Εννέα ημέρες εθνικού πένθους για τον θάνατο του Φιντέλ Κάστρο κήρυξε η κουβανική κυβέρνηση. Τελικά, ο χρόνος και όχι οι εκατοντάδες απόπειρες δολοφονίας, νίκησε τον ιστορικό ηγέτη της κουβανικής επανάστασης, μια από τις σπουδαιότερες – και φευ, από τις πιο αμφιλεγόμενες – προσωπικότητες του 20ού αιώνα. Πέθανε σε ηλικία 90 ετών. Και όπως είπε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, ο μόνος «που θα κρίνει την τεράστια επιρροή που είχε ο Κάστρο στους ανθρώπους και τον κόσμο γύρω θα είναι η Ιστορία», δηλαδή ο χρόνος.

Βέβαια, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ δεν άφησε ούτε λίγες ώρες μετά την είδηση του θανάτου του Κάστρο. Βιάστηκε να τον κρίνει ο ίδιος. Αφότου «χώνεψε» με ένα σχόλιο στο Twitter ότι «ο Φιντέλ Κάστρο πέθανε!», έκανε μία νέα δήλωση. Είπε ότι ο Κάστρο ήταν ένας «σκληρός δικτάτορας» κι εξέφρασε την ελπίδα του «η Κούβα να πορευτεί προς την ελευθερία που της αξίζει».

Η σορός του Φιντέλ Κάστρο θα αποτεφρωθεί, σύμφωνα με την επιθυμία του ίδιου. Η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο, 4 Δεκεμβρίου, στο νεκροταφείο Σάντα Ιφιγενία στο Σαντιάγο ντε Κούμπα όπου αναπαύονται ηγετικές προσωπικότητες της χώρας. Μέχρι τότε θα διακοπούν όλες οι δραστηριότητες και τα δημόσια θεάματα. Οι Κουβανοί θα αποτίσουν φόρο τιμής στον Κάστρο στο μνημείο Χοσέ Μαρτί στην Αβάνα στις 28 και 29 Νοεμβρίου ενώ μια μεγάλη πορεία θα πραγματοποιηθεί στην πρωτεύουσα στις 7 το απόγευμα της 29ης Νοεμβρίου. Την επόμενη ημέρα, οι στάχτες του θα «ταξιδέψουν» κατά μήκος της διαδρομής που τιμά τη νίκη του το 1959.

Ο ίδιος ο Φιντέλ είχε προαναγγείλει το τέλος. Την περασμένη άνοιξη, είχε εμφανιστεί στο συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος και με φωνή που έτρεμε είχε επισημάνει ότι είναι και αυτός τρωτός: «Πολύ σύντομα θα γίνω 90 ετών. Σύντομα θα είμαι σαν όλους τους άλλους». Είχε ξεπεράσει και τον καρκίνο που του χτύπησε την πόρτα στη δεκαετία του 2000, αναγκάζοντάς τον να απαρνηθεί ακόμα και τα αγαπημένα του πούρα και βεβαίως την εξουσία (το 2008) αλλά ο χρόνος είχε πια ξεκάθαρα το πάνω χέρι. «Iσως είναι μία από τις τελευταίες φορές που μιλώ σε αυτήν την αίθουσα» είπε στο ακροατήριό του. «Ο χρόνος έρχεται για όλους μας, αλλά οι ιδέες των κουβανών κομμουνιστών θα παραμείνουν ως μια απόδειξη σε αυτόν τον πλανήτη».

Ο Φιντέλ Κάστρο γεννήθηκε στις 13 Αυγούστου του 1926. Ηταν 33 χρονών όταν ηγούμενος των γενειοφόρων («μπαρμπούδος») έμπαινε Πρωτοχρονιά του 1959 στην Αβάνα θριαμβευτής ύστερα από έναν δύσκολο ένοπλο αγώνα κατά του διεφθαρμένου καθεστώτος του διαβόητου δικτάτορα Μπατίστα. Ηταν ήδη μεγάλος όταν ξεκινούσε ένα τολμηρό μπρα ντε φερ με την αμερικανική υπερδύναμη που βρισκόταν μόλις μερικές δεκάδες ναυτικά μίλια μακριά του. Επέζησε αμέτρητων αποπειρών δολοφονίας, εγκαθίδρυσε ένα κοινωνικό κράτος που δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην αμερικανική ήπειρο, επέβαλε και ο ίδιος μια σκληρή δικτατορία, καταπιέζοντας ανθρώπινα δικαιώματα και λογοκρίνοντας κάθε είδηση – γιατί «σε καταστάσεις πολιορκίας κάθε διαφορετική άποψη είναι προδοσία» όπως προσπάθησε να εξηγήσει το φαινόμενο ο Ιγνάσιο Ραμονέ, διευθυντής της Monde Diplomatique.

