Στο όνομα της φροντίδας του 15χρονου Κώστα που παραμένει σε ίδρυμα, της 8χρονης Αλίκης που περιμένει ανάδοχη μητέρα, του 4χρονου Χρήστου που πηγαίνει σε σταθμό και χιλιάδων άλλων ευάλωτων, και δη ανηλίκων, «ορκίζεται» το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με αφορμή την κατάθεση στη Βουλή οικείου σχεδίου νόμου. «Εις το όνομα» της κοινωνικής προστασίας, με άλλα λόγια – «σημαίας» του υπουργείου, κατά την αρμόδια υφυπουργό Δόμνα Μιχαηλίδου.

Στη διαδικτυακή συνέντευξη που παραχώρησε την Πέμπτη το πρωί, η κυρία Μιχαηλίδου, ανέπτυξε προσωπικά μια σειρά προγραμμάτων που θα ικανοποιήσουν ζωτικές ανάγκες, θα καλύψουν ανεπίτρεπτα κενά, θα γεννήσουν χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει μεταρρυθμίσεις οι οποίες έχουν ενταχθεί και θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αφορά κατά κύριο λόγο τρεις κατηγορίες πολιτών: τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας, τα παιδιά που ζουν σε κλειστές δομές φροντίδας κι εκείνα που λαμβάνουν υπηρεσίες από ανοιχτές δομές, καθώς και τα άτομα με αναπηρία.

Σαν σε σπίτι…

Στην καρδιά του νομοσχεδίου βρίσκεται η πρωτοβουλία που θέλει εφήβους άνω των 15 ετών να φιλοξενούνται σε διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης –με τη συνδρομή και της UNICEF. Περισσότερα από 200 (σε πρώτη φάση) αγόρια και κορίτσια που δεν συναντήθηκαν με την τύχη στην πιο τρυφερή ηλικία τους, θα μένουν κατά ομάδες των 4-6 προσώπων, σε μικρού τύπου δομές – σπίτια (υπολογίζονται γύρω στα 50, αρχικώς) εντός αστικού ιστού, πάντα με τη φροντίδα κοινωνικών λειτουργών.  «Τα παιδιά», επέμεινε η υφυπουργός, «δεν πρέπει να μένουν σε ιδρύματα, αλλά σε περιβάλλον που να θυμίζει οικογένεια, σπίτι. Mπορούν να αποϊδρυματοποιηθούν, να βοηθηθούν ώστε να προσανατολιστούν επαγγελματικά, να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία».

Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με ποσά ύψους 8.076.000 ευρώ. Τα ωφελούμενα παιδιά υπολογίζονται συνολικά στα 365.

Η νομοθετική πρωτοβουλία υπόσχεται, γενικότερα, να απελευθερώσει δυνάμεις κατά τρόπον ώστε να ενισχυθεί η αναδοχή παιδιών. Περίπου 1.500 ανήλικες ψυχές σε ιδρύματα θα περιμένουν πλέον αναδόχους ή θετούς γονείς, χωρίς πολλούς από τους περιορισμούς του παρελθόντος. Τα ηλικιακά όρια των ανάδοχων γονέων διευρύνονται, εκτείνονται από 25 έως 75 ετών, ορίζοντας ως μέγιστη ηλικιακή διαφορά με το παιδί τα 50 χρόνια. Στόχος, κάθε παιδί να βρει την οικογένειά του.

«Η ένταξη όλων των παιδιών στο σύστημα και οι προοπτικές οικογενειακής αποκατάστασης που άνοιγαν για το καθένα, δεν ήταν ικανοποιητικές», είπε η κυρία Μιχαηλίδου. «Έτσι εκδώσαμε Εγκύκλιο προς τους αρμόδιους Φορείς, προκειμένου να δώσουμε οδηγίες για να μειώσουμε δραστικά τον αριθμό των Ατομικών Σχεδίων Οικογενειακής Αποκατάστασης με την ένδειξη «Δεν αποκαθίσταται». Λόγω της έλλειψης γονικής μέριμνας, αυτά μετατράπηκαν σε «Αναδοχή».  Για τα 2/3 των παιδιών τα οποία σήμερα ζουν σε ιδρύματα το σχέδιο οικογενειακής αποκατάστασης είναι η Αναδοχή. Το γεγονός αυτό αναδεικνύει την Αναδοχή σε κύριο μοχλό αποϊδρυματοποίησης». 

Υπάρχει «υπεύθυνος»

Ηχεί απίστευτο αλλά είναι η πρώτη φορά που θεσπίζεται συγκεκριμένη, σαφής θεσμική ασπίδα προστασίας απέναντι σε φαινόμενα παιδικής κακοποίησης. Για πρώτη φορά στο ελληνικό Δίκαιο ορίζεται με σαφήνεια τί είναι παιδική κακοποίηση, λαμβάνονται και ενισχύονται μέτρα πρόληψης και θεσπίζεται η υποχρέωση των φορέων να γνωστοποιούν χωρίς χρονοτριβή στις αρμόδιες αρχές κάθε περιστατικό που περιέρχεται με οποιονδήποτε τρόπο στην αντίληψή τους.

«Η παιδική κακοποίηση δεν αντιμετωπίζεται με νουθεσίες. Πρέπει να αντιμετωπίζεται δικαστικά και να τιμωρείται», είπε η κυρία Μιχαηλίδου, δίνοντας ιδιαίτερο βάρος στην πρωτοβουλία που θεσπίζει το λευκό Ποινικό Μητρώο των εργαζομένων σε δομές, ένα «μεγάλο κενό» μέχρι σήμερα όχι μόνο στη νομοθεσία αλλά και στην ίδια τη λογική.

