Πέρα από τη διεθνή κοινότητα, ο πόλεμος που μαίνεται στην Ουκρανία θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει και τη ρωσική μαφία. Πρόσφατα διέρρευσε ένα διάταγμα των «Εννομων Κλεφτών», της αδελφότητας που κυριαρχεί στον μετασοβιετικό εγκληματικό κόσμο, στο οποίο επιβεβαιώνεται η αρχή της ουδετερότητας: απαγορεύεται οι νονοί και οι υποτελείς τους να πάρουν τα όπλα και να προασπιστούν την Ουκρανία. Ομως ούτε τη Ρωσία μπορούν να συνδράμουν οι μαφιόζοι.

«Αλλά το να αντισταθούν στις πιέσεις που προκαλεί η σύγκρουση δεν είναι εύκολο και ενδέχεται να δούμε εσωτερικές διαμάχες στην οργάνωση στο απώτερο μέλλον μεταξύ εκείνων που αποφασίζουν να τηρήσουν τον παραδοσιακό κώδικα και όσων τον παραβιάσουν», αναφέρει σε άρθρο του στην La Repubblica ο Φεντερίκο Βαρέζε, καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Η ηγεσία της ρωσικής μαφίας εκφράζεται μέσω άτυπων διαταγμάτων – χειρόγραφων επιστολών, συχνά σε σελίδες τετραδίων, στις οποίες επεξηγούνται οι κανόνες που διέπουν τη ζωή των μελών της οργάνωσης, που δρα σε σχεδόν σε όλες τις χώρες της Δύσης.

«Οι θεμελιώδεις αρχές του κώδικα απαγγέλλονται την ώρα της ιεροτελεστίας της μύησης, αλλά μερικές φορές είναι απαραίτητο να παρέχονται περαιτέρω εξηγήσεις, μέσω των αποφάσεων του “Συνταγματικού Δικαστηρίου” του υποκόσμου», γράφει ο ιταλός εγκληματολόγος. Τα εν λόγω κείμενα κυκλοφορούν στις φυλακές, φωτογραφίζονται και αποστέλλονται μέσω ιδιωτικών καναλιών στο Telegram. Σε ένα τέτοιο διάταγμα που εκδόθηκε τον Δεκέμβριο του 2021, για παράδειγμα, ορίζονταν εκ νέου οι κανόνες όσον αφορά την κάστα των ανέγγιχτων, υπό το πρίσμα των συστηματικών βιασμών στους οποίους υποβάλλονται οι κρατούμενοι στις φυλακές. Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο όποιος έχει πέσει θύμα βιασμού πρέπει να αντιμετωπίζεται με ανθρωπιά.

Από τότε που ο Πούτιν θέσπισε νόμο που ποινικοποιεί την ένταξη στην αδελφότητα το 2019, τα κείμενα δεν υπογράφονται πλέον με τα ονόματα των μελών με μεγάλη επιρροή στην οργάνωση που τη συντάσσουν αλλά με τον τίτλο «η μάζα των κλεφτών». Οπως είπε στην La Repubblica ο Ιβάν Αστάσιν, ο οποίος πέρασε δέκα χρόνια στις ρωσικές φυλακές για πολιτικούς λόγους, «σύμφωνα με ένα νέο άρθρο του Ποινικού Κώδικα, που εισήχθη το 2019, όποιος δηλώνει μέλος της οργάνωσης κινδυνεύει με ποινή που κυμαίνεται από 8 έως 15 χρόνια, επομένως, κανείς δεν θέλει να υπογράφει με το όνομά του».

Το διάταγμα για τον πόλεμο στην Ουκρανία που κυκλοφόρησε τον περασμένο Απρίλιο δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας: «Οι ουκρανικές αρχές προσπαθούν να μετατρέψουν τους εγκληματίες σε στρατιώτες» και κάνουν τα πάντα για να «αμαυρώσουν οριστικά την τιμή των κρατουμένων». Οποιος δέχεται να υπηρετήσει στις τάξεις του στρατού παραβιάζει τον κώδικα και θα υποστεί τις χειρότερες συνέπειες. Στο πάνω μέρος της σελίδας υπάρχουν δύο οκτάκτινα αστέρια που αποτελούν το σύμβολο της αδελφότητας. Οσοι τα χρησιμοποιούν χωρίς άδεια ρισκάρουν τη ζωή τους. Το κείμενο υπογράφεται από την αδελφότητα στο σύνολό της. Μια ιδιαίτερα αξιόπιστη πηγή όσον αφορά τα διατάγματα της ρωσικής μαφίας είναι ο ιστότοπος CrimePrime.ru. Σύμφωνα με τη διαχειρίστριά του, Λίλια Καρίνα, το διάταγμα για τη στάση της ρωσικής μαφίας απέναντι στον πόλεμο είναι αυθεντικό. Τι, όμως, ώθησε την οργάνωση να αποφανθεί σχετικά;

Η πιο διαδεδομένη εξήγηση σχετίζεται τις δραστηριότητες του Λέρα Σουμσκόι όπως είναι γνωστός ο Σεργκέι Λισένκο, πολίτης Ουκρανίας. Σύμφωνα με ρωσικές πηγές, ο Λέρα Σουμσκόι και η ομάδα του έχουν καταταγεί στις μονάδες πολιτοφυλακής της Ουκρανίας. Από την άλλη πλευρά, ουκρανικές πηγές επιμένουν ότι ζει στην Τουρκία και δεν έχει κανέναν ρόλο στην υπεράσπιση της χώρας.

Ετερο σημαντικό μέλος της αδελφότητας στην Ουκρανία είναι ο Ζαχάρι Καλάσοφ, γνωστός ως Σάκρο Μολοντόι. Ενεργοί στην εμπόλεμη χώρα φαίνεται πως είναι επίσης ο Βαλέρι Σερεμέρ (Σαρίκ) στην Οδησσό και ο Βασίλι Ρουσάν (Βάσια Ουσάτι) στο Κίεβο, σύμφωνα με τη Λίλια Καρίνα. Κανένας, ωστόσο, από αυτούς δεν έχει κάποιο επίσημο ρόλο στην οργάνωση.

Επομένως η σύγκρουση στους κόλπους της αδελφότητας δεν είναι μεταξύ ουκρανών και ρώσων νονών, αλλά ανάμεσα σε όσους τηρούν τον παραδοσιακό κώδικα, ο οποίος απαιτεί ποτέ να μην πάρουν τα όπλα υπέρ ενός κράτους, και εκείνους που θα μπορούσαν να μπουν στον πειρασμό να ενταχθούν σε παραστρατιωτικές οργανώσεις. Η πίεση για υποστήριξη της πολεμικής προσπάθειας είναι ιδιαίτερα έντονη στη Ρωσία. Και υπάρχει ένα σημαντικό προηγούμενο στην ιστορία της αδελφότητας: τη δεκαετία του 1940 ο Στάλιν προέβη στη σύσταση μάχιμων μονάδων με εγκληματίες που ήταν έγκλειστοι στα σοβιετικά γκουλάγκ. Στη συνέχεια η αδελφότητα αφόρισε όλους όσους επέλεξαν να πολεμήσουν στην Ευρώπη. Οταν τελείωσε ο πόλεμος και οι παραβάτες επέστρεψαν στις φυλακές, ξέσπασε βίαιη σύγκρουση μεταξύ των δύο ομάδων. Τότε, όπως και σήμερα, η ρωσική μαφία καλούνταν να αντιμετωπίσει μια κρίσιμη πρόκληση για την ανεξαρτησία της.