Δεν είναι όλοι οι δημοσιολογούντες στη Βρετανία στο ίδιο μήκος κύματος με τη βρετανική κοινή γνώμη και τις μεγαλύτερες εφημερίδες (όπως οι Times του Λονδίνου και ο Guardian) που τάσσονται υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα.

Την ώρα που βρετανοί επιστήμονες και αρχαιολόγοι δηλώνουν στη γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel ότι θα προσφύγουν ακόμη και στη Δικαιοσύνη υπέρ της επιστροφής, ένα φορτισμένο άρθρο κατά της Ελλάδας που δημοσιεύεται στο συντηρητικό περιοδικό Spectator μας θυμίζει το αποικιοκρατικό υπόβαθρο της αντίθετης άποψης. 

Ας τα πάρουμε με τη σειρά, αρχίζοντας από τις αρνητικές αντιδράσεις.

Σε άρθρο του, λοιπόν, στο βρετανικό εβδομαδιαίο έντυπο, ο βρετανός ιστορικός Ζαρίρ Μασάνι, υποστήριξε ότι τα τμήματα του μνημείου που συζητείται να επιστραφούν «χτίστηκαν κυρίως από σκλάβους» και πρόσθεσε τα εξής: «Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο πληθυσμός της σύγχρονης Ελλάδας δικαιούται μετά από δυόμισι χιλιετίες να ισχυρίζεται ότι κατάγεται είτε από τους σκλάβους που έχτισαν τον Παρθενώνα είτε από τους Αθηναίους ηγεμόνες που ανέθεσαν την κατασκευή του. Οι πληθυσμοί έχουν μεταναστεύσει, αναμειχθεί και αλλοιωθεί σε ολόκληρο τον κόσμο εδώ και χιλιετίες, έτσι λίγοι από εμάς μπορούν να διεκδικήσουν δικαιώματα με βάση τη γεωγραφική ή την εθνική συνέχεια από την αρχαιότητα».

Οι παραπάνω αναφορές από πλευράς ενός ιστορικού, ο οποίος αναλύει στο έργο του τα «οφέλη» της αποικιοκρατίας, δείχνουν και πόσο δύσκολη ήταν η προσπάθεια της Ελλάδας να ξεπεράσει ανάλογες αντιλήψεις και να κερδίσει τη μάχη των επιχειρημάτων. 

«Δεν θα μας τα δώσουν πίσω»

Στο ίδιο άρθρο, ο Μασάνι κατηγορεί για επιχείρηση πλύσης εγκεφάλου την «καμπάνια “απο-αποικιοποίησης”» την οποία θεωρεί υπεύθυνη για το ενδεχόμενο «επιστροφής στην Ελλάδα, με το πρόσχημα του δανεισμού, ορισμένων από τα πιο εμβληματικά αντικείμενα του Βρετανικού Μουσείου, των Μαρμάρων του Παρθενώνα». 

«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ελληνική κυβέρνηση, που εξακολουθεί να διεκδικεί τη νόμιμη ιδιοκτησία, δεν θα επιστρέψει ποτέ πρόθυμα ένα τέτοιο δάνειο, και όλοι γνωρίζουμε ότι η κατοχή αντιπροσωπεύει τα εννέα δέκατα του νομικού καθεστώτος. Η τρέχουσα συμφωνία, που σχεδιάστηκε για να παρακάμψει τους κανόνες που εμποδίζουν τα βρετανικά μουσεία να παραχωρούν τους εθνικούς τους θησαυρούς, έγινε με τη μεσολάβηση του πρώην υπουργού Πολιτισμού Λόρδου Βέιζι και του πρώην υπουργού Οικονομικών Τζορτζ Οσμπορν, νυν προέδρου του Βρετανικού Μουσείου, αλλά οι λεπτομέρειες της δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί», πρόσθεσε ο ίδιος.

«Είναι εντυπωσιακό το πόσο απουσιάζουν μέχρι στιγμής από αυτή τυχόν εγγυήσεις για την επιστροφή του δανείου ή, παρά τους ισχυρισμούς περί αμοιβαιότητας, ακριβώς ποια ισοδύναμα ελληνικά αντικείμενα θα λάβουμε ως αντάλλαγμα» σημείωσε επίσης ο οργισμένος ιστορικός.