Το νομοσχέδιο εισάγει οριζόντια για περίπου 3.000 φορείς παιδικής προστασίας μια σειρά διατάξεων: ορίζει παράλληλα τον εκάστοτε Υπεύθυνο Προστασίας ανηλίκων, το πρόσωπο δηλαδή που θα είναι ο βασικός αποδέκτης των αναφορών κακοποίησης. Πρόσωπο που θα έχει και την ευθύνη να τις διαβιβάζει άμεσα στις αρμόδιες εισαγγελικές αρχές, προστατευόμενο από το ακαταδίωκτο, δικαστικό ή πειθαρχικό – όπως και όποιος άλλος αναφέρει περιστατικό κακοποίησης. «Είναι σημαντικό κάθε αναφορά να καταλήγει στην Εισαγγελία. Καλύτερα κάποιες αναφορές να αποδειχθούν λανθασμένες, παρά να υποτιμηθούν πραγματικά περιστατικά κακοποίησης», πρόσθεσε η υφυπουργός. Ο νέος αυτός μηχανισμός προβλέπει, δε, την καταγραφή της καταγγελίας σε ειδική βάση δεδομένων, υπό το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης, επιτρέποντας την πανοραμική ματιά στο φαινόμενο.

«Προσωπικός βοηθός» στα ΑμεΑ

Η προστασία των ατόμων με αναπηρία δεν σημαίνει αποκλειστικά επιδόματα. Το σχέδιο νόμου προβλέπει πρόσωπα που θα υποστηρίζουν ΑμεΑ, κάνοντας την καθημερινότητα τους να μη θυμίζει Γολγοθά, ούτε για τα ίδια, ούτε για τις οικογένειες τους. Θεσπίζει με άλλα λόγια προσωπικό βοηθό, που θα ενισχύει την ικανότητα των ατόμων με αναπηρία για ανεξάρτητη διαβίωση. Και θα λύνει τα χέρια συγγενών που αναγκάζονται να αναθέσουν με δική τους οικονομική επιβάρυνση, καθήκοντα προσωπικού βοηθού σε τρίτα άτομα, πολλές φορές με την αγωνία, αν όχι και τη βεβαιότητα, της ακαταλληλότητας τους. Το σχέδιο προβλέπει σε πρώτη φάση την πιλοτική εφαρμογή του προγράμματος σε επιλεγμένες γεωγραφικές περιοχές της χώρας, για 2.000 πρόσωπα, επί δύο χρόνια. Θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με ποσά ύψους 42.000.000 ευρώ. Προβλέπονται στους κόλπους του 2.000 θέσεις εργασίας.           

«Κυψέλη» για βρέφη και νήπια

Η κυρία Μιχαηλίδου προέταξε το πρόγραμμα «Κυψέλη», ενιαίο, καθημερινό πρόγραμμα για όλους τους βρεφονηπιακούς σταθμούς της χώρας. Με προφανή τη θέση στην οποία εδράζεται η νομοθετική πρωτοβουλία, τη θέση ότι η προσχολική ηλικία αποτελεί κρίσιμη και καθοριστική περίοδο της ζωής κάθε ανθρώπου, επιχειρείται ουσιαστικά η αλλαγή του χαρακτήρα των βρεφικών, παιδικών και βρεφονηπιακών σταθμών. Και από… πάρκινγκ παιδιών να μετατραπούν σε χώρους δημιουργικής επαφής μαζί τους. Τόσο ώστε να μπορούν να ανιχνεύονται δυσκολίες και ιδιαιτερότητες. Να αναπτύσσονται δεξιότητες. Όλα αυτά – τα σημαντικά και εξαιρετικά δύσκολα επί του πρακτέου – ενίοτε με ρόλο και των γονέων, τουλάχιστον όσων ενδιαφέρονται. Δίπλα στο προσωπικό των σταθμών, επιμορφωτικά, καθοδηγητικά, θα στέκονται «μέντορες», εμπειρογνώμονες δηλαδή, με επιστημονική κατάρτιση και εμπειρία.

Οι μέντορες θα εισηγούνται και τις απαραίτητες προσαρμογές σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε σταθμού. Η πτυχή αυτή του νομοσχεδίου απορροφά και το σημαντικότερο κονδύλι, των 14.475.000 ευρώ, στην πιλοτική εφαρμογή του. Ωφελούμενα υπολογίζονται περίπου 3.000 παιδιά, νεογέννητα έως και 4 ετών.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, ως κομβικά σημεία του μελλοντικού νομοθετήματος νοούνται και άλλα πολλά: η παράταση για τρίτη φορά, επί εξαμήνου, των συμβάσεων των 500 ατόμων που προσλήφθηκαν σε δομές κοινωνικές, κλειστές δομές ηλικιωμένων και ΑμεΑ, το 2019. Η παράταση του παγώματος της κινητικότητας των εργαζομένων στις δομές, λόγω των έκτακτων αναγκών της πανδημίας. Η ενσωμάτωση – η Ελλάδα είναι από τις πρώτες χώρες που το κάνει – στο εθνικό Δίκαιο της Σύστασης του Συμβουλίου της 14^ης Ιουλίου 2021 με την οποία θεσπίζεται η Ευρωπαϊκή Εγγύηση για τα Παιδιά. Στους κόλπους της, ανήκει και η υλοποίηση του πιλοτικού προγράμματος «Child Guarantee», σε συνεργασία με τη Unicef, σε συγκεκριμένες ομάδες παιδιών και εφήβων που διαβιούν σε ιδρύματα καθώς και μεταναστών.

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News