Ο χρόνος τελειώνει. Εχουν απομείνει ελάχιστα έτη. Μήπως όμως τελικά είναι αρκετά; Ακριβώς επειδή ο χρόνος είναι κάτι πολύ σχετικό, η πιο πρόσφατη επίσημη «προειδοποίηση» που έγινε τα τελευταία 20 χρόνια για την κλιματική αλλαγή μπορεί να είναι συγχρόνως και σωστή και λάθος. Τουλάχιστον με τον τρόπο που έγινε είχε αρκετά λάθη ώστε να μην είναι αρκετά «πραγματική» για τους επιστήμονες, όπως επισημαίνουν σε κοινό άρθρο τους στους New York Times ο Κωνσταντίνος Σαμαράς, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Garnegie Mellon και διευθυντής του Center for Engineering and Resilience for Climate Adaptation και ο Γκάρνοτ Γουάγκνερ επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και συν-συγγραφέας του βιβλίου «Climate Shock».

Τελεσίγραφο ΟΗΕ

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην έκθεση της Διακυβερνητικής Ομάδας για την Αλλαγή του Κλίματος του ΟΗΕ, ο πλανήτης Γη σε 12 χρόνια θα βρεθεί ενώπιον καταστροφικών καιρικών φαινόμενων, αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα για να σταματήσει και να αντιστραφεί η κλιματική αλλαγή. Η έκθεση, η οποία βασίζεται σε περισσότερες από 6.000 επιστημονικές αναφορές από 91 επιστήμονες σε 40 χώρες, περιγράφει τις επιπτώσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη μας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου, σε σύγκριση με τα επίπεδα της προβιομηχανικής περιόδου.

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι αυξημένες θερμοκρασίες οδηγούν σε ακραίες καιρικές συνθήκες, σε άνοδο της στάθμης της θάλασσας, σε μείωση της παγοκάλυψης στην Αρκτική, σε μεγάλες ξηρασίες και σε ακραίες βροχοπτώσεις. Σύμφωνα με την έκθεση, «οι καθαρές παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που προκαλούνται από τον άνθρωπο πρέπει να μειωθούν γύρω στο 45% από τα επίπεδα του 2010 έως το 2030 και να μηδενιστούν περίπου το 2050», κάτι που θεωρητικά αφήνει «παράθυρο ευκαιρίας» μόλις 12 χρόνια για να αντιστραφεί η αλλαγή του κλίματος.

Ναι μεν, αλλά

Τα «περίπου» και τα «γύρω» -σχολιάζουν οι ειδικοί ερευνητές στο άρθρο τους με τίτλο «Εχουμε στα αλήθεια μόνο 12 χρόνια για να αποφύγουμε την κλιματική καταστροφή;»- συνήθως χάνονται στη μετάφραση μετατρέποντας το αποτέλεσμα της μελέτες σε «ψευδώς ακριβές».

Για παράδειγμα, ο τίτλος του Guardian ήταν: «Μας απομένουν 12 χρόνια για να περιορίσουμε τις καταστροφικές αλλαγές του περιβάλλοντος, προειδοποιεί ο ΟΗΕ». Ωστόσο, μέχρι το 2030 τα χρόνια είναι 11 και όχι 12. Αυτό σημαίνει ότι η έκθεση ετοιμάστηκε πέρυσι, δημοσιεύτηκε φέτος, αλλά τα νούμερα δεν άλλαξαν στον Τύπο. Και στα 12 χρόνια ο ένας χρόνος είναι μεγάλο χρονικό διάστημα…

Από τεχνική άποψη, η διορία των 11 ετών δεν είναι αρκετά ακριβής. Δεν θα έρθει το τέλος του κόσμου εάν δεν μειωθούν οι εκπομπές αερίων μέχρι το 2030. Το φαινόμενο συνόψισε τέλεια ο επιστήμονας της NASA Κέιτ Μάρβελ. «Η αλλαγή του κλίματος δεν είναι ένας βράχος που πέφτει με ορμή, αλλά μία πλαγιά που γλιστράει».