Κατάφερε άλλωστε να κρατήσει την (κομμουνιστική) Κούβα όρθια ακόμα και όταν εξαϋλώθηκε εν μια νυκτί η βοήθεια από τη Σοβιετική Ενωση. Ηγήθηκε με τόλμη της χώρας του στην «Ειδική Περίοδο», όπως την ονόμασε, αυτά τα πρώτα χρόνια μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν η πείνα κόντεψε να νικήσει την επανάστασή του. Εκανε συμφωνίες με τους ομοϊδεάτες Λούλα και Τσάβες, ανταλλάσσοντας κουβανούς γιατρούς για εφόδια και πρώτες ύλες, άνοιξε τις πύλες για την τουριστική βιομηχανία. Και όλα αυτά ενώ η Δύση τον απέκλειε συστηματικά από τα διεθνή τεκταινόμενα, χαρακτηρίζοντάς τον δικτάτορα και ιδεοληπτικό δεσπότη.

Πώς αντέδρασε ο κόσμος στον θάνατο του Φιντέλ

Ο πρόεδρος Ομπάμα ο οποίος έχει αφιερώσει σημαντικό τμήμα της προεδρίας του στη βελτίωση των σχέσεων της Κούβας με τις ΗΠΑ, έστειλε μήνυμα αλληλεγγύης προς τους Κουβανούς. «Ξέρουμε ότι αυτή η στιγμή γεμίζει τους Κουβανούς –της Κούβας και των ΗΠΑ- με πολύ δυνατά συναισθήματα, ανακαλεί μνήμες για τον τρόπο με τον οποίο ο Φιντέλ Κάστρο άλλαξε την πορεία μεμονωμένων ανθρώπων, οικογενειών και ολόκληρου του κουβανικού έθνους. Η Ιστορία θα καταγράψει και θα κρίνει την τεράστια επιδραση που είχε αυτή η φιγούρα στους ανθρώπους και στον κόσμο γύρω του», δήλωσε. Και πρόσθεσε με νόημα: «Σήμερα, προσφέρουμε τα συλλυπητήριά μας στην οικογένεια του Φιντέλ Κάστρο, και οι σκέψεις και προσευχές μας είναι με τους κουβανούς πολίτες. Στις ημέρες που έρχονται, θα ανακαλούν το παρελθόν και θα κοιτούν το μέλλον. Οταν το κάνουν, να ξέρουν ότι έχουν έναν φίλο και σύμμαχο στις ΗΠΑ».

Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ έδωσε έναν εντελώς διαφορετικό τόνο. Χωρίς ενδοιασμό, τόνισε ότι ο Φιντέλ Κάστρο ήταν ένας σκληρός δικτάτορας, εκφράζοντας την ελπίδα του να πορευτεί η Κούβα προς την ελευθερία.

«Παρότι η Κούβα παραμένει ένα απολυταρχικό νησί, ελπίζω η σημερινή μέρα να σηματοδοτήσει ένα βήμα μακριά από τα βάσανα που έχουν υπομείνει τόσο καιρό, προς ένα μέλλον όπου οι υπέροχοι Κουβανοί να μπορούν να ζουν την ελευθερία που τόσο τους αξίζει», είπε. «Η διακυβέρνησή μας θα κάνει ό,τι είναι δυνατό, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο λαός της Κούβας θα αρχίσει τελικά το ταξίδι του στην ευημερία και στην ελευθερία» δήλωσε ο κ. Τραμπ.