Χάρη στον Ελγιν «οι γηγενείς έμαθαν την κληρονομιά τους»

Παράλληλα, ο Μασάνι που έλκει την καταγωγή του από την Ινδία, ανέφερε ότι «η νομιμότητα των ελληνικών αξιώσεων για τα Μάρμαρα είναι στην καλύτερη περίπτωση αμφίβολη». Η δική του άποψη είναι ότι «βρετανοί εξερευνητές, αρχαιολόγοι, οικολόγοι και συλλέκτες έργων τέχνης, όπως ο Λόρδος Ελγιν, ήταν αυτοί που ανακάλυψαν εκ νέου και διέσωσαν από την αφάνεια και την καταστροφή στα περισσότερα μέρη του πλανήτη» σημαντικά μνημεία και χάρη σε αυτούς «οι γηγενείς έμαθαν για την κλασική κληρονομιά τους»...

Τα ψηφιακά αντίγραφα μέρος της λύσης 

Σε εντελώς διαφορετικό μήκος κύματος από το Spectator, η γερμανική εφημερίδα Tagesspiegel αναφέρθηκε στο έργο του Ρότζερ Μίτσελ, διευθυντή του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας (IDA) που ίδρυσαν πριν από δέκα χρόνια τα πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Χάρβαρντ. Η Tagesspiegel στάθηκε στη συζήτηση για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Λονδίνο στην Αθήνα και στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ψηφιακή αυτή τεχνολογία για τα αντίγραφα που μπορούν να πάρουν τη θέση των πρωτότυπων εκθεμάτων στη Βρετανία. 

Χρησιμοποιώντας πεντελικό μάρμαρο από την Ελλάδα, το ίδιο μάρμαρο που χρησιμοποίησε ο Φειδίας  πριν από 2.500 χρόνια, ο Μίτσελ και οι συνεργάτες του δημιουργούν ήδη τρισδιάστατα ακριβή αντίγραφα των Γλυπτών που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. «Η ελληνική κυβέρνηση υποστήριξε το σχέδιό μας από την αρχή και μας έδωσε ένα κομμάτι από αυτό το ιστορικό μάρμαρο για να δημιουργήσουμε το πιο ακριβές αντίγραφο», ανέφερε ο ίδιος στη γερμανική εφημερίδα. «Είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί το Βρετανικό Μουσείο δεν επιστρέφει αυτά τα Γλυπτά, τα οποία είναι τόσο σημαντικά για την Ελλάδα» πρόσθεσε.

Και προσφυγή στη δικαιοσύνη 

Το δημοσίευμα σημειώνει ότι η επιστροφή των Γλυπτών ενδέχεται να πλησιάζει. Προσθέτει δε ότι οι υποστηρικτές του αιτήματος, όπως ο διευθυντής του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας, θα προσφύγουν στη Δικαιοσύνη αν αυτό δεν συμβεί. Πιο συγκεκριμένα, ο Μίτσελ και η ομάδα του θα απευθυνθούν πρώτα στην αρμόδια για το θέμα Επιτροπή (Charity Commission) με το επιχείρημα ότι το Βρετανικό Μουσείο παραβιάζει, κρατώντας τα Γλυπτά στο Λονδίνο, τόσο τη δημόσια τάξη όσο και τις διατάξεις του νόμου του 1963, ο οποίος καθορίζει τους φιλανθρωπικούς σκοπούς του Βρετανικού Μουσείου.

Αν δε η Charity Commission απορρίψει το αίτημα, ο Μίτσελ και οι συνεργάτες του δηλώνουν ότι θα προσφύγουν στη βρετανική Δικαιοσύνη. «Κανείς δεν το έκανε αυτό τα τελευταία 200 χρόνια», ανέφερε ο ίδιος στη γερμανική εφημερίδα, τονίζοντας ότι είναι αποφασισμένος να συνεχίσει.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News