Πριν από δύο χρόνια, τον Φεβρουάριο του 2014, διαδηλωτές εισέβαλαν στη βίλα του πρώην προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς και βρήκαν θησαυρού: επιχρυσωμένα μπαστούνια του γκολφ, ένα αντίγραφο ισπανικής γαλέρας αγκυροβολημένης σε μία τεχνητή λίμνη κι έναν ολόκληρο ζωολογικό κήπο! Η (αιματηρή) εξέγερση στη Μεϊντάν έδιωξε, στην κυριολεξία, τον ουκρανό πρόεδρο -φυγαδεύτηκε στη Ρωσία- και μαζί του τη διαφθορά που είχε εμποτίσει το πολιτικό σύστημα της χώρας. Ή έτσι θα ήθελαν οι διαδηλωτές και οι πολίτες της χώρας.
Ενας νέος κανονισμός που υποχρέωσε τους πολιτικούς να δηλώσουν όλα τα περιουσιακά στοιχεία, σε χρήμα και σε είδος, στο Διαδίκτυο μέχρι την περασμένη Κυριακή έδειξε στους κουρασμένους Ουκρανούς ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει. Οι πολιτικοί συνεχίζουν να θησαυρίζουν. Αν ο Γιανουκόβιτς συντηρούσε μία κιτς πανάκριβη συλλογή και ένα βίτσιο με αυτοπροσωπογραφίες του και ολόσωμα γυμνά πορτρέτα του, οι σημερινοί πολιτικοί που κυβερνούν τη χώρα έχουν δεκάδες πολυτελή ρολόγια, χρυσά αυγά Φαμπερζέ και τεράστιες συλλογές όπλων. Ενας, στέλεχος της κυβέρνησης, έχει ακόμη και δική του ιδιωτική εκκλησία!
Η μεγαλύτερη έκπληξη ήταν τα υπέρογκα χρηματικά ποσά που έχουν στην κατοχή τους και μάλιστα σε δολάρια. Πώς περιμένουν οι πολιτικοί από τους φορολογούμενους πολίτες να έχουν εμπιστοσύνη στην ουκρανική γρίβνα, όταν οι ίδιοι έχουν αποθέματα σε ξένο νόμισμα; Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Βολοντίμιρ Γκρόισμαν δήλωσε 1,2 εκατ. δολάρια και 460.000 ευρώ σε μετρητά, πέρα από την πανάκριβη συλλογή ρολογιών πολυτελείας. «Μας έχει αιφνιδιάσει το πόσα μετρητά υπάρχουν στη χώρα μας», είπε η Κριστίνα Μπερντίνσκι, μία δημοσιογράφος που έχει σχεδόν ειδικευτεί στη διαφθορά της ελίτ.
Αλλά δεν είναι μόνο ο πλούτος. Είναι η υπερβολή που κάνει τους πολίτες να τρίβουν τα μάτια τους. Ενας βουλευτής της αντιπολίτευσης, ο Μικχαΐλ Ντόμπκιν, δήλωσε 1.780 μπουκάλια κρασί, ενώ ο Ρομάν Ναζίροβ, επικεφαλής των δημοσιονομικών υπηρεσιών της χώρας, δήλωσε ότι μαζί με τη γυναίκα του κατέχουν ελβετικά ρολόγια, διαμάντια, γούνες και περισσότερα από 2 εκατ. δολάρια σε μετρητά. Στις συλλογές των πολιτικών ξεχώρισαν και ένα στιλέτο των ναζιστικών Ες Ες καθώς και μεσαιωνικές θρησκευτικές εικόνες.
«Είναι υπέροχο το πόσες πληροφορίες έχουμε τώρα. Ως δημοσιογράφος δεν το περίμενα αυτό ούτε στα όνειρά μου», είπε στη Guardian η Μπερντίνσκι. Κάποιοι βουλευτές δήλωσαν ακόμη και τα ονόματα των υπεράκτιων εταιρειών με τις οποίες συνδέονται.
Ο Πέτρο Ποροσένκο, σημερινός πρόεδρος της χώρας, έχει υποσχεθεί μία νέα εποχή διαφάνειας. Αλλά δεν ήταν δική του πρωτοβουλία ο κανονισμός που εξαναγκάζει πολιτικούς να εκθέσουν σε κοινή θέα, στο Ιντερνετ, τα περιουσιακά τους στοιχεία. Ηταν ένας από τους όρους που έθεσε η ΕΕ για να απελευθερωθεί σε κάποια φάση το καθεστώς βίζας για τους ουκρανούς πολίτες. Ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Αντερς Φογκ Ράσμουνσεν, νυν σύμβουλος του Ποροσένκο, έχει δηλώσει ότι «η Ουκρανία κάνει ένα σημαντικό βήμα για να βάλει τέλος στη διαφθορά» και ότι «η Ευρώπη πρέπει να χαιρετίσει αυτό το βήμα».
Κι όμως, στο εσωτερικό της χώρας αυτό το βήμα δεν ήταν καλοδεχούμενο. Πρακτικά οι ηλεκτρονικές δηλώσεις υπογραμμίζουν το χάσμα που χωρίζει ζάπλουτους πολιτικούς από κακοπληρωμένους ή φτωχούς Ουκρανούς. Οι άνθρωποι που λαμβάνουν πολιτικές αποφάσεις συλλέγουν πίνακες και γούνες όταν ο μέσος μισθός στη χώρα είναι κάτω από 200 δολάρια τον μήνα και οι 18άρηδες που υπηρετούν στον στρατό και ρισκάρουν τη ζωή τους μαχόμενοι τους φιλορώσους αυτονομιστές στην ανατολική χώρα παίρνουν ελάχιστα χρήματα.
Αλλωστε, το θέμα είναι πού θα οδηγήσουν οι αποκαλύψεις. Θα εξεταστούν οι προελεύσεις των χρηματικών ποσών; Θα ελεγχθούν οι συνδέσεις πολιτικών με offshore εταιρείες; Θα αμφισβητηθούν οι δηλώσεις πολιτικών που υποστήριξαν ότι δεν έχουν ούτε καταθέσεις ούτε περιουσιακά στοιχεία; Τότε θα πρέπει να παραδειγματιστούν πολλές χώρες της Ευρώπης.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News