Τη δύσκολη «συμβίωση ανθρώπων και ζώων» τα οποία ανακάμπτουν από «το σημείο εξαφάνισής τους» στο οποίο είχαν φθάσει τις προηγούμενες δεκαετίες με δική μας ευθύνη πραγματεύεται κείμενο της αφροαμερικανίδας οικολόγου Βερόνικα Φρανς, του Πανεπιστημίου Μίσιγκαν, στο The Conversation. Ο κεντρικός προβληματισμός της Φρανς αφορά το κατά πόσον οι άνθρωποι μπορούμε να επιτύχουμε «μία νέα ισορροπία» με τα είδη που απέφυγαν τον αφανισμό τους και αρχίζουν και πάλι να καταλαμβάνουν χώρο επί Γης, είτε στη θάλασσα είτε στη στεριά, ακόμη και στα δύο πεδία, και τέλος πάντων πλέον μπορεί και να τα έχουμε… γείτονες.

«Να, σας μιλάω για τους λέοντες της θάλασσας, για τους καρχαρίες και για τις φάλαινες, για το πώς πρέπει εμείς να δημιουργήσουμε τον κατάλληλο χώρο ώστε αυτά τα πλάσματα να ευδοκιμήσουν». Και είναι απλό πράγμα αυτό, Βερόνικα; «Οχι. Δεν είναι πάντα εύκολο, οι συναντήσεις μεταξύ αγρίων ζώων και ανθρώπων μπορεί να είναι επικίνδυνες και για τις δύο πλευρές». Πρόκειται για ζήτημα σοβαρό λοιπόν, εφ’ όσον παραδεχθούμε το οικολογικό αξίωμα ότι «τα υγιή οικοσυστήματα είναι η καλύτερη επένδυση μακροχρόνιας απόδοσης και για εμάς τους ανθρώπους».

Για να γίνει κατανοητή, η Φρανς, έδωσε μερικά παραδείγματα.

Τα θαλάσσια λιοντάρια της Νέας Ζηλανδίας, ας πούμε, φεύγουν από τις ακτές και κατευθύνονται στην ενδοχώρα. Ετσι βρίσκονται ακόμη και σε βεράντες ή πισίνες κατοικιών, όταν δεν πέφτουν θύματα των τεσσάρων τροχών. Αλλο παράδειγμα είναι τα αιλουροειδή της Αφρικής ή τα δηλητηριώδη φίδια, ακόμη και οι ελέφαντες και οι ιπποπόταμοι, ζώα που όλα τους αποτελούν δυνητικό κίνδυνο για τους ντόπιους. Και οι λίαν επικίνδυνοι λευκοί καρχαρίες επιστρέφουν στις αμερικανικές ακτές.

.@michiganstateu #PhD scholar @VFFrans from @MichiganStateFW and @MSU_EEB writes: When endangered species recover, humans may need to make room for them – and it’s not always easy https://t.co/dH90yqj2oc via @ConversationUS

— MSU Research (@msuresearch) January 7, 2022

Υπάρχει άραγε τρόπος να λυθούν τα προβλήματα της «συνύπαρξης» έξω από την επικράτεια του νόμου του ισχυροτέρου ή του… εξοπλισμένου; Ισως όχι πάντα, αλλά μερικές φορές ναι. Η Φρανς και η ερευνητική ομάδα της τον περασμένο Νοέμβριο δημιούργησαν μία βάση δεδομένων για τα θαλάσσια λιοντάρια της Νέας Ζηλανδίας, συνδυάζοντας αλγοριθμικά μοντέλα. Αυτή η βάση δεδομένων εντόπισε 395 πιθανούς βιοτόπους στους οποίους είναι πιθανόν να μετακινηθούν τα ζώα. Ετσι προσδιορίστηκαν και οι κίνδυνοι και τα εμπόδια που τα ζώα θα συναντήσουν καθ’ οδόν.

Sea lions are returning to mainland New Zealand, and human-seal encounters are increasing. Ph.D. candidate @VFFrans & colleagues give a fresh perspective on how to best predict where sea lions will settle–so populations can thrive and coexist with people. https://t.co/BW6oti1wTW pic.twitter.com/ojKSTT6sMs

— W.K. Kellogg Biological Station (@KelloggBioStn) November 19, 2021

Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις άλλων ζωντανών, όπως είναι αυτή του καρχαρία, πολύ πιο δύσκολες στη διαχείρισή τους. Και αυτό επειδή οι καρχαρίες μπορούν να επιτεθούν και να σκοτώσουν άνθρωπο, ενώ η εμφάνισή τους σκορπίζει πανικό και επιφέρει πλήγματα και στον τουρισμό ακόμη. Αλλά και εκεί υπάρχει  λύση, λέει η Φρανς. «Η χρήση drones για λόγους επιτήρησης μπορεί να βοηθήσει τους λουομένους. Εξάλλου η επιστροφή των καρχαριών έχει μερικές φορές σημαντικότερος τουριστικός πόλος έλξης από την ηλιοθεραπεία και το κολύμπι».

Κάτι ανάλογο συνέβη στα Φόκλαντ, έγραψε η Φρανς, για τις πτερυγοφάλαινες, είδος για το οποίο έχει δημιουργηθεί μία ειδική περιοχή προστασίας τους στη θάλασσα.

«Η επιστήμη μπορεί να βοηθήσει. Τα προγνωστικά μοντέλα και οι χάρτες υποδεικνύουν πού μπορεί να εμφανιστούν είδη ζώων στο άμεσο μέλλον. Η παρακολούθησή τους καθώς κινούνται μπορεί να αποκαλύψει πόσο μεγάλο είναι το κοπάδι, πώς συμπεριφέρονται τα ζώα, ποιους βιοτόπους προτιμούν και πώς αλληλεπιδρούν με τους ανθρώπους». Οι συναντήσεις μας με τέτοια άγρια ζώα δεν θα είναι πάντα εύκολες, ίσως η διαχείριση του συναπαντήματος καταστεί προβληματική υπόθεση, ωστόσο η Φρανς πιστεύει ότι «όταν οι άνθρωποι κατανοούν τις αλλαγές και συμμετέχουν στον σχεδιασμό τους, μπορούν να προετοιμαστούν για το απροσδόκητο, έχοντας στο μυαλό τους τη συνύπαρξη».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News