Αυτός που επέλεξε να σταθεί στη «θρυλική αντίσταση» την οποία προέβαλε ο Κάστρο στο εμπάργκο που είχαν επιβάλει οι ΗΠΑ στην Κούβα ήταν ο σύρος πρόεδρος Μπασάρ Αλ Ασαντ. «Ηγήθηκε της μάχης του λαού του και της χώρας του εναντίον του ιμπεριαλισμού και της ηγεμονίας του για δεκαετίες» έγραψε σε μια συλλυπητήρια επιστολή προς τον πρόεδρο της Κούβας και αδελφό του εκλιπόντος Ραούλ Κάστρο.

«Προς όλους τους επαναστάτες του κόσμου, πρέπει να τηρήσουμε την κληρονομιά του και τη σημαία της ανεξαρτησίας, του σοσιαλισμού, της πατρίδας», δήλωσε πολύ νωρίτερα στο Twitter ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Νικολάς Μαδούρο.

Πιο λακωνικός, ο πρόεδρος του Εκουαδόρ, Ραφαέλ Κορία: «Ηταν ένας μεγάλος. Ο Φιντέλ είναι νεκρός. Ζήτω η Κούβα! Ζήτω η Λατινική Αμερική!».

«Πενθώ τον θάνατο του Φιντέλ Κάστρο, ηγέτη της κουβανικής επανάστασης και σύμβολο του 20ού αιώνα. Ο Φιντέλ Κάστρο ήταν φίλος του Μεξικού, προωθούσε μία σχέση βασισμένη σε διάλογο και αλληλεγγύη», δήλωσε ο πρόεδρος του Μεξικού, Ενρίκε Πένια Νιέτο.

Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ενωσης, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ δήλωσε: «Ο Φιντέλ κράτησε όρθια τη χώρα του κατά τη διάρκεια του σκληρού αμερικανικού εμπάργκο, ενώ δεχόταν κολοσσιαία πίεση και κατόρθωσε να τη βγάλει από το αδιέξοδο, προς μία πορεία ανεξάρτητης ανάπτυξης».

#FidelCastro Twitter reaction to Cuban leader’s death (heatmap) https://t.co/gLbbz5B9Tt pic.twitter.com/aV2bIGMSys

— RT (@RT_com) November 26, 2016

Αντίστοιχα, ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν έκανε λόγο για το σύμβολο μίας εποχής. «Ο Κάστρο ήταν ένα ισχυρό και σοφό άτομο, που πάντα κοίταζε με εμπιστοσύνη το μέλλον. Ενσάρκωνε τα υψηλά ιδεώδη ενός πολιτικού, ενός πολίτη και ενός πατριώτη που ήταν ειλικρινά πεπεισμένος για την ορθότητα του σκοπού στον οποίο αφιέρωσε όλη του τη ζωή. Η μνήμη του θα μείνει για πάντα στην καρδιά των Ρώσων».

Η ισπανική κυβέρνηση σε ανακοίνωσή της αποχαιρέτισε «μία προσωπικότητα μεγάλης ιστορικής σημασίας. Ενας άνθρωπος του οποίου η μεγάλη επιρροή ήταν αισθητή σε όλη την περιοχή».

Μία πιο μετριασμένη άποψη εξέφρασε ο πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ. Δήλωσε ότι ο Κάστρο «ενσάρκωσε την κουβανική επανάσταση, στις ελπίδες που δημιούργησε και στις διαψεύσεις που προκάλεσε».

Σε μία ασυνήθιστη κίνηση για το Βατικανό, το οποίο κατά κανόνα εκφράζει συλλυπητήρια για αρχηγούς κρατών που πεθαίνουν ενώ είναι εν ενεργεία, προέβη ο Πάπας Φραγκίσκος στον απόηχο της «λυπηρής είδησης» του θανάτου του Κάστρο. Προσέφερε τις προσευχές του για την ανάπαυση της ψυχής του ιστορικού ηγέτη.

#NelsonMandela Foundation sends deepest condolences to the people & government of Cuba on passing of Fidel Castro https://t.co/5R3ySxl3MA pic.twitter.com/YeLt2zaw7f

— NelsonMandela (@NelsonMandela) November 26, 2016

Το Ιδρυμα Νέλσον Μαντέλα έστειλε συλλυπητήρια στους πολίτες και την κυβέρνηση της Κούβας. Ο ιστορικός αγωνιστής και πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής, Νέλσον Μαντέλα είχε δηλώσει ότι η κουβανική επανάσταση ήταν «πηγή έμπνευσης για όσους υπολογίζουν την ελευθερία».