Και εκεί είναι το πρόβλημα με τον προσδιορισμό της «καταστροφής» στην κλιματική αλλαγή. Δεν υπάρχει ένα προφανές σημείο κατάληξης, καμία λεπτή κόκκινη γραμμή, σχολιάζουν οι δύο ειδικοί στην ανάλυσή τους. Ούτε και θα υπάρξει μία στιγμή – ορόσημο που το πρόβλημα θα έχει «λυθεί». Αυτός που θα διαχειριστεί τα προβλήματα τις δεκαετίες και τους αιώνες που θα ακολουθήσουν, θα είναι τα παιδιά και τα εγγόνια μας.

Η κλιματική αλλαγή είναι ήδη αισθητή στις περισσότερες περιοχές του κόσμου. Οι μέσες θερμοκρασίες έχουν αυξηθεί. Τυφώνες και καταιγίδες έχουν μετατραπεί σε πιο συχνά και πιο έντονα φαινόμενα. Οι κλιματικές επιπτώσεις έχουν ήδη αρχίσει να «χτυπούν».

Ωστόσο, η μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο μισό μέχρι το 2030 είναι πολύ υψηλός στόχος. Τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν σήμερα είναι κατά μέσον όρο ηλικίας 12 ετών και ένα αυτοκίνητο που θα πωληθεί το 2020 θα κυκλοφορεί στους δρόμους και μετά το 2040.

Οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας είναι κατασκευασμένοι για πολλά χρόνια. Υπάρχουν ελάχιστες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα στις ΗΠΑ που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους το 1950 και εξακολουθούν να παράγουν μέχρι και σήμερα ενέργεια.

Η αδράνεια με την οποία το κοινωνικό σώμα βρίσκεται αντιμέτωπο μετατρέπει την προθεσμία για τις αλλαγές σε περίπου μία δεκαετία όχι απλώς σε λογική επιλογή, αλλά σε επιτακτική ανάγκη.

Πρέπει να επιταχύνουμε τη μετάβαση σε ένα πια καθαρό και αποδοτικό σύστημα μεταφορών, ηλεκτρικής ενέργειας, βιομηχανίας, γεωργίας και γενικότερα να δομήσουμε μία πιο «πράσινη» καθημερινότητα.

Καμία εγγύηση για το αποτέλεσμα

Για να τα καταφέρουμε βέβαια όλα αυτά απαιτούνται τεράστιες δεσμεύσεις από πολιτική και ιδιωτική πρωτοβουλία, επενδύσεις και καινοτομία. Δέκα έως 12 χρόνια είναι αρκετά κοντά για να συγκεντρώσουμε τις ιδέες. Είναι όμως αρκετά μακριά για να καταφέρουμε να εφαρμόσουμε τις απαραίτητες θεμελιώδεις και συστημικές αλλαγές. Και ακόμη και αν εφαρμόσουμε όλα όσα προβλέπονται σήμερα για να σώσουμε το περιβάλλον, κανένας δεν μας εγγυάται την τελική επιτυχία.

Και αυτό διότι έχουν ήδη «ενσωματωθεί» πολλές ζημιές στο κλιματικό σύστημα. Ανεξάρτητα από το πόσο θα μειωθούν οι εκπομπές, δεν είναι μαθηματικά για να υπολογίσουμε με ακρίβεια τι θα συμβεί στο μέλλον.

Είναι πολύ πιο σύνθετη η σωστή απάντηση του πότε και του πώς, και δεν έχει δοθεί από κανέναν ακόμα. Ωστόσο, όσο περισσότερο μειώσουμε τις εκπομπές αερίων τόσο καλύτερο θα είναι για τον πλανήτη. «Δεν νομίζουμε να υπάρξει ένας άνθρωπος που θα λυπηθεί επειδή μειώθηκαν περισσότερο από το ζητούμενο οι εκπομπές αερίων» υπογραμμίζουν οι ειδικοί.

Η επιτυχής μείωση μεγάλης κλίμακας εκπομπών σε λιγότερο από δώδεκα χρόνια απαιτεί πολιτικές πρωτοβουλίες τώρα. Είτε πρόκειται για φορολογία είτε για ένα συνδυασμό των σχεδίων που έχουν ήδη παρουσιαστεί, υπάρχουν αρκετές επιλογές που θα πρέπει να εφαρμοστούν σε όλον τον κόσμο. «Νέοι όπως η Γκρέτα Τούνμπεργκ, που μιλούν για άμεση δράση και για τολμηρές αλλαγές σε όλο τον κόσμο, έχουν απόλυτο δίκιο» καταλήγουν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News