 1998) αλλά και εθνικός εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Eurimages, στο Συμβούλιο της Ευρώπης.
Ο Βρεττάκος και η Αριστερά
Ως νέος της γενιάς του είχε στρατευτεί στους αγώνες της Αριστεράς. Πριν δύο χρόνια, είχε δώσει συνέντευξη στην «Εφ. Συν.» και τη Βένα Γεωργακοπούλου:
«Η έκφραση αριστερός που μου αποδίδετε δεν με αντιπροσωπεύει πια. Είναι έννοια μουσειακή. Είναι μια λέξη που πρέπει οι γλωσσολόγοι να περιλάβουν στα σύγχρονα ερμηνευτικά λεξικά με ατέλειωτες παραπομπές.
Αριστερός ήταν εκείνος που πήγαινε στο εκτελεστικό απόσπασμα τραγουδώντας.
Αριστερός ήταν ο ταπεινωμένος δηλωσίας της Μακρονήσου.
Αριστερός ήταν ο οπλατζής -που τόσο τραγικά περιέγραψε η σύντροφος του Αρη Αλεξάνδρου, Καίτη Δρόσου- όταν εκλιπαρούσε τον εντολέα του να του πει κάποιο λόγο για να μισήσει το ανύποπτο θύμα του.
Για την πρώτη μετεμφυλιακή γενιά η λέξη αριστερός αποτελούσε μια ηθική επιλογή.
Δεν ξέρω πόσο σωστά την υπηρέτησα. Προσωπικά, σήμερα, δεν θέλω να ζω κάτω από καμία ετικέτα. Δεν έχω τον καιρό να μετανιώσω για τις επιλογές μου» είχε πει.
Παράλληλα με τις κινηματογραφικές του ενασχολήσεις, ο Βρεττάκος εργαζόταν ως επιμελητής εκδόσεων, παραγωγός διαφημιστικών ταινιών και περιστασιακά ως δημοσιογράφος. Στα χρόνια της δικτατορίας υπήρξε μεταφραστής λαϊκών μυθιστορημάτων και ως φωτογράφος εγκυκλοπαιδειών.
Συνεργάστηκε με την θρυλική «Επιθεώρηση Τέχνης» και εξέδωσε δύο ποιητικές συλλογές με τον τίτλο «Ανάριθμα» (1971 και 1977). Από το 1977, παράλληλα με τη φωτογραφική του δραστηριότητα, με τον κινηματογράφο γυρίζοντας ως το 1987 μια σειρά από ταινίες ντοκιμαντέρ όπως «Το στρώμα της καταστροφής» (1980) και «Διάσωση Ακρόπολης» (1984) που ξεχώρισαν.
Η ταινία «Τα παιδιά της Χελιδόνας» (1987) ήταν η μοναδική μεγάλου μήκους που σκηνοθέτησε στον κινηματογράφο. Με πρωταγωνιστές τους Αλέκο Αλεξανδράκη, Ηλία Λογοθέτη, Μαίρη Χρονοπούλου και Βασίλη Διαμαντόπουλο και θέμα τα τραύματα του Εμφυλίου, η ταινία θριάμβευσε στα βραβεία του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1987, κερδίζοντας έξι βραβεία, ανάμεσα στα οποία και το καλύτερης ταινίας.
Παράλληλα, η μακροχρόνια φωτογραφική του συνεργασία με την Εμμανουέλα ντε Νόρα οδήγησε στην ίδρυση του εκδοτικού οίκου «Τρία Φύλλα».
Το 2016, η τελευταία εκδοτική του δημιουργία, το «Ασκήσεις περιέργειας» (εκδ. Ποταμός), τιμήθηκε με το Βραβείο Μυθιστορήματος της Ακαδημίας Αθηνών.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News