Μετά την εξόντωση, στις 31 Ιουλίου, του αρχηγού της Αλ Κάιντα Αλ Ζαουαχίρι από αμερικανικό drone στην Καμπούλ, όπως είχε ανακοινώσει αυτοπροσώπως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν με τηλεοπτική δήλωσή του, ξεκίνησε η συζήτηση για τη διαδοχή του, εάν δηλαδή θα πάρει τη θέση του ο Σαΐφ αλ Αντελ, ένας από τους βασικούς υποψηφίους. Υπήρχε, πάντως, ένα πρόβλημα με αυτόν, έγραψε στη Repubblica ο ιταλός καθηγητής στο λονδρέζικο King’s College Αντόνιο Τζουστότσι.

Ο Αλ Αντελ διαμένει από δεκαετίας στο Ιράν, όπου οι μουλάδες τού προσφέρουν μεν προστασία, όμως στην πραγματικότητα τον κρατούν όμηρο και διαπραγματεύονται με αυτόν συμφωνίες. Το καθεστώς του Ιράν, ελέγχοντας τις κινήσεις του τζιχαντιστή, του επέβαλε απαγόρευση τρομοκρατικών επιθέσεων, στο Ιράν πρωτίστως, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, τουλάχιστον όσον αφορά τις σιιτικές οργανώσεις.

Οι φήμες λένε ότι οι τζιχαντιστές οπαδοί της Αλ Κάιντα φρονούν πως οι μουλάδες της Τεχεράνης έχουν πάρει πάρα πολλά από την ομηρία του Αλ Αντελ, ενώ η Αλ Κάιντα τίποτε. Τα περισσότερα μέλη της Αλ Κάιντα βλέπουν την όλη κατάσταση σαν φυλακή για αυτούς, σαν κάτι που εμποδίζει την εκ νέου άνθιση της τρομοκρατικής οργάνωσης που κάποτε διοικούσε ο αλήστου μνήμης Οσάμα μπιν Λάντεν.

Στη Συρία, το Ιράν και η Αλ Κάιντα βρέθηκαν αντίπαλοι, αφού οι μουλάδες στήριξαν τον Μπασάρ αλ Ασαντ και οι τζιχαντιστές τους εχθρούς του, όμως «αυτά είναι περσινά ξινά σταφύλια», έγραψε ο Τζουστότσι. Σήμερα η Αλ Κάιντα στηρίζει μερικές ομάδες της φυλής Μπαλούτσι που πολεμούν το καθεστώς στα σύνορα με το Πακιστάν ή Αραβες που πολεμούν στα σύνορα με το Ιράκ.

Ενταση φέρει στις σχέσεις Ιράν και Αλ Κάιντα και η πίεση που ασκεί το Ιράν στους τζιχαντιστές να συνεργαστούν ως Αλ Κάιντα στην εκστρατεία κατά του Ισλαμικού Κράτους, του ISIS. «Συνεπώς, η σχέση μεταξύ της Αλ Κάιντα και του Ιράν παραμένει επισφαλής». Εννοείται ότι η Τεχεράνη απαιτεί τερματισμό της στήριξης στους Μπαλούτσι και στις διάφορες ομάδες των Αράβων.

Οπως εκτιμούν πηγές που επικαλείται ο αρθρογράφος, οι Ιρανοί δεν φαίνεται να προσπάθησαν να επηρεάσουν την υπόθεση επιλογής διαδόχου στην Αλ Κάιντα. Οι συγκεκριμένοι τζιχαντιστές είναι διασκορπισμένοι σε όλη τη Μέση Ανατολή και στην Αφρική, έτσι υπάρχει πρόβλημα συντονισμού τους. Οι περισσότεροι θέλουν μεν τον Αλ Αντελ για αρχηγό τους, «για να εκδικηθεί τον φόνο του Αλ Ζαουαχίρι», ωστόσο σκέφτονται συγχρόνως ότι δεν μπορούν να έχουν αρχηγό κάποιον που βρίσκεται στα χέρια των μουλάδων.

Η είδηση της πηγής του Τζουστότσι είναι ότι μεταξύ Ιράν και Αλ Κάιντα διεξάγονται διαπραγματεύσεις για την τύχη του Αλ Αντελ και οι Ιρανοί είναι αποφασισμένοι να μην τον αφήσουν να φύγει από την Ισλαμική Δημοκρατία εάν προηγουμένως δεν τον «δέσουν» με κάποια συμφωνία. Η πηγή, ωστόσο, δεν διευκρίνισε το είδος της συμφωνίας,  ούτε το περιεχόμενό της.

Πιθανολογείται ότι η Αλ Κάιντα θέλει άμεση απελευθέρωση του Αλ Αντελ, τη θέση του οποίου στην ιρανική… φιλοξενία θα καλύψουν άλλοι τζιχαντιστές της, εν είδει εγγύησης. Η λογική λέει ότι το Ιράν έχει κάθε λόγο να διατηρήσει την Αλ Κάιντα ζωντανή, με σκοπό να δημιουργήσει τζιχαντιστικό αντίβαρο στον τζιχαντισμό του ISIS. Διότι ο ISIS ήταν και παραμένει βασικός εχθρός του Ιράν.

Η πηγή του ιταλού καθηγητή εξηγεί κατ’ αυτόν τον τρόπο την καθυστέρηση τερματισμού της διαπραγμάτευσης, διατείνεται όμως ότι λίαν συντόμως η κατάσταση θα διαλευκανθεί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News