Η κυβέρνηση του Ελ Σαλβαδόρ εξέφρασε την «αιώνια ευγνωμοσύνη» της στον Κάστρο και τους Κουβανούς για τη βοήθειά τους «στις πιο δύσκολες στιγμές».

Ο έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας ανάρτησε ένα επαναστατικό μήνυμα στο Twitter: «Αντίο κομαντάντε. Ως την παντοτινή νίκη των λαών».

«Mε μεγάλη λύπη πληροφορήθηκα την απώλεια του Fidel Castro Ruz, ηγέτη της Κουβανικής Επανάστασης και διακεκριμένης προσωπικότητας του εικοστού αιώνα, της οποίας η επιρροή υπήρξε αισθητή για δεκαετίες στην ευρύτερη περιοχή», έγραψε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος. 

Μία μακροσκελή ανακοίνωση εξέδωσε η ΚΕ του ΚΚΕ. «Ο Φιντέλ Κάστρο αφήνει πολύτιμη παρακαταθήκη στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα και ιδιαίτερα στον κουβανικό λαό, στον αγώνα που δίνει και σήμερα ενάντια στο αμερικανικό εμπάργκο που συνεχίζεται και όλες τις προσπάθειες υπονόμευσης του σοσιαλιστικού δρόμου ανάπτυξης, στις οποίες πρωτοστατούν οι ΗΠΑ και η ΕΕ», τονίζει το ΚΚΕ.

Η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Φώφη Γεννηματά ανάρτησε φωτογραφία του Κάστρο με τον Τσε Γκεβάρα για να στείλει το δικό της μήνυμα.

Σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή, αγωνίστηκε για τις ιδέες και τη χώρα του και έγινε παγκόσμιο σύμβολο #Castro (1/2) pic.twitter.com/wqMlMoMjsE

— Fofi Gennimata (@FofiGennimata) November 26, 2016

Τις αναμνήσεις του από την Κούβα κατέγραψε στο Facebook ο επικεφαλής του Ποταμιού Σταύρος Θεοδωράκης. «Το πρώτο βράδυ που έφτασα στην Αβάνα (Γενάρης του 2009), όλοι οι νέοι ήταν στους δρόμους. Η Κούβα γιόρταζε τα 50 χρόνια από την επικράτηση του Φιντέλ. Μουσική, ρούμι, φιλιά, μπύρες, πούρα, συνθήματα για τον Τσε, όρκοι πίστης στην επανάσταση και στο νέο ηγέτη Ραούλ Κάστρο. Η Κούβα, έχει πει ο Χριστόφορος Κολόμβος, είναι η πιο όμορφη χώρα που αντίκρισαν μάτια ανθρώπου».

Ενα δριμύ κατηγορώ για τις ανελεύθερες πρακτικές του καθεστώτος που εγκαθίδρυσε ο Κάστρο εξέδωσε το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. «Η κουβανική κυβέρνηση συνεχίζει να βασίζεται σε αυθαίρετες κρατήσεις, να παρενοχλεί και να εκφοβίζει τους ανθρώπους που ασκούν τα θεμελιώδη δικαιώματά τους. Η Κουβανική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Εθνικής Συμφιλίωσης, έλαβε περισσότερες από 6.200 αναφορές για αυθαίρετες συλλήψεις από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 2015» τονίζει.

Η άλλη άποψη για τον Φιντέλ Κάστρο και την κληρονομιά του εκφράστηκε στο Μαϊάμι της Φλόριντα. Εκατοντάδες Κουβανοαμερικανοί ξεχύθηκαν στους δρόμους με τα οχήματά τους κορνάροντας μανιωδώς και συγκεντρώθηκαν έξω από το εστιατόριο Versailles στη «Μικρή Αβάνα» με κουβανικές σημαίες με αποτέλεσμα να κλείσουν οι γύρω δρόμοι.